ژنتیک بیشتر بر طول عمر تاثیر می گذارد یا رژیم غذایی؟

پژوهشی تازه نشان می دهد که عوامل ژنتیکی بیش از عادت های تغذیه بر طول عمر اثر می گذارند. نتایج این پژوهش که در آن چند شیوه تغذیه روی موش ها آزمایش شد در مجله «نیچر» (Nature) منتشر شده است.

نیویورک پست به نقل از گرت چرچیل سرپرست این پژوهش در موسسه زیست پزشکی جکسون آورده است که افزایش عمر ازطریق کنترل تغذیه و رژیم غذایی امکان پذیر است اما با اینکه عمر طولانی مادربزرگ ها را داشته باشید قدری متفاوت است.

محققان این پنج شیوه تغذیه را روی نزدیک به هزار موش که از لحاظ ژنتیکی متفاوت بودند آزمایش کردند:

هر روز و هر موقع تغذیه به دلخواه.

هر روز فقط ۶۰ درصد از کالری پایه. 

هر روز فقط ۸۰ درصد از کالری پایه. 

هر هفته یک روز بدون غذا و روز های دیگر تغذیه به دلخواه.

هر هفته دو روز پیاپی بدون غذا و روز های دیگر تغذیه به دلخواه. 

این موش ها تا آخر عمر تحت نظر بودند و به شکل دوره ای از آن ها آزمایش خون گرفته می شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که موش هایی که رژیم غذایی نامحدودی داشتند به طور میانگین ۲۵ ماه عمر کردند و طول عمر موش هایی که از رژیم غذایی روزه متناوب پیروی می کردند حدود ۲۸ ماه بود. موش هایی که ۸۰ درصد از کالری پایه را دریافت می کردند تقریبا ۳۰ ماه زندگی کردند و عمر موش هایی که ۶۰ درصد از کالری پایه را دریافت کردند حدود ۳۴ ماه بود. 

طول عمر هر گروه از موش ها متفاوت بود. برای مثال موش هایی که کم ترین کالری را مصرف کرده بودند از چند ماه تا چهار سال و نیم عمر کردند. محققان به این نتیجه رسیدند که درکل رژیم غذایی کم کالری عمر موش ها را فارغ از میزان چربی یا گلوکز خونشان افزایش می دهد. 

جالب اینجاست که موش هایی که رژیم غذایی محدود و طول عمر بیشتری داشتند با وجود کمتر خوردن کمترین کاهش وزن را نیز داشته اند. اما موش هایی که بیشترین کاهش وزن را داشتند انرژی ایمنی و توان تولید مثل کمتر و نیز عمر کوتاه تری داشتند. 

گرت چرچیل می گوید در حالی که محدودیت مصرف کالری درکل برای افزایش عمر مفید است اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که کاهش وزن از راه کاهش کالری مصرفی برای سلامت و طول عمر مضر است. درنتیجه اگر هنگام آزمایش دارو های افزایش طول عمر برای آدمی شاهد باشیم که افراد وزن کم می کنند و بدنشان سوخت وساز بهتری پیدا می کند این امر ممکن است نشانه خوبی برای طول عمر نباشد. 

گروه پژوهشی چرچیل «تاب آوری رمز گذاری شده ژنتیکی» را عامل کلیدی طول عمر می شمارد. در این آزمایش موش هایی که وزن و چربی و سلامت سیستم ایمنی شان حتی با کم شدن مصرف کالری و افزایش استرس تغییری نکردند و همچنین آن هایی که در سال های آخر عمر چربی کم نکردند طول عمر بیشتری داشتند. 

چرچیل می گوید که راه رسیدن به سلامت و طول عمر این است که مصرف کالری را در حد متوسط نگه داریم و آن را چندان محدود نکنیم. پژوهش اخیر نشان می دهد که سلامت سیستم ایمنی و شاخصه های مرتبط با گلبول های قرمز به روشنی بیش از میزان قند چربی وزن و دمای بدن با طول عمر مرتبط است. به گفته محققان تاثیر رژیم غذایی بر سلامت ناشی از مجموعه ای ویژگی ژنتیکی است که هنوز ناشناخته اند. 

این پژوهش در حالی انجام می شود که روزه متناوب و کاهش وزن شدید با تزریق دارو هایی نظیر اوزمپیک برای جلوگیری از چاقی و کند کردن روند پیری بسیار رایج است. به باور متخصصان ورزش و رژیم غذایی متعادل مسلما بهترین گزینه برای بهبود سلامت است اما کم کردن مصرف کالری شاید برای همه مناسب نباشد زیرا ممکن است خطر سوء تغذیه و مشکلات دیگری را به دنبال داشته باشد.