تالاب لیپار نگین فیروزه ای چابهار با رنگ صورتی منحصربه فردش چشم هر بیننده ای را خیره می کند. این تالاب زیبا در کنار دریای عمان اکوسیستمی خاص و متنوع را به وجود آورده است. اما آیا می دانید چرا این تالاب در طول سال رنگ های مختلفی به خود می گیرد؟ راز این تغییر رنگ در چیست و چه عواملی در آن دخیل هستند؟ در این مقاله به بررسی دقیق این پدیده می پردازیم و عوامل مؤثر بر تغییر رنگ آب تالاب لیپار را موشکافانه بررسی می کنیم.

همه چیز درباره تالاب لیپار در چابهار

معرفی تالاب لیپار

تالاب لیپار واقع در نزدیکی چابهار یکی از زیباترین و منحصربه فردترین تالاب های ایران است. این تالاب که به رنگ صورتی خود شهرت دارد در تنگه ای صخره ای و در مجاورت دریای عمان قرار گرفته است. تالاب لیپار با چشم اندازهای خیره کننده و اکوسیستم غنی مقصدی جذاب برای گردشگران و طبیعت دوستان به شمار می رود. این تالاب علاوه بر زیبایی های بصری از نظر زیست محیطی نیز اهمیت فراوانی دارد و زیستگاه گونه های متنوعی از گیاهان و جانوران است. تالاب لیپار با رنگ خاص و موقعیت جغرافیایی منحصربه فردش به یکی از نمادهای گردشگری چابهار تبدیل شده است.

معنی واژه لیپار

واژه «لیپار» از دو بخش «لیپ» و «آر» تشکیل شده است. «لیپ» در زبان محلی به معنای لجن و خار و خاشاک موجود در رودخانه ها است و «آر» به معنای آب رودخانه است. از آنجا که در این منطقه آب رودخانه به همراه لجن و خار و خاشاک به دریا می ریزد این نام برای تالاب انتخاب شده است. به عبارت دیگر لیپار به محل تلاقی آب رودخانه با دریا اشاره دارد جایی که مواد آلی و رسوبات مختلف با یکدیگر ترکیب می شوند. این نام به خوبی ویژگی های جغرافیایی و اکولوژیکی تالاب را نشان می دهد و ارتباط آن را با منابع آبی منطقه تبیین می کند.

روایت های شکل گیری تالاب لیپار

در مورد شکل گیری تالاب لیپار دو روایت وجود دارد. برخی از مردم محلی بر این باورند که تالاب به طور طبیعی و در اثر باز شدن مسیر خورها به وجود آمده است. به مرور زمان آب دریا به داخل این خورها نفوذ کرده و تالاب لیپار شکل گرفته است. اما روایت دیگری نیز وجود دارد که بر اساس آن تالاب لیپار در سال 1362 توسط فردی به نام دادکریم شیخ زاده و با همکاری اهالی روستا ساخته شده است. هدف از ساخت این تالاب جمع آوری آب های سطحی و جلوگیری از هدر رفتن آن ها بوده است. به هر حال تالاب لیپار با هر روشی که شکل گرفته باشد امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری مهم چابهار تبدیل شده است.

علت صورتی رنگ بودن تالاب لیپار

رنگ صورتی تالاب لیپار یکی از جذاب ترین ویژگی های آن است که گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند. این رنگ خاص ناشی از وجود نوعی جلبک به نام «دونالیلا سالینا» است. این جلبک در محیط های شور و با غلظت نمک بالا زندگی می کند و در شرایط خاص رنگدانه هایی به نام کاروتنوئید تولید می کند. کاروتنوئیدها رنگدانه هایی هستند که مسئول ایجاد رنگ های زرد نارنجی و قرمز در گیاهان و جانوران مختلف هستند. در تالاب لیپار غلظت بالای نمک و شرایط محیطی خاص باعث افزایش تولید کاروتنوئیدها توسط جلبک دونالیلا سالینا می شود و در نتیجه آب تالاب به رنگ صورتی در می آید. علاوه بر جلبک دونالیلا سالینا باکتری هایی به نام هالوباکتری ها نیز در ایجاد رنگ صورتی تالاب نقش دارند.

دلایل تغییر رنگ آب تالاب در طول سال

رنگ آب تالاب لیپار در طول سال ثابت نیست و بسته به شرایط محیطی تغییر می کند. شدت رنگ صورتی تالاب به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آن ها می توان به میزان شوری آب دما میزان نور خورشید و غلظت مواد مغذی اشاره کرد. در فصل های گرم سال با افزایش دما و تبخیر آب غلظت نمک در تالاب افزایش می یابد. این امر باعث افزایش فعالیت جلبک دونالیلا سالینا و تولید بیشتر کاروتنوئیدها می شود و در نتیجه رنگ صورتی تالاب تشدید می شود. در مقابل در فصل های سرد سال با کاهش دما و افزایش بارندگی غلظت نمک در تالاب کاهش می یابد و فعالیت جلبک دونالیلا سالینا نیز کم می شود. این امر باعث کمرنگ شدن رنگ صورتی تالاب می شود. علاوه بر این ورود مواد آلی و رسوبات از طریق رودخانه ها و خورها نیز می تواند بر رنگ آب تالاب تأثیر بگذارد.

پوشش گیاهی و جانوری تالاب لیپار

تالاب لیپار به دلیل شرایط محیطی خاص زیستگاه گونه های متنوعی از گیاهان و جانوران است. پوشش گیاهی تالاب شامل گیاهان شورپسند مانند گز حرا و چش است. این گیاهان با سازگاری با شرایط شور و کم آبی توانسته اند در اطراف تالاب رشد کنند و منظره ای زیبا و منحصربه فرد را ایجاد کنند. علاوه بر گیاهان تالاب لیپار زیستگاه گونه های مختلفی از جانوران نیز هست. پرندگان مهاجر و بومی از جمله فلامینگو پلیکان حواصیل و چنگر در این تالاب زندگی می کنند و به زیبایی آن می افزایند. همچنین گونه های مختلفی از ماهی ها سخت پوستان و نرم تنان نیز در آب تالاب یافت می شوند.

گونه های گیاهی

پوشش گیاهی تالاب لیپار به دلیل شوری بالای آب و شرایط خاص منطقه از تنوع چندانی برخوردار نیست. با این حال گونه های گیاهی موجود نقش مهمی در حفظ اکوسیستم تالاب ایفا می کنند. درختان گز با ریشه های عمیق و برگ های مقاوم به شوری از فرسایش خاک جلوگیری می کنند و پناهگاهی برای پرندگان و سایر جانوران فراهم می آورند. گیاهان حرا نیز با ریشه های هوایی خود به تثبیت خاک کمک می کنند و زیستگاهی برای آبزیان ایجاد می کنند. علاوه بر این گیاه چش نیز در اطراف تالاب یافت می شود و به زیبایی منظره می افزاید. این گیاهان با سازگاری با شرایط سخت منطقه توانسته اند در تالاب لیپار به حیات خود ادامه دهند و نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی آن ایفا کنند.

گونه های جانوری

تالاب لیپار به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و تنوع زیستی زیستگاه گونه های مختلفی از جانوران است. پرندگان مهم ترین گروه جانوری در تالاب لیپار هستند. فلامینگوها با رنگ صورتی زیبای خود یکی از نمادهای تالاب لیپار به شمار می روند. این پرندگان مهاجر در فصل های سرد سال به تالاب لیپار می آیند و منظره ای دیدنی را ایجاد می کنند. علاوه بر فلامینگوها گونه های دیگری از پرندگان مانند پلیکان ها حواصیل ها چنگرها و اردک ها نیز در تالاب لیپار زندگی می کنند. این پرندگان با تغذیه از ماهی ها و سایر آبزیان نقش مهمی در کنترل جمعیت آن ها ایفا می کنند. همچنین گونه های مختلفی از ماهی ها سخت پوستان و نرم تنان نیز در آب تالاب یافت می شوند.

بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار

بهترین زمان برای بازدید از تالاب لیپار فصل های پاییز و زمستان است. در این فصل ها هوا معتدل و خنک است و از گرمای طاقت فرسای تابستان خبری نیست. علاوه بر این در فصل های پاییز و زمستان پرندگان مهاجر نیز به تالاب لیپار می آیند و منظره ای دیدنی را ایجاد می کنند. رنگ صورتی تالاب نیز در این فصل ها به اوج خود می رسد و زیبایی آن را دوچندان می کند. با این حال در فصل بهار نیز می توان از تالاب لیپار بازدید کرد اما باید توجه داشت که هوا در این فصل گرم تر است. بازدید از تالاب لیپار در فصل تابستان به دلیل گرمای شدید هوا توصیه نمی شود.

تفریحات تالاب لیپار

تالاب لیپار علاوه بر زیبایی های طبیعی امکانات تفریحی متنوعی را نیز برای گردشگران فراهم کرده است. پیاده روی در اطراف تالاب و لذت بردن از مناظر زیبای آن یکی از محبوب ترین تفریحات در این منطقه است. همچنین می توان با قایق سواری در تالاب از نزدیک با اکوسیستم آن آشنا شد و پرندگان مهاجر را تماشا کرد. عکاسی از مناظر تالاب و حیات وحش آن نیز یکی دیگر از تفریحات پرطرفدار در این منطقه است. علاوه بر این در اطراف تالاب بازارچه های محلی نیز وجود دارند که می توان از آن ها صنایع دستی و سوغاتی های منطقه را خریداری کرد. شترسواری و بازدید از روستاهای اطراف نیز از دیگر تفریحات تالاب لیپار به شمار می روند.

مسیر دسترسی به تالاب لیپار

برای دسترسی به تالاب لیپار ابتدا باید به شهر چابهار سفر کنید. از چابهار می توانید با استفاده از خودروی شخصی یا تاکسی به سمت تالاب لیپار حرکت کنید. تالاب لیپار در فاصله حدود 20 کیلومتری شرق چابهار و در مسیر جاده ساحلی چابهار-گواتر قرار دارد. پس از طی مسافتی حدود 20 کیلومتر تابلوی تالاب لیپار را در کنار جاده مشاهده خواهید کرد. از این تابلو باید وارد یک جاده فرعی شوید که به سمت تالاب منتهی می شود. جاده فرعی خاکی است و ممکن است کمی ناهموار باشد اما با احتیاط می توان با هر نوع خودرویی از آن عبور کرد.

جاهای دیدنی اطراف تالاب لیپار

در اطراف تالاب لیپار جاذبه های گردشگری دیگری نیز وجود دارند که بازدید از آن ها می تواند سفر شما را به چابهار کامل تر کند. از جمله این جاذبه ها می توان به کوه های مینیاتوری درخت انجیر معابد ساحل صخره ای و آبفشان صخره ای اشاره کرد. این جاذبه ها هر کدام دارای ویژگی های منحصربه فردی هستند و تجربه ای متفاوت را برای گردشگران رقم می زنند. بازدید از این جاذبه ها به همراه بازدید از تالاب لیپار می تواند یک سفر خاطره انگیز و پربار را برای شما به ارمغان بیاورد.

کوه های مینیاتوری یا مریخی

کوه های مینیاتوری یا مریخی یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های گردشگری چابهار هستند. این کوه ها با شکل های عجیب و غریب و رنگ های متنوع منظره ای فرازمینی را ایجاد کرده اند. به دلیل شباهت این کوه ها به سطح مریخ به آن ها کوه های مریخی نیز گفته می شود. کوه های مینیاتوری در فاصله حدود 50 کیلومتری غرب چابهار و در مسیر جاده چابهار-بریس قرار دارند. بازدید از این کوه ها تجربه ای بی نظیر و فراموش نشدنی را برای شما رقم خواهد زد.

درخت انجیر معابد

درخت انجیر معابد یکی از عجیب ترین و جالب ترین درختان جهان است. این درخت با ریشه های هوایی خود منظره ای منحصربه فرد را ایجاد می کند. ریشه های هوایی درخت انجیر معابد از شاخه های آن آویزان می شوند و به تدریج به زمین می رسند و در خاک ریشه می دوانند. به این ترتیب یک درخت انجیر معابد می تواند به مرور زمان به یک جنگل کوچک تبدیل شود. درخت انجیر معابد در روستای رمین و در نزدیکی تالاب لیپار قرار دارد. بازدید از این درخت فرصتی است برای آشنایی با یکی از عجایب طبیعت.

ساحل صخره ای چابهار

ساحل صخره ای چابهار یکی از زیباترین و منحصربه فردترین سواحل ایران است. این ساحل با صخره های بلند و پرتگاه های عمیق منظره ای دیدنی را ایجاد کرده است. امواج دریا با برخورد به صخره ها صحنه های بدیعی را خلق می کنند. ساحل صخره ای چابهار در نزدیکی تالاب لیپار و در مسیر جاده ساحلی چابهار-گواتر قرار دارد. بازدید از این ساحل فرصتی است برای لذت بردن از زیبایی های طبیعت و تماشای قدرت بی نظیر دریا.

آبفشان صخره ای چابهار

آبفشان صخره ای چابهار یکی از جاذبه های طبیعی و دیدنی این منطقه است. این آبفشان در اثر برخورد امواج دریا به صخره ها و نفوذ آب به داخل حفره های صخره ای ایجاد می شود. هنگامی که امواج به داخل حفره ها نفوذ می کنند فشار هوا افزایش می یابد و آب با شدت زیادی به صورت فواره از حفره ها خارج می شود. آبفشان صخره ای چابهار در نزدیکی ساحل صخره ای و در مسیر جاده ساحلی چابهار-گواتر قرار دارد. بازدید از این آبفشان تجربه ای هیجان انگیز و لذت بخش را برای شما به ارمغان خواهد آورد.

اقامت در سفر به تالاب لیپار

برای اقامت در سفر به تالاب لیپار گزینه های مختلفی وجود دارد. می توانید در هتل های شهر چابهار اقامت کنید و یا از اقامتگاه های بوم گردی در روستاهای اطراف تالاب استفاده کنید. هتل های چابهار امکانات رفاهی مناسبی را برای گردشگران فراهم کرده اند و اقامتگاه های بوم گردی تجربه ای متفاوت و اصیل را ارائه می دهند. همچنین می توانید در اطراف تالاب لیپار کمپ بزنید و از طبیعت بکر منطقه لذت ببرید. در هر صورت قبل از سفر به چابهار بهتر است محل اقامت خود را رزرو کنید تا با مشکلی مواجه نشوید.

تجهیزات مورد نیاز در سفر به تالاب لیپار

برای سفر به تالاب لیپار بهتر است تجهیزات مناسبی را همراه داشته باشید. کرم ضد آفتاب کلاه و عینک آفتابی از جمله ضروری ترین وسایل برای محافظت از پوست و چشم ها در برابر نور خورشید هستند. همچنین بهتر است لباس های نخی و خنک بپوشید تا در برابر گرمای هوا احساس راحتی کنید. کفش مناسب برای پیاده روی دوربین عکاسی و دوربین دوچشمی نیز از جمله وسایلی هستند که می توانند سفر شما را لذت بخش تر کنند. اگر قصد کمپ زدن در اطراف تالاب را دارید حتماً چادر مسافرتی کیسه خواب و وسایل روشنایی را همراه داشته باشید.

نکات سفر به تالاب لیپار

در سفر به تالاب لیپار رعایت برخی نکات می تواند به شما کمک کند تا سفری ایمن و لذت بخش داشته باشید. قبل از سفر حتماً از وضعیت آب و هوا مطلع شوید و لباس مناسب بپوشید. در طول سفر به توصیه های راهنمایان محلی توجه کنید و از شنا کردن در مناطق ممنوعه خودداری کنید. از ریختن زباله در طبیعت خودداری کنید و به حفظ محیط زیست احترام بگذارید. در نهایت از سفر خود لذت ببرید و خاطرات خوشی را برای خود رقم بزنید.

تالاب لیپار کجاست؟

تالاب لیپار در استان سیستان و بلوچستان در نزدیکی شهر چابهار و در مسیر جاده ساحلی چابهار-گواتر قرار دارد.

چرا تالاب لیپار صورتی است؟

رنگ صورتی تالاب لیپار به دلیل وجود نوعی جلبک به نام دونالیلا سالینا و باکتری های هالوباکتری در آب است.

بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار چه موقعی است؟

بهترین زمان برای بازدید از تالاب لیپار فصل های پاییز و زمستان است که هوا معتدل و خنک است.

آیا برای بازدید از تالاب لیپار باید هزینه ای پرداخت کنیم؟

بازدید از تالاب لیپار رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه ورودی نیست.

جاهای دیدنی اطراف تالاب لیپار کدامند؟

از جمله جاهای دیدنی اطراف تالاب لیپار می توان به کوه های مینیاتوری درخت انجیر معابد و ساحل صخره ای اشاره کرد.