بهترین پاسپورت جهان در سال ۱۴۰۰ متعلق به کدام کشور بود؟

در سال ۱۴۰۰ شمسی (۲۰۲۱ میلادی)، عنوان بهترین پاسپورت جهان به طور مشترک به دو کشور آلمان و اسپانیا تعلق گرفت. دارندگان این پاسپورت ها می توانستند بدون نیاز به ویزا به بیش از ۱۴۲ کشور دنیا سفر کنند و از آزادی سفر بی نظیری برخوردار بودند. این رتبه بندی، مثل همیشه، بر اساس شاخص های معتبر جهانی مثل هنلی (Henley Passport Index) و Passport Index انجام شد و نشون داد که این دو کشور در اون سال، واقعاً سرآمد بقیه بودند.

سفر کردن، مهاجرت، حتی بیزنس های بین المللی، همه شون یه جورایی به اعتبار پاسپورت گره خوردن. راستش رو بخواهید، اینکه پاسپورت یه کشور چقدر قویه، می تونه کلی درهای جدید رو به روی شهروندان اون کشور باز کنه. فکرشو بکنید، یه پاسپورت معتبر یعنی لازم نیست برای هر سفر کلی دوندگی کنید و دنبال ویزا باشید؛ راحت چمدونتون رو می بندید و راهی می شید! این مقاله قرار نیست فقط یه سری عدد و رقم خشک و خالی بهتون بده. قراره با یه زبون خودمونی، حسابی بریم سراغ جزئیات بهترین پاسپورت های جهان در سال ۱۴۰۰، ببینیم اصلاً این رتبه بندی ها چطوری انجام می شن و چه معیارهایی دارن. قراره با هم سفری به دنیای اعتبار پاسپورت ها داشته باشیم و ببینیم تو سالی که گذشت (سال ۱۴۰۰ شمسی یا ۲۰۲۱ میلادی) اوضاع از چه قرار بود.

چرا اعتبار پاسپورت اینقدر مهمه؟

اصلا بیایید از اول شروع کنیم، چرا بعضی پاسپورت ها قوی ترن و بعضی ها ضعیف تر؟ و چرا این موضوع انقدر مهمه؟ قضیه خیلی ساده ست: پاسپورت قوی یعنی آزادی! یعنی می تونید به کشورهای بیشتری بدون دردسر ویزا سفر کنید. این آزادی سفر فقط برای تفریح نیست؛ برای دانشجوها، کارآفرین ها، کسایی که دنبال اقامت دوم یا حتی شهروندی یه کشور دیگه هستن، قدرت پاسپورت حرف اول رو می زنه. هر چقدر روابط دیپلماتیک یه کشور بهتر باشه، اقتصادش پایدارتر باشه و اعتبار جهانی بیشتری داشته باشه، احتمالاً پاسپورتش هم قوی تره. این داستان فقط یه برگه ی شناسایی نیست، یه جورایی نماد قدرت و جایگاه بین المللی یه کشوره.

مثلا فرض کنید یه پاسپورت دارید که باهاش می تونید به بیش از ۱۰۰ کشور بدون ویزا برید. این یعنی کلی فرصت برای گردشگری، تحصیل، کار و حتی سرمایه گذاری تو کشورهای مختلف. دیگه لازم نیست برای هر سفر ماه ها منتظر جواب سفارت باشید یا مدارک پیچیده جمع کنید. این خودش یه امتیاز بزرگ محسوب میشه. به خاطر همینه که خیلی ها دنبال این هستن که بدونن قوی ترین پاسپورت جهان تو هر سال متعلق به چه کشوریه و اصلاً این رتبه بندی ها چطور انجام می شن.

معیارهای اصلی برای سنجش قدرت پاسپورت چیه؟

برای اینکه بفهمیم یه پاسپورت چقدر قویه، موسسه های مختلفی مثل «هنلی پاسپورت ایندکس» (Henley Passport Index)، «پاسپورت ایندکس» (Passport Index) و «نوماد کپیتالیست» (Nomad Capitalist) هر سال یه رتبه بندی منتشر می کنن. این موسسات معیارهای مختلفی دارن، ولی بعضی از این معیارها خیلی مهم ترن و تقریباً بین همه شون مشترکه.

تعداد مقاصد بدون ویزا: حرف اول رو می زنه!

اصلی ترین و مهم ترین معیار برای سنجش قدرت پاسپورت، تعداد کشورهایی هست که با اون پاسپورت می شه بدون ویزا (Visa-Free)، با ویزای فرودگاهی (Visa on Arrival) یا با ویزای الکترونیکی (e-Visa) سفر کرد. هر چقدر این عدد بیشتر باشه، یعنی پاسپورت شما قوی تره. این معیار نشون میده که روابط دیپلماتیک اون کشور چقدر گسترده و قویه و چه توافق نامه هایی با بقیه کشورها داره.

دسترسی به اقتصادهای بزرگ و ثبات کشور

پاسپورت هایی که بهتون اجازه میدن به کشورهای قدرتمند اقتصادی مثل کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آمریکا، کانادا یا کشورهای گروه G7 سفر کنید، معمولاً امتیاز بالاتری دارن. این یعنی اقتصاد قوی و ثبات سیاسی و اقتصادی یه کشور هم تاثیر مستقیمی روی اعتبار پاسپورتش میذاره. کشورهایی که وضعیت اقتصادی و سیاسی پایداری دارن، معمولاً پاسپورت معتبرتری هم دارن و بقیه کشورها با خیال راحت تری مسافراشون رو می پذیرن.

روابط دیپلماتیک و امنیت بین المللی

نقش روابط دیپلماتیک و پیمان های بین المللی رو دست کم نگیرید. توافق نامه های دوجانبه و چندجانبه بین کشورها، مثل منطقه شینگن، باعث میشه شهروندان اون کشورها راحت تر به همسایه هاشون سفر کنن. علاوه بر این، امنیت داخلی و وجهه ی بین المللی یه کشور هم خیلی مهمه. کشوری که از نظر امنیتی وضعیت خوبی داره و شهروندانش توی دنیا به عنوان افراد معتبر شناخته میشن، پاسپورت قوی تری داره. این عوامل همگی دست به دست هم میدن تا رتبه نهایی یه پاسپورت تعیین بشه.

بالاخره، بهترین پاسپورت جهان در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) کدوم بود؟

خب، می رسیم به سوال اصلی خودمون! همونطور که اول مقاله هم گفتم، در سال ۱۴۰۰ شمسی که مصادف بود با سال ۲۰۲۱ میلادی، عنوان قوی ترین پاسپورت جهان به طور مشترک به دو کشور اروپایی، یعنی آلمان و اسپانیا رسید. این دو کشور با پاسپورت های معتبرشون، این امکان رو به شهروندانشون می دادن که بدون نیاز به ویزا به بیش از ۱۴۲ کشور دنیا سفر کنند. فکرشو بکنید، این یعنی تقریباً یه آزادی سفر فوق العاده!

آلمان و اسپانیا در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) با امکان سفر به بیش از ۱۴۲ کشور بدون ویزا، به طور مشترک عنوان بهترین و معتبرترین پاسپورت جهان را به خود اختصاص دادند.

آلمان که همیشه از اقتصادهای قدرتمند اروپا بوده و روابط دیپلماتیک بسیار خوبی با اکثر کشورهای دنیا داره، جایگاه خودش رو به عنوان یکی از قوی ترین پاسپورت ها حفظ کرده بود. اسپانیا هم با موقعیت جغرافیایی خاصش در اروپا و آمریکای لاتین و همینطور روابط قوی با کشورهای مختلف، تونست در کنار آلمان، این افتخار رو کسب کنه. این موضوع نشون دهنده ی پایداری اقتصادی و سیاسی، و البته دیپلماسی فعال این دو کشور در صحنه جهانی بود.

رتبه های بعدی هم دست کمی نداشتند! (رتبه دوم و سوم)

بعد از آلمان و اسپانیا، کشورهای دیگری هم بودن که در سال ۱۴۰۰، پاسپورت های خیلی معتبری داشتن. تو رتبه دوم، سوئیس، ایرلند و اتریش قرار گرفتن. این کشورها هم شهروندانشون رو قادر می ساختن که بدون نیاز به ویزا به حدود ۱۴۱ کشور دنیا سفر کنن. یه رتبه اختلاف با بهترین ها، اما باز هم آزادی سفر چشمگیری به حساب میاد.

اما رتبه سوم تو سال ۱۴۰۰، یه لیست بلندبالا از کشورهای قدرتمند رو به خودش اختصاص داد. کشورهایی مثل دانمارک، بلژیک، پرتغال، کره جنوبی، استرالیا، نیوزلند، ایالات متحده، سوئد، ایتالیا، ژاپن، فنلاند و لوکزامبورگ، همگی تو این جایگاه قرار گرفتن. دارندگان پاسپورت این کشورها می تونستن به حدود ۱۴۰ کشور دنیا بدون ویزا سفر کنن. این یعنی رقابت واقعاً نزدیک بود و خیلی از کشورهای توسعه یافته، اعتبار پاسپورت تقریباً یکسانی داشتن.

نگاهی عمیق تر به رتبه های برتر پاسپورت ها در سال ۱۴۰۰

برای اینکه قضیه براتون واضح تر بشه، یه جدول جامع از پاسپورت های برتر جهان در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) رو آماده کردم. این جدول بهتون نشون میده که چه کشورهایی تو اون سال، حرفی برای گفتن داشتن و چقدر آزادی سفر برای شهروندانشون فراهم می کردن. این داده ها بر اساس شاخص های معتبر جهانی تهیه شده که معتبرترین منابع اطلاعاتی در این زمینه به حساب میان.

علاوه بر این کشورها، رتبه های بعدی هم شامل کشورهای معتبری می شدن که نشون میده رقابت برای داشتن پاسپورت قدرتمند، همیشه نزدیکه و هر سال ممکنه شاهد جابجایی هایی باشیم:

• رتبه چهارم: مالت، یونان، لهستان، فرانسه، هلند و چک (با ۱۳۹ کشور)
• رتبه پنجم: امارات، نروژ، اسلواکی، مجارستان و اسلوونی
• رتبه ششم: سنگاپور، کانادا و لیتوانی
• رتبه هفتم: لتونی، ایسلند، استونی، لیختن اشتاین و انگلستان (با ۱۳۶ کشور)
• رتبه هشتم: کرواسی، رومانی و بلغارستان (با ۱۳۳ کشور)
• رتبه نهم: قبرس (با ۱۳۲ کشور)
• رتبه دهم: موناکو (با ۱۳۱ کشور)

همینطور که می بینید، اروپا تو این لیست حسابی خودنمایی می کنه. این نشون دهنده قدرت اتحادیه اروپا و توافقات منطقه ای بین کشورهاست که سفر رو برای شهروندانشون خیلی راحت تر کرده.

وضعیت پاسپورت ایران در سال ۱۴۰۰ چطور بود؟

حالا که صحبت از بهترین پاسپورت های جهان شد، بد نیست یه نگاهی هم به وضعیت پاسپورت خودمون، یعنی پاسپورت ایران، در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) بندازیم. متاسفانه، پاسپورت ایران در اون سال، همچنان در رده های پایین جدول های رتبه بندی جهانی قرار داشت. طبق داده های معتبر، وضعیت پاسپورت ایران در سال ۱۴۰۰ چندان مطلوب نبود و شهروندان ایرانی با این پاسپورت می تونستن بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی به تعداد محدودی از کشورها سفر کنن.

این محدودیت ها به دلایل مختلفی مثل روابط دیپلماتیک، چالش های سیاسی بین المللی و تحریم ها اتفاق می افته. با اینکه ایران خودش کشوری با تاریخ و فرهنگ غنی و جاذبه های گردشگری بی نظیره، اما متاسفانه اعتبار پاسپورتش اونقدری نیست که آزادی سفر گسترده ای برای شهروندانش فراهم کنه. این موضوع برای کسایی که قصد مهاجرت، تحصیل یا حتی سفر تفریحی به کشورهای زیادی رو دارن، یه چالش بزرگه.

مقایسه با سال های قبل و بعد نشون میده که جایگاه پاسپورت ایران تو این رتبه بندی ها تغییرات زیادی نداره و معمولاً تو همون رده های پایین باقی می مونه. این مسئله باعث میشه خیلی از ایرانی ها به فکر راه هایی برای اخذ اقامت دوم یا تابعیت از کشورهای دیگه بیفتن تا بتونن از آزادی سفر بیشتری بهره مند بشن.

ضعیف ترین پاسپورت های جهان در سال ۱۴۰۰

همونطور که پاسپورت های قوی داریم، متاسفانه پاسپورت هایی هم وجود دارن که به دلایل مختلف، جزو ضعیف ترین های دنیا محسوب میشن. در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی)، کشورهای درگیر جنگ، بی ثباتی سیاسی و فقر، معمولاً پاسپورت هایی داشتن که کمترین تعداد کشورهای قابل سفر بدون ویزا رو ارائه می دادن. این کشورها معمولاً تو انتهای لیست رتبه بندی ها قرار می گیرن و شهروندانشون برای سفر به تقریباً هر کشوری، نیاز به ویزا دارن.

معمولاً پاسپورت کشورهایی مثل افغانستان، عراق و سوریه جزو ضعیف ترین ها بودن و هستند. این کشورها به خاطر شرایط داخلی ناپایدار، جنگ و مشکلات اقتصادی، روابط دیپلماتیک محدودتری دارن و همین باعث میشه که پاسپورتشون اعتبار کمی داشته باشه. سفر کردن با این پاسپورت ها نه تنها سخته، بلکه می تونه کلی دردسر و پروسه های طولانی اداری داشته باشه.

اینجا یه نگاهی به لیست ضعیف ترین پاسپورت های سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) می ندازیم:

این لیست نشون میده که چقدر وضعیت داخلی یه کشور و روابط بین المللی اون می تونه روی زندگی روزمره و آزادی جابجایی شهروندانش تاثیر بذاره. داشتن یه پاسپورت ضعیف، نه تنها سفر رو سخت می کنه، بلکه محدودیت های زیادی رو تو زندگی افراد ایجاد می کنه و فرصت های بین المللی رو ازشون میگیره.

تفاوت شاخص های رتبه بندی پاسپورت در سال ۱۴۰۰

همونطور که قبلاً گفتم، چند تا موسسه ی معتبر، هر سال رتبه بندی پاسپورت ها رو اعلام می کنن. شاید براتون سوال پیش بیاد که آیا نتایج همه شون یکسانه؟ راستش رو بخواهید، معمولاً تفاوت های جزئی وجود داره، ولی کلیاتش شبیه به همه. این تفاوت ها هم دلایل خودشون رو دارن.

مثلاً «هنلی پاسپورت ایندکس» که یکی از شناخته شده ترین هاست، بیشتر روی داده های انجمن بین المللی حمل ونقل هوایی (IATA) تمرکز می کنه و تعداد کشورهایی که میشه بدون ویزا بهشون سفر کرد رو معیار اصلی قرار میده. از طرف دیگه، موسسات دیگه ای مثل «نوماد کپیتالیست» ممکنه علاوه بر آزادی سفر، معیارهای دیگه ای مثل مالیات، آزادی های مدنی و شهروندی دوگانه رو هم تو رتبه بندیشون لحاظ کنن. همین اضافه شدن معیارها باعث میشه که گاهی اوقات جایگاه کشورها تو این لیست ها کمی جابجا بشه.

تو سال ۱۴۰۰ هم همین اتفاق افتاد. در حالی که هنلی و Passport Index روی آزادی سفر تمرکز داشتن و آلمان و اسپانیا رو بهترین اعلام کردن، اگه یه موسسه دیگه با معیارهای متفاوت به قضیه نگاه می کرد، شاید نتیجه کمی فرق داشت. مثلاً ممکنه یه کشور با آزادی سفر کمتر اما مالیات پایین تر و آزادی های فردی بیشتر، تو یه رتبه بندی دیگه، جایگاه بهتری پیدا می کرد. اما خب، برای اکثر مردم، تعداد مقاصد بدون ویزا مهم ترین ملاکه و به همین خاطر، رتبه بندی های هنلی و Passport Index همیشه پرطرفدارتر و مورد استنادتر هستن.

پاسپورت فقط برای سفرهای تفریحی نیست! (اهمیت در مهاجرت و اقامت)

حالا یه لحظه بیایید عمیق تر به موضوع نگاه کنیم. پاسپورت قدرتمند فقط به درد گردشگرها نمی خوره. اگه شما دنبال اقامت دوم یا حتی شهروندی یه کشور دیگه هستید، قطعاً اعتبار پاسپورت اون کشور می تونه یکی از فاکتورهای خیلی مهم باشه. چرا؟ چون هر چقدر پاسپورت کشور مقصدتون قوی تر باشه، یعنی شما هم بعد از گرفتن اقامت یا شهروندی اونجا، آزادی عمل بیشتری برای سفر به دنیا خواهید داشت.

خیلی از برنامه های مهاجرت از طریق سرمایه گذاری یا حتی راه های دیگه برای اخذ پاسپورت دوم، به همین دلیل جذابه. افراد زیادی هستن که حاضرن سرمایه گذاری های سنگینی انجام بدن تا به یه پاسپورت معتبر دست پیدا کنن. این پاسپورت می تونه درهای جدیدی رو برای کسب وکار، تحصیل فرزندان، دسترسی به خدمات بهتر درمانی و حتی کیفیت زندگی بالاتر باز کنه. پس، این رقابت برای بهترین پاسپورت یه چیز کاملاً منطقیه و پیامدهای عملی زیادی تو زندگی مردم داره.

تو سال ۱۴۰۰ هم کسایی که به فکر تغییر مسیر زندگیشون بودن، حسابی به این رتبه بندی ها توجه می کردن. اینکه پاسپورت یه کشور مثل آلمان یا اسپانیا تا این حد قویه، برای کسایی که هدفشون زندگی تو اروپا و دسترسی به بازار کار و تحصیلات بین المللیه، یه نقطه قوت خیلی مهم محسوب میشه. این موضوع نشون میده که قدرت پاسپورت فقط یه عنوان نیست، بلکه یه ابزار قدرتمند برای رسیدن به اهداف شخصی و حرفه ای به حساب میاد.

حرف آخر: دنیا هر روز در حال تغییره!

خب، رسیدیم به آخر داستانمون درباره بهترین پاسپورت جهان در سال ۱۴۰۰. دیدیم که تو اون سال، آلمان و اسپانیا حسابی درخشیدن و تونستن بالاترین آزادی سفر رو برای شهروندانشون فراهم کنن. سوئیس، ایرلند و اتریش هم خیلی عقب نموندن و رتبه های بعدی رو به خودشون اختصاص دادن. این رو هم فهمیدیم که معیارهای رتبه بندی پاسپورت خیلی پیچیده نیستن و عمدتاً بر اساس تعداد کشورهایی هستن که میشه بدون ویزا بهشون سفر کرد.

یه نکته مهمی که باید همیشه یادتون باشه اینه که رتبه بندی پاسپورت ها یه چیز ثابت و همیشگی نیست. دنیا دائم در حال تغییره، روابط دیپلماتیک بالا و پایین میشه، توافق نامه های جدید امضا میشه و گاهی هم لغو میشن. به همین خاطر، رتبه ی یه پاسپورت ممکنه از سالی به سال دیگه عوض بشه. مثلاً پاسپورت ژاپن که تو سال های دیگه جزو بهترین ها بوده، در سال ۱۴۰۰ جایگاه مشترک سوم رو داشت. پس اگه دنبال قوی ترین پاسپورت جهان هستید، همیشه باید به جدیدترین رتبه بندی ها نگاه کنید.

در نهایت، چه برای یه سفر تفریحی کوتاه، چه برای یه تصمیم بزرگ مثل مهاجرت، اعتبار پاسپورت نقش خیلی مهمی داره. امیدوارم این مقاله بهتون کمک کرده باشه که یه دید کامل و کاربردی درباره بهترین پاسپورت جهان در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) پیدا کنید و اگه سوالی تو ذهنتون بود، پاسخش رو گرفته باشید. همیشه حواستون به تغییرات جهانی باشه تا بتونید بهترین تصمیم ها رو برای آینده و سفراتون بگیرید.