اعتراض به قرار منع تعقیب خیانت در امانت

وقتی در پرونده خیانت در امانت با قرار منع تعقیب مواجه می شوید، یعنی دادسرا تشخیص داده که دلایل کافی برای جرم انگاری وجود ندارد. اما نگران نباشید، این پایان کار نیست! شما حق اعتراض دارید و با یک لایحه محکم و مستدل می توانید این قرار را نقض کنید. در این مقاله به شما می گوییم چطور می توانید حق خودتان را پس بگیرید و پرونده را به مسیر درست برگردانید و با خیال راحت برای احقاق حقتون اقدام کنید.

امانتی که به دست کسی می سپارید، می تواند یک ماشین باشه، یه زمین، یا حتی یه سری اسناد و مدارک مهم. وقتی طرف مقابل به این امانت خیانت می کنه و زیر قول و قرارش می زنه، دل آدم ریش میشه و احساس می کنیم حقمون پایمال شده. اما گاهی اوقات بعد از کلی دوندگی و شکایت، با یک برگ کاغذ روبرو میشیم که روش نوشته قرار منع تعقیب! اینجاست که ممکنه خیلی ها فکر کنن دیگه راهی نیست و پرونده تموم شده. اما واقعیت اینه که این قرار همیشه آخرین حرف قانون نیست و شما این حق رو دارید که بهش اعتراض کنید و برای احقاق حق خودتون بجنگید.

هدف ما تو این مقاله اینه که از صفر تا صد ماجرای اعتراض به قرار منع تعقیب خیانت در امانت رو براتون توضیح بدیم. می خواهیم دستتون رو بگیریم و مرحله به مرحله نشونتون بدیم که چطوری می تونید این کار رو انجام بدید. از اینکه اصلا قرار منع تعقیب یعنی چی، تا اینکه چطور یه لایحه اعتراضیه قوی بنویسید و چه مدارکی رو باید جمع آوری کنید. حتی چند تا نمونه لایحه هم براتون آوردیم که کارتون راحت تر بشه. پس اگر توی همچین موقعیتی هستید یا دوست دارید اطلاعات حقوقی تون رو بیشتر کنید، با ما همراه باشید.

اصلا «قرار منع تعقیب» یعنی چی؟ یه جور حکم برائته؟

شاید براتون سوال پیش بیاد که قرار منع تعقیب دقیقا چیه و فرقش با حکم برائت چیه؟ ببینید، وقتی شما یه شکایتی رو مطرح می کنید، مثلا در مورد خیانت در امانت، پرونده اول به دادسرا میره. توی دادسرا یه بازپرس یا دادیار مسئول رسیدگی به پرونده شما میشه. ایشون وظیفه دارن که تحقیقات لازم رو انجام بدن تا ببینن آیا جرمی اتفاق افتاده یا نه و اگر اتفاق افتاده، آیا دلایل کافی برای اینکه ثابت بشه متهم اون جرم رو انجام داده، وجود داره یا نه.

حالا اگر بازپرس یا دادیار بعد از تحقیقات به این نتیجه برسه که:

• جرمی اصلا اتفاق نیفتاده.
• شواهد و مدارک کافی برای اینکه متهم مجرمه، وجود نداره.
• اون عملی که انجام شده، اصلا طبق قانون جرم نیست (یعنی عنصر قانونی نداره).
• عنصر مادی یا معنوی جرم (که جلوتر توضیح میدیم) محقق نشده.

اون وقت یه قرار منع تعقیب صادر می کنه. معنی این قرار اینه که دادسرا فعلا نمی تونه متهم رو به دادگاه بفرسته تا محاکمه بشه. پس همونطور که گفتیم، قرار منع تعقیب یه حکم برائت نیست! یعنی دادگاه هنوز نگفته که متهم بی گناهه. فقط دادسرا گفته که با این مدارک و شواهد فعلی، نمی تونه پرونده رو جلو ببره. مثل این می مونه که بخوایم یه مسابقه رو شروع کنیم، اما هنوز وسایل لازم رو نداریم یا مطمئن نیستیم که اصلا این مسابقه باید برگزار بشه یا نه.

آثار حقوقی قرار منع تعقیب:

این قرار باعث میشه که پرونده کیفری در دادسرا متوقف بشه و متهم فعلا از اتهامی که بهش وارد شده، رها میشه. اما این فعلا مهمه! چون شما می تونید به این قرار اعتراض کنید و اگر اعتراضتون به نتیجه برسه، پرونده دوباره به جریان میفته.

یادتون باشه، قرار منع تعقیب یه حکم برائت نیست، فقط می گه با این مدارک فعلی نمی شه پرونده رو جلو برد.

خیانت در امانت؛ جرمی که شاید پیچیده به نظر بیاد

قبل از اینکه بخوایم به قرار منع تعقیب اعتراض کنیم، باید بدونیم که اصلا جرم خیانت در امانت چیه و چه پایه هایی داره. اینجوری وقتی می خواهیم اعتراض کنیم، می دونیم دقیقا روی چه نقاطی دست بذاریم و چطور حرفمون رو به کرسی بنشونیم.

ماده 674: ستون فقرات جرم خیانت در امانت

جرم خیانت در امانت توی قانون مجازات اسلامی، مشخصا تو ماده 674 بخش تعزیرات اومده. این ماده میگه:

«هرگاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته جات از قبیل چک و سفته و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیا مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیا نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین دیگر استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.»

شاید این متن حقوقی یکم خشک و رسمی باشه، اما نکته کلیدی اینجاست که هر مالی (فرقی نمی کنه چی باشه) رو که به کسی بسپریم و قرار باشه برگردونه یا برای یه کار خاص استفاده کنه، اگر اون شخص از مال ما به ضررمون استفاده کنه، تصاحبش کنه، از بین ببره یا گم کنه، مرتکب خیانت در امانت شده. پس خیلی ساده ست: چیزی رو که مال شماست، به کسی میدی تا نگه داره یا باهاش کاری بکنه، اما اون به جای انجام اون کار یا پس دادن، یه بلایی سرش میاره!

ارکان جرم خیانت در امانت: سه پایه محکمی که باید بشناسی

هر جرمی سه تا رکن اصلی داره که باید هر سه تاش اتفاق بیفته تا بشه گفت اون جرم محقق شده. خیانت در امانت هم از این قاعده مستثنا نیست:

1. عنصر قانونی: یعنی باید یه قانون صراحتا اون عمل رو جرم بدونه. توی پرونده ما، ماده 674 همون عنصر قانونیه. اگر این ماده نبود، هیچ عملی به اسم خیانت در امانت قابل پیگیری نبود. پس این پایه اوله.
2. عنصر مادی: یعنی اون عملی که به چشم دیده میشه و باهاش به مال امانی شما آسیب وارد شده. این عنصر شامل چهار حالت میشه:
   • تصاحب: یعنی امین، مال رو برای خودش برداره و مالکیتش رو انکار کنه. مثل اینکه ماشین امانتی رو بفروشه یا سندش رو به اسم خودش بزنه.
   • استعمال: یعنی از مال امانتی به شکلی استفاده کنه که اجازه نداشته یا برخلاف قرارداد بوده و به شما ضرر بزنه. مثلا ماشین رو برای مسابقه استفاده کنه و تصادف کنه.
   • تلف: یعنی مال رو از بین ببره. مثلا اسناد مهم رو آتیش بزنه یا یه شیء قیمتی رو بشکنه.
   • مفقود نمودن: یعنی کاری بکنه که مال گم بشه و نتونه به شما پس بده، البته به شرطی که این گم شدن از روی عمد یا بی احتیاطی شدید باشه.

   پس عمل فیزیکی ای که امین انجام داده و به ضرر شما تموم شده، همون عنصر مادی جرمه.

3. عنصر معنوی (سوء نیت): این عنصر شاید از همه مهم تر و البته سخت تر برای اثبات باشه. سوء نیت یعنی امین، قصد و اراده داشته که به شما ضرر بزنه و مال امانی رو برنگردونه یا ازش سوءاستفاده کنه. یعنی عامدا و آگاهانه دست به اون اعمالی (تصاحب، استعمال، تلف، مفقود کردن) زده. اگر طرف از روی اشتباه یا مثلا یه حادثه ناگهانی باعث از بین رفتن مال شده باشه، ممکنه سوء نیتش احراز نشه و جرم خیانت در امانت هم محقق نشه. اثبات این بخش واقعا کار پیچیده ایه و باید کلی دلیل و مدرک جور کرد که نشون بده طرف قصد بد داشته، نه اینکه فقط بی دقت بوده.

چه شرایطی برای تحقق این جرم لازمه؟

علاوه بر ارکان بالا، برای اینکه بگیم خیانت در امانت اتفاق افتاده، چند تا شرط دیگه هم باید وجود داشته باشه:

1. وجود رابطه امانی: این مهم ترین شرطه. یعنی مال باید به صورت امانت به طرف سپرده شده باشه. قراردادهایی مثل ودیعه (خود امانت)، اجاره، رهن، وکالت، حتی یه قرارداد شفاهی یا یه رسید ساده، همگی می تونن نشون دهنده این رابطه امانی باشن. اگه مال به زور یا دزدی به دست طرف افتاده باشه، دیگه خیانت در امانت نیست، جرم های دیگه مثل سرقت یا کلاهبرداریه.
2. مال مورد امانت: مالی که امانت گذاشته شده باید وجود خارجی داشته باشه و قابل لمس باشه. فرقی نمی کنه منقول باشه (مثل پول، ماشین، طلا) یا غیرمنقول (مثل خونه، زمین) و یا حتی اسناد و مدارک مهم (مثل چک، سفته، سند مالکیت).
3. مطالبه مال توسط مالک و خودداری امین: برای اینکه خیانت در امانت محقق بشه، معمولا باید شما به عنوان مالک، مال رو از امین بخواهید و اون هم از پس دادن یا استفاده صحیح ازش خودداری کنه. بهترین راه برای اینکه ثابت کنید مال رو مطالبه کردید، فرستادن یک اظهارنامه قضایی هست.

حق اعتراض شما: کی، کجا، چطوری؟

حالا که فهمیدیم قرار منع تعقیب یعنی چی و جرم خیانت در امانت چه ارکانی داره، وقتشه که بریم سراغ حق اعتراض خودتون. این حق یه پشتوانه قانونی داره و نمی تونن ازتون بگیرن. پس خیالتون راحت باشه که راه به روتون بسته نشده.

مبنای قانونی اعتراض به قرار منع تعقیب

همین که شما می تونید به قرار منع تعقیب اعتراض کنید، خودش توی قانون اومده. توی قانون آیین دادرسی کیفری، مواد 264 و 270 به شاکی این اجازه رو میده که اگر از قرار منع تعقیب ناراضیه، اعتراضش رو ثبت کنه. پس این فقط یه حق شهروندی نیست، بلکه یه حق کاملا قانونی و رسمیه که باید ازش استفاده کنید.

چقدر وقت دارید؟ مهلت های طلایی اعتراض

برای اعتراض به قرار منع تعقیب، زمان بندی خیلی مهمه! دقیقا مثل وقتی که می خواین یه امتحان مهم بدین و باید سر وقت توی جلسه حاضر بشید. اگر دیر کنید، فرصت رو از دست میدید و ممکنه دیگه نتونید کاری بکنید.

• برای کسانی که توی ایران هستن: شما از تاریخی که برگه قرار منع تعقیب به دستتون میرسه و ابلاغ میشه، 10 روز وقت دارید تا اعتراضتون رو ثبت کنید. این 10 روز رو خوب حواستون باشه، چون تعطیلات رسمی هم جزوش حساب میشه و فقط جمعه ها رو نباید حساب کنید.
• برای کسانی که خارج از کشور هستن: اگر در زمان ابلاغ قرار، خارج از ایران باشید، مهلت اعتراض برای شما 1 ماه از تاریخ ابلاغه.

توصیه جدی: به محض اینکه قرار منع تعقیب رو دریافت کردید، زمان رو از دست ندید! از یه متخصص حقوقی مشورت بگیرید و اعتراضتون رو توی اولین فرصت ممکن ثبت کنید. یه روز دیر کردن ممکنه همه چیز رو خراب کنه.

دادگاه صالح برای رسیدگی به اعتراضتون کجاست؟

خب، اعتراضمون رو کجا باید بفرستیم؟ قرار منع تعقیب رو دادسرا صادر کرده، اما مرجع رسیدگی به اعتراض شما، دادگاه کیفری دو هست. یعنی همون دادگاهی که اگر پرونده منع تعقیب نمی خورد و متهم می رفت دادگاه، باید به اصل جرم خیانت در امانت رسیدگی می کرد. پرونده اعتراض شما به این دادگاه فرستاده میشه و قاضی دادگاه بعد از بررسی دلایل شما و مطالعه پرونده، تصمیم می گیره که آیا قرار منع تعقیب درسته یا باید نقض بشه و متهم دوباره تحت تعقیب قرار بگیره.

گام به گام تا اعتراض موفق به قرار منع تعقیب خیانت در امانت

حالا می رسیم به قسمت اصلی ماجرا. چطوری این اعتراض رو انجام بدیم که موفق بشه؟ این چند قدم رو با دقت دنبال کنید:

قدم اول: قرار منع تعقیب رو خوب بخونید و تحلیل کنید

اولین کاری که باید بکنید اینه که برگه قرار منع تعقیب رو با دقت زیاد بخونید. مثل یک کارآگاه که دنبال سرنخ می گرده. دادسرا توی این قرار، حتما دلیل اینکه چرا متهم رو تحت تعقیب قرار نداده رو نوشته. مثلا ممکنه بگه «ادله کافی برای اثبات سوء نیت وجود ندارد» یا «رابطه امانی محرز نیست». شما باید این دلیل رو پیدا کنید. چون هدف اصلی شما توی لایحه اعتراضیه، اینه که همین دلیل رو رد کنید و نشون بدید که دادسرا اشتباه کرده. اگر دلیل دادسرا رو ندونید، مثل اینه که توی تاریکی دنبال چیزی بگردید.

قدم دوم: دنبال مدرک بگردید، ادله هاتون رو قوی تر کنید!

بعد از اینکه دلیل دادسرا رو فهمیدید، وقت جمع آوری مدارکه. این مرحله خیلی حساسه. شما باید مدارکی رو پیدا کنید که یا دادسرا ندیده، یا بهشون توجه نکرده، یا حتی مدارک جدیدی رو ارائه بدید که دلیل دادسرا رو کاملا نقض کنه. هرچی مدارکتون محکم تر باشه، شانس موفقیتتون بیشتره.

• اسناد و مدارک مکتوب: اینا قوی ترین دلایل هستن. هر چیزی که به صورت کتبی باشه:
  • قرارداد امانت، اجاره، رهن، وکالت (اگر وجود داره).
  • رسید تحویل مال.
  • سند مالکیت اون مال (ماشین، خونه، زمین).
  • فیش های واریز یا برداشت که نشون دهنده رد و بدل شدن پول باشه.
  • هرگونه مکاتبه رسمی یا غیررسمی که در مورد مال امانی یا مطالبه شماست.
• مدارک الکترونیکی: تو دنیای امروز، خیلی از ارتباطات ما از طریق پلتفرم های دیجیتال اتفاق میفته.
  • پیامک ها، چت های واتساپ، تلگرام یا هر پلتفرم دیگه.
  • ایمیل ها.
  • مکاتبات در شبکه های اجتماعی.
  • نکته مهم: حتما از این موارد اسکرین شات بگیرید و در صورت امکان، با یک متخصص فنی (مثل کارشناس دادگستری) اعتبارشون رو تایید کنید تا برای دادگاه قابل استناد باشه.
• شهادت شهود: اگر کسی شاهد بوده که شما مال رو به امانت دادید، یا شاهد رفتار امین بوده که نشون دهنده قصد سوء اون بوده، می تونید ازش بخواهید شهادت بده.
  • بهتره که شاهدان شما، ماجرا رو دقیق و جزئی به یاد داشته باشن.
  • می تونید یه استشهادیه (نمونه ش رو از دفاتر حقوقی می تونید پیدا کنید) تنظیم کنید و از شاهد بخواهید زیرش رو امضا کنه و اثر انگشت بزنه.
• اظهارنامه قضایی: اگر قبل از طرح شکایت، از طریق دفاتر خدمات قضایی برای متهم اظهارنامه فرستادید و مال رو ازش مطالبه کردید، این خودش یک مدرک خیلی قویه. چون نشون میده شما مال رو خواستید و اون نداده، که این خودش نشونه سوء نیته.
• نظریه کارشناسی: در بعضی پرونده های پیچیده، مثلا وقتی بحث جعل سند، کارشناسی خط یا کارشناسی فنی یه مال مطرحه، ممکنه نیاز به نظر کارشناس رسمی دادگستری باشه.

قدم سوم: لایحه اعتراضیه رو مثل یک وکیل حرفه ای بنویسید!

لایحه اعتراضیه قلب اعتراض شماست. این همون نامه ایه که قراره قاضی دادگاه کیفری دو رو قانع کنه که قرار منع تعقیب دادسرا اشتباه بوده. پس باید حسابی روی متنش وقت بذارید.

اجزای یک لایحه کامل و قوی:

1. مشخصات کامل:
   • مشخصات شما (شاکی) و متهم.
   • شماره پرونده و شعبه ای که قرار منع تعقیب رو صادر کرده.
   • موضوع اعتراض (صراحتا بنویسید: «اعتراض به قرار منع تعقیب در خصوص اتهام خیانت در امانت»).
2. شرح کامل ماجرا:

   ماجرا رو از اول تا آخر، واضح، دقیق و به ترتیب زمانی توضیح بدید. مثل یه داستان که برای قاضی تعریف می کنید، اما بدون هیچ گونه احساسات گرایی یا توهین. فقط و فقط واقعیت ها رو بنویسید. این بخش باید مشخص کنه که:

   • چه مالی رو به چه کسی و با چه عنوانی (اجاره، امانت و…) سپردید.
   • چه زمانی و چطور این اتفاق افتاده.
   • چه زمانی و چطور مال رو از امین مطالبه کردید.
   • امین چطور از استرداد مال خودداری کرده یا ازش سوءاستفاده کرده.
3. دلایل اعتراض (این مهمترین بخشه!):

   اینجا جاییه که باید تمام توان حقوقی خودتون رو به کار بگیرید و دلیل دادسرا برای صدور قرار منع تعقیب رو زیر سوال ببرید. می تونید از این موارد استفاده کنید:

   • ایراد به استدلال دادسرا: مثلا اگر دادسرا گفته «سوء نیت احراز نشده»، شما باید با مدارک نشون بدید که «سوء نیت» متهم کاملا محرز بوده.
   • اثبات تحقق ارکان سه گانه جرم: تک تک عناصر قانونی، مادی و معنوی خیانت در امانت رو توضیح بدید و با استناد به ماجرا و مدارکتون، نشون بدید که هر سه رکن در این پرونده وجود دارن. مثلا بگید: «عنصر قانونی که ماده 674 است، عنصر مادی با عمل تصاحب (یا استعمال/تلف/مفقود کردن) مال توسط متهم محقق شده و عنصر معنوی (سوء نیت) هم از طریق [مدارک و شواهد مثل پیامک ها، اظهارنامه یا شهادت شهود] قابل اثبات است.»
   • اثبات وجود رابطه امانی: باز هم روی این مورد تاکید کنید و با قرارداد یا رسید، نشون بدید که مال به صورت امانت به متهم سپرده شده بوده.
   • اثبات سوء نیت متهم: این بخش کلیدیه. نشون بدید که متهم آگاهانه و عامدانه از استرداد مال خودداری کرده یا ازش سوءاستفاده کرده. مثلا ارسال اظهارنامه و عدم پاسخگویی متهم، فروش مال امانی بدون اجازه، تغییر شکل مال، یا حتی پنهان کردن مال، همه می تونن دلایل قوی برای اثبات سوء نیت باشن.
   • عدم انجام تحقیقات کافی یا بی توجهی به ادله شاکی: اگر فکر می کنید دادسرا به بعضی از مدارک شما توجه نکرده یا تحقیقاتش ناقص بوده، اینجا باید مطرحش کنید و از دادگاه بخواهید تحقیقات تکمیلی رو دستور بده.
   • استناد به رویه قضایی و نظریات حقوقی: اگر موردی مشابه پرونده شما قبلا در دادگاه ها رأی خورده و به نفعتون بوده، یا نظریه حقوقی معتبری در مورد این مساله وجود داره، می تونید بهش استناد کنید.
4. درخواست ها:

   در آخر لایحه، به وضوح بنویسید که چه درخواستی از دادگاه دارید:

   • نقض قرار منع تعقیب.
   • اعاده پرونده به دادسرا برای انجام تحقیقات تکمیلی.
   • صدور قرار جلب به دادرسی علیه متهم (یعنی متهم به دادگاه فرستاده بشه تا محاکمه بشه).

قدم چهارم: ثبت و تقدیم لایحه

بعد از اینکه لایحه رو با دقت نوشتید و مدارکتون رو جمع کردید، باید اون رو از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. این دفاتر، کار ثبت و ارسال پرونده های حقوقی و کیفری رو انجام میدن. پس به یکی از این دفاتر مراجعه کنید، مدارک و لایحه تون رو بهشون تحویل بدید تا اونا هم از طریق سیستم، اعتراض شما رو برای دادگاه کیفری دو صالح ارسال کنن.

قدم پنجم: پیگیری پرونده در دادگاه کیفری دو

کار به همین جا تموم نمیشه. بعد از ثبت اعتراض، باید پرونده رو پیگیری کنید. از طریق سامانه های الکترونیکی قوه قضائیه یا با مراجعه به دفتر دادگاه کیفری دو، از وضعیت پرونده باخبر بشید. ممکنه دادگاه نیاز به توضیحات بیشتر داشته باشه، یا شما رو برای ارائه مدارک جدید دعوت کنه. پس حواستون به پرونده باشه و پیگیرش باشید.

نکته های طلایی برای افزایش شانس موفقیت در اعتراض

اعتراض به قرار منع تعقیب مثل یه بازی شطرنجه، باید با فکر و استراتژی جلو رفت. این نکات رو فراموش نکنید تا شانس موفقیتتون رو بالا ببرید:

• دقت در رعایت مهلت قانونی: این رو قبلا هم گفتیم و بازم میگیم، مهلت 10 روزه (یا 1 ماهه) رو به هیچ وجه از دست ندید. حتی یک روز تاخیر هم می تونه پرونده شما رو به بن بست برسونه.
• ارائه دلایل جدید و قوی تر: اگه فقط همون دلایلی رو که قبلا به دادسرا دادید، تکرار کنید، احتمالا نتیجه ای نمی گیرید. سعی کنید مدارک جدید پیدا کنید یا حداقل مدارک قبلی رو به شکلی قوی تر و با استدلال بهتر به دادگاه ارائه بدید. فکر کنید چی بوده که دادسرا رو قانع نکرده و حالا شما چطور می تونید اون نقص رو برطرف کنید.
• تمرکز بر نقض استدلال های قرار منع تعقیب: هدف اصلی شما باید رد کردن همون دلایلی باشه که دادسرا برای صدور قرار منع تعقیب آورده. اگه دادسرا گفته «سوء نیت احراز نشده»، همه تمرکز شما باید روی اثبات سوء نیت باشه. اگه گفته «رابطه امانی وجود نداره»، باید با سند و مدرک نشون بدید که رابطه امانی برقرار بوده.
• شفاف سازی رابطه امانی و اثبات سوءنیت: این دو تا معمولا پاشنه آشیل پرونده های خیانت در امانته. خیلی خوب و واضح توضیح بدید که چطور مال رو به امانت سپردید (همراه با سند و مدرک) و بعدش تمام شواهد و قرائن رو برای اثبات قصد مجرمانه متهم (سوء نیت) ردیف کنید. مثلا نشان بدید که متهم علیرغم درخواست های مکرر شما، عمداً از استرداد مال خودداری کرده یا کاری کرده که دیگه نمی تونه مال رو برگردونه.
• اهمیت مشاوره و استفاده از وکیل متخصص: توی مسائل حقوقی، خصوصا پرونده های کیفری، نقش وکیل متخصص انکارناپذیره. یه وکیل با تجربه می دونه چه مدارکی لازمه، چطور لایحه بنویسه، و چه استدلالی رو توی دادگاه مطرح کنه. اگر توانایی مالی دارید، حتما با یه وکیل مشورت کنید یا ازش بخواهید پرونده شما رو پیگیری کنه. این کار شانس موفقیتتون رو به شکل چشمگیری بالا میبره.
• پرهیز از بیان احساسات و تمرکز بر استدلال حقوقی: دادگاه جایی برای ابراز احساسات نیست. وقتی لایحه می نویسید، از کلمات مودبانه و حقوقی استفاده کنید. به جای اینکه بنویسید «متهم خیلی آدم بدیه و حق منو خورده»، بنویسید «متهم با تصاحب مال امانی و خودداری از استرداد آن، مرتکب عنصر مادی جرم خیانت در امانت گردیده است». حرفتون رو با استدلال های حقوقی و مستند به مواد قانونی و مدارک بزنید.

نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب خیانت در امانت

برای اینکه کارتون راحت تر بشه و یه الگو برای نوشتن لایحه اعتراضیه داشته باشید، در ادامه دو نمونه لایحه آورده شده. شما باید این نمونه ها رو با اطلاعات پرونده خودتون شخصی سازی کنید و به هیچ عنوان به صورت خام ازشون استفاده نکنید. اطلاعاتی مثل شماره پرونده، شعبه، مشخصات طرفین، و مهمتر از همه، دلایل اعتراض خودتون رو با جزئیات کامل و مستندات وارد کنید.

نمونه لایحه 1: (فرم کلی و قابل انطباق برای موارد عمومی)

بسمه تعالی

ریاست محترم دادگاه کیفری دو شهرستان [نام شهرستان مربوطه]

موضوع: اعتراض به قرار منع تعقیب صادره در خصوص اتهام خیانت در امانت

شماره پرونده کلاسه: [شماره کامل پرونده]
شماره بایگانی شعبه: [شماره بایگانی شعبه]
شعبه صادرکننده قرار منع تعقیب: شعبه محترم [شماره شعبه] دادیاری/بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]
تاریخ صدور قرار منع تعقیب: [تاریخ]
نام شاکی: [نام و نام خانوادگی شاکی]، فرزند [نام پدر شاکی]، به شماره ملی [شماره ملی شاکی]، به نشانی [آدرس کامل شاکی و کد پستی]
نام متهم: [نام و نام خانوادگی متهم]، فرزند [نام پدر متهم]، به شماره ملی [شماره ملی متهم]، به نشانی [آدرس کامل متهم و کد پستی]

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رسانم، اینجانب [نام شاکی]، شاکی پرونده فوق الذکر، نسبت به قرار منع تعقیب صادره به شماره [شماره قرار منع تعقیب] مورخ [تاریخ صدور قرار] از سوی شعبه محترم [شماره شعبه] دادسرای [نام شهرستان] در خصوص اتهام خیانت در امانت علیه آقای/خانم [نام متهم]، در مهلت قانونی مقرر، به شرح ذیل اعتراض خود را تقدیم می دارم و تقاضای رسیدگی مجدد و نقض قرار صادره را دارم.

شرح ماجرا:

اینجانب در تاریخ [تاریخ سپردن مال]، یک دستگاه [نوع و مشخصات مال امانی، مثلاً: خودروی سواری پراید به شماره پلاک ایران 00 ب 123 یا مبلغ 50 میلیون تومان وجه نقد] را به عنوان [نوع رابطه امانی، مثلاً: امانت، ودیعه، اجاره، وکالت] به آقای/خانم [نام متهم] سپردم. قرار بر این بود که [توضیح هدف از امانت و زمان یا شرایط استرداد، مثلاً: متهم پس از یک ماه استفاده، آن را به بنده مسترد نماید / مبلغ فوق را برای خرید ملک معینی به کار گیرد و باقیمانده را برگرداند].

متاسفانه، علیرغم اینکه بنده در تاریخ [تاریخ مطالبه مال] و به طرق مختلف از جمله [مثلاً: تماس تلفنی، پیامک، و یا ارسال اظهارنامه قضایی به شماره 123456789] مال خود را از متهم مطالبه نمودم، ایشان [توضیح رفتار متهم، مثلاً: از استرداد مال خودداری نموده و یا آن را به شخص ثالثی فروخته است / مبلغ را در حساب شخصی خود نگهداری کرده و از مصرف آن در جهت مقرر امتناع ورزیده است]. این رفتار متهم منجر به ورود ضرر و زیان به اینجانب گردیده است.

دلایل اعتراض به قرار منع تعقیب:

1. ایراد به دلایل استنادی دادسرا:
شعبه محترم دادسرا در قرار منع تعقیب به دلیل [دلیل ذکر شده در قرار منع تعقیب، مثلاً: عدم احراز سوء نیت متهم / فقدان رابطه امانی / عدم کفایت ادله]، اقدام به صدور قرار منع تعقیب نموده است. حال آنکه، اینجانب با ارائه مستندات و دلایل کافی، قصد دارم خلاف این استدلال را ثابت نمایم.

2. تحقق ارکان قانونی، مادی و معنوی جرم خیانت در امانت:
برخلاف استدلال شعبه محترم دادسرا، تمامی ارکان جرم خیانت در امانت مطابق ماده 674 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) در این پرونده محقق شده است:

• عنصر قانونی: رفتار متهم مصداق بارز ماده 674 قانون مجازات اسلامی بوده و مستوجب تعقیب کیفری است.
• عنصر مادی: عمل [تصاحب / استعمال / تلف / مفقود نمودن] مال امانی توسط متهم، عنصر مادی جرم را به وضوح محقق ساخته است. [شرح دقیق تر عنصر مادی با ذکر مستندات، مثلاً: متهم با فروش خودرو بدون اجازه اینجانب، اقدام به تصاحب مال نموده که مدارک آن (مبایعه نامه / شهادت شهود) موجود است.]
• عنصر معنوی (سوء نیت): متهم با علم و اراده کامل و به قصد اضرار به اینجانب، از استرداد مال خودداری نموده / آن را به نفع خود تصرف کرده است. [ارائه دلایل اثبات سوء نیت، مثلاً: ارسال اظهارنامه قضایی و بی توجهی متهم به آن / پیامک های متعدد که در آن ها متهم قصد خود را برای عدم استرداد مال بیان کرده است / شهادت شهود مبنی بر عمدی بودن رفتار متهم].

3. وجود رابطه امانی محرز و اثبات مطالبه:
رابطه امانی میان اینجانب و متهم بر اساس [ذکر مستندات، مثلاً: قرارداد کتبی / رسید تحویل مال / شهادت شهود] کاملاً محرز بوده و بنده مال را با رضایت و به عنوان امانت به متهم سپرده ام. همچنین مطالبه مال توسط اینجانب از طریق [ذکر مستندات مطالبه، مثلاً: اظهارنامه قضایی / مکاتبات الکترونیکی] صورت گرفته و متهم از استرداد آن خودداری ورزیده است.

4. عدم توجه به ادله و مستندات ارائه شده:
متاسفانه، به نظر می رسد شعبه محترم دادسرا به تمامی ادله و مستندات ارائه شده از سوی اینجانب، از جمله [ذکر ادله مهمی که فکر می کنید نادیده گرفته شده اند، مثلاً: شهادت شهود / پیامک های موجود در پرونده / نظریه کارشناسی اولیه] به نحو مقتضی توجه ننموده و یا تحقیقات در این خصوص ناتمام باقی مانده است.

لذا با عنایت به مراتب فوق و دلایل مشروحه، از آن مقام محترم قضایی تقاضا دارم:

1. قرار منع تعقیب صادره را نقض فرموده و دستور ادامه رسیدگی را صادر نمایید.
2. پرونده را جهت انجام تحقیقات تکمیلی از جمله [ذکر تحقیقات مورد نیاز، مثلاً: استماع شهادت شهود / اخذ توضیحات از متهم / ارجاع به کارشناسی] به دادسرا اعاده فرمایید.
3. در صورت احراز بزه، قرار جلب به دادرسی علیه متهم صادر شود.

با تشکر و تجدید احترام،

نام و نام خانوادگی شاکی: [نام شاکی]
شماره تماس: [شماره تماس شاکی]
تاریخ: [تاریخ تنظیم لایحه]

نمونه لایحه 2: (با تاکید بر اثبات سوء نیت متهم و عدم توجه به ادله)

بسمه تعالی

ریاست محترم دادگاه کیفری دو شهرستان [نام شهرستان مربوطه]

موضوع: اعتراض به قرار منع تعقیب در پرونده خیانت در امانت (با تاکید بر اثبات سوء نیت)

شماره پرونده کلاسه: [شماره کامل پرونده]
شماره بایگانی شعبه: [شماره بایگانی شعبه]
شعبه صادرکننده قرار منع تعقیب: شعبه محترم [شماره شعبه] دادیاری/بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]
تاریخ صدور قرار منع تعقیب: [تاریخ]
نام شاکی: [نام و نام خانوادگی شاکی]، فرزند [نام پدر شاکی]، به شماره ملی [شماره ملی شاکی]، به نشانی [آدرس کامل شاکی و کد پستی]
نام متهم: [نام و نام خانوادگی متهم]، فرزند [نام پدر متهم]، به شماره ملی [شماره ملی متهم]، به نشانی [آدرس کامل متهم و کد پستی]

با سلام و احترام،

اینجانب [نام شاکی]، شاکی پرونده به کلاسه فوق الذکر، به عرض می رسانم که نسبت به قرار منع تعقیب صادره از شعبه محترم [شماره شعبه] دادسرای [نام شهرستان] در خصوص اتهام خیانت در امانت توسط آقای/خانم [نام متهم]، شدیداً معترض بوده و مستندات و دلایل نقض این قرار را ذیلاً به حضور تقدیم می دارم.

شرح مختصر واقعه:

در تاریخ [تاریخ]، یک فقره [مثلاً: سفته به مبلغ 20 میلیون تومان / چک سفید امضا / سند ملکی] را جهت [هدف، مثلاً: تضمین انجام کار / ضمانت قرارداد / نگهداری] به عنوان امانت به آقای/خانم [نام متهم] سپردم. در زمان سپردن، قید شد که [شرایط استرداد یا استفاده از مال، مثلاً: سفته پس از پایان قرارداد مسترد شود / چک تنها در صورت عدم ایفای تعهد خاص قابل استفاده است]. اما پس از [اتمام قرارداد / عدم ایفای تعهد از سوی بنده] و علیرغم درخواست های مکرر اینجانب مبنی بر استرداد [سفته / چک / سند]، متهم از استرداد آن خودداری نموده و بر خلاف توافق اولیه [رفتار مجرمانه، مثلاً: اقدام به پر کردن سفته و مطالبه وجه آن از طریق دادگاه / چک را به شخص ثالث واگذار نموده / با استفاده از سند امانی، ملکی را به نام خود کرده است] که همگی دلالت بر سوء نیت قطعی ایشان دارد.

دلایل موجهه جهت نقض قرار منع تعقیب:

1. اثبات سوء نیت متهم با ارائه مدارک جدید و مستدل:
دادسرا محترم، دلیل اصلی صدور قرار منع تعقیب را عدم احراز سوء نیت متهم اعلام نموده است. اما اینجانب دلایل و شواهد متعددی در دست دارم که عمدی و آگاهانه بودن رفتار متهم را ثابت می کند:

• اظهارنامه قضایی و عدم پاسخگویی: اینجانب پیش از طرح شکایت کیفری، در تاریخ [تاریخ] طی اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] به صورت رسمی و قانونی از متهم درخواست استرداد مال امانی را نموده ام. (پیوست شماره 1: تصویر اظهارنامه و ابلاغیه آن) عدم پاسخگویی و خودداری متهم از استرداد مال پس از مطالبه رسمی، بهترین دلیل بر سوء نیت و قصد مجرمانه ایشان است.
• مکاتبات الکترونیکی (پیامک/چت): [شرح مکاتبات، مثلاً: در چندین پیامک رد و بدل شده در تاریخ های مختلف، متهم صراحتاً بیان کرده که قصد استرداد سفته را ندارد و آن را برای خود نگه می دارد / متهم در چت های واتساپ، به صورت تلویحی اذعان داشته که مال را به نفع خود استفاده کرده است.] (پیوست شماره 2: اسکرین شات مکاتبات با تایید فنی/شهادتنامه).
• شاهدان عینی: [نام و مشخصات شاهدان] می توانند شهادت دهند که متهم در مجالس خصوصی یا عمومی، به تصاحب مال امانی اذعان داشته / یا از قصد خود برای عدم استرداد مال صحبت کرده است. (پیوست شماره 3: استشهادیه شهود).

2. عدم توجه کافی به ادله موجود در پرونده:
به نظر می رسد دادسرا به مستنداتی که از ابتدا توسط اینجانب ارائه شده بود، از جمله [ذکر ادله، مثلاً: تصویر قرارداد امانی / رسید بانکی انتقال وجه / شهادتنامه اولیه] به اندازه کافی توجه نکرده است. این مدارک، در کنار شواهد جدید ارائه شده، مجموعاً تحقق کامل جرم خیانت در امانت را اثبات می نماید.

3. تبدیل ید امانی به ید ضمانی:
در لحظه ای که متهم علیرغم مطالبه رسمی اینجانب از استرداد مال امانی خودداری نموده و قصد تصاحب آن را ابراز داشته، ید امانی وی به ید ضمانی تبدیل شده و از آن لحظه به بعد، هرگونه تصرف یا عدم استرداد مال، مصداق بارز خیانت در امانت محسوب می گردد.

با توجه به دلایل و مستندات ارائه شده، از ریاست محترم دادگاه تقاضا دارم:

1. قرار منع تعقیب صادره را نقض فرموده و پرونده را جهت رسیدگی مجدد و صدور قرار جلب به دادرسی به دادسرا اعاده نمایید.
2. دستور فرمایید تحقیقات تکمیلی از جمله استماع شهادت شهود معرفی شده و بررسی دقیق تر مدارک الکترونیکی صورت پذیرد.

با احترام و امید به اجرای عدالت،

نام و نام خانوادگی شاکی: [نام شاکی]
شماره تماس: [شماره تماس شاکی]
تاریخ: [تاریخ تنظیم لایحه]

نتیجه گیری

همونطور که دیدید، مواجه شدن با قرار منع تعقیب در پرونده اعتراض به قرار منع تعقیب خیانت در امانت، اصلا به معنی پایان راه نیست و شما حق دارید که از طریق قانونی اعتراض کنید. کلید موفقیت توی این مسیر، درک دقیق مراحل، جمع آوری مدارک قوی و البته نگارش یک لایحه اعتراضیه محکم و مستدل هست. با مطالعه دقیق این مقاله و پیروی از راهنمایی ها، می تونید با اطمینان بیشتری وارد این پروسه حقوقی بشید و برای احقاق حق خودتون بجنگید.

یادتون نره که زمان بندی دقیق، تمرکز روی دلایل دادسرا برای صدور قرار، و اثبات عناصر جرم (به خصوص سوء نیت) اهمیت خیلی زیادی دارن. اگر توی این مسیر احساس نیاز به کمک کردید، حتما از مشاوره حقوقی با یک وکیل متخصص استفاده کنید. هیچ وقت برای پس گرفتن حق خودتون دیر نیست و با پیگیری درست، می تونید به نتیجه مطلوب برسید. امیدواریم این راهنما براتون مفید بوده باشه و بتونید با موفقیت پرونده تون رو جلو ببرید.