نحوه پرداخت مالیات بر ارث حساب بانکی

پرداخت مالیات بر ارث حساب بانکی متوفی، بسته به تاریخ فوت او متفاوت است. اگر متوفی قبل از 1395/01/01 فوت کرده، وراث باید برای پرداخت مالیات و دریافت سپرده، به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند. اما برای متوفیان از 1395/01/01 به بعد، به لطف بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی از 1403/01/01، می توانند مستقیماً به بانک مراجعه کرده و پس از کسر مالیات، مابقی سپرده را دریافت کنند.

وقتی عزیزترین آدم زندگی مون رو از دست میدیم، در کنار غم و اندوه، با یه عالمه کارهای اداری و قانونی هم روبه رو میشیم که شاید تا قبل از اون اصلاً شناختی ازشون نداشتیم. یکی از این کارهای مهم، موضوع «مالیات بر ارث» هست که خیلی ها رو سردرگم می کنه، خصوصاً وقتی پای حساب بانکی و سپرده های متوفی وسط باشه. شاید فکر کنید چقدر پیچیده است، اما نگران نباشید! این مقاله دقیقاً برای این نوشته شده که یه نقشه راه ساده و کاربردی بهتون بده تا بدون دغدغه، این مسیر رو طی کنید.

ما اینجا هستیم تا به زبون خودمونی براتون توضیح بدیم که مالیات بر ارث سپرده بانکی چیه، چطور حساب میشه و از همه مهم تر، چطوری باید پرداختش کنید. از آخرین بخشنامه های سازمان امور مالیاتی گرفته تا ریزترین نکاتی که باید حواستون بهشون باشه، همه رو با هم مرور می کنیم. پس اگه شما هم درگیر این موضوع هستید و دنبال یه راهنمای جامع و البته قابل فهم می گردید، جای درستی اومدید. بیایید با هم ببینیم چطور میشه این کار رو به سادگی هر چه تمام تر انجام داد.

اصلاً مالیات بر ارث حساب بانکی چیست و چرا باید پرداختش کرد؟

شاید اول از همه این سوال براتون پیش بیاد که مالیات بر ارث اصلاً یعنی چی؟ خیلی ساده بخوایم بگیم، وقتی خدای ناکرده کسی از دنیا میره، اموال و دارایی هایی که از خودش به جا میذاره (مثل خونه، ماشین، سهام و البته حساب بانکی)، به وراثش میرسه. دولت هم برای انتقال این دارایی ها از متوفی به وراث، مبلغی رو به عنوان مالیات دریافت می کنه که بهش میگن «مالیات بر ارث». این قانون در خیلی از کشورهای دنیا وجود داره و تو ایران هم بر اساس ماده ۱ قانون اصلاح مالیات های مستقیم، سپرده های بانکی متوفی جزو اموالی هستن که شامل این مالیات میشن.

مسئولیت پرداخت این مالیات هم طبیعتاً با وراثه. هدف از وضع این مالیات، تأمین بخشی از هزینه های عمومی کشور و البته نوعی بازتوزیع ثروت هست. پس اگه شما هم وارث هستید و متوفی حساب بانکی داشته، باید حواستون باشه که قبل از اینکه بتونید به اون پول دسترسی پیدا کنید، باید سهم دولت رو ازش پرداخت کنید. البته نگران نباشید، همونطور که گفتم، فرآیندش با وجود بخشنامه های جدید خیلی ساده تر از قبل شده، خصوصاً برای عزیزانی که از سال ۱۳۹۵ به بعد فوت کردن. پس بیایید سراغ جزئیات بیشتر.

جدول نرخ ها و فوت و فن محاسبه مالیات بر ارث سپرده های بانکی

حالا که فهمیدیم مالیات بر ارث چیه، وقتشه بدونیم چطور حساب میشه. این بخش شاید کمی فنی به نظر برسه، اما با یه توضیح ساده، همه چیز روشن میشه. مهم ترین نکته اینه که نرخ مالیات برای هر وارث یکسان نیست و بستگی به این داره که اون وارث در کدوم «طبقه» قرار می گیره. هر چقدر نسبت شما به متوفی نزدیک تر باشه، مالیات کمتری هم باید بپردازید.

کلاس بندی وراث: کدوم طبقه چقدر مالیات میده؟

قانون، وراث رو به سه طبقه تقسیم کرده و برای هر طبقه، نرخ مالیات بر ارث سپرده های بانکی رو مشخص کرده. این تقسیم بندی خیلی مهمه، چون مستقیماً روی مبلغی که باید پرداخت کنید، تاثیر میذاره.

طبقات وراث	درصد مالیات سپرده های بانکی (شامل سود تا تاریخ پرداخت به وراث)
طبقه اول: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد، اولاد اولاد (فرزندان و نوه ها)	۳%
طبقه دوم: اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ)، برادر، خواهر و اولاد آن ها (برادرزاده و خواهرزاده)	۶%
طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن ها (عموزاده، عمه زاده، دایی زاده و خاله زاده)	۱۲%

بذارید یه مثال بزنم تا قضیه شفاف تر بشه: فرض کنید خدای ناکرده پدربزرگ شما فوت کرده و یه سپرده بانکی داشته. اگه شما نوه ایشون باشید (یعنی از اولاد اولاد طبقه اول)، باید ۳ درصد مالیات پرداخت کنید. اما اگه عموی شما فوت کرده و شما پسر عموش باشید (یعنی از اولاد طبقه سوم)، باید ۱۲ درصد مالیات بدید. پس نسبت و قرابت با متوفی، واقعاً اینجا تعیین کننده است.

چند تا نکته مهم برای اینکه مالیات رو درست حساب کنید

علاوه بر طبقات وراث، چند تا نکته دیگه هم هست که توی محاسبه مالیات بر ارث سپرده های بانکی حسابی کاربردیه و باید بهشون توجه کنید:

* ملاک محاسبه: ارزش روز دارایی، نه تاریخ فوت!
این یه تغییر خیلی مهمه که تو اصلاحات قانون مالیات های مستقیم در سال ۱۳۹۵ اتفاق افتاد. قبلاً ارزش کل اموال متوفی تو تاریخ فوتش مبنای محاسبه مالیات بود، اما الان اینجوری نیست. از سال ۱۳۹۵ به بعد، ملاک محاسبه، ارزش دارایی ها تو تاریخ انتقال اون ها به وراث هست، نه تاریخ فوت. یعنی اگه متوفی سال ها پیش فوت کرده باشه ولی الان دارید کارهای انتقال سپرده ش رو انجام میدید، ارزش سپرده تو همین تاریخ فعلی (یا تاریخ انتقال) ملاکه. این یعنی سود متعلق به سپرده تا همون تاریخ پرداخت به وراث هم مشمول مالیات میشه.

* سود متعلق به سپرده تا تاریخ پرداخت به وراث:
همونطور که بالا گفتم، نه تنها اصل پول سپرده، بلکه سودی که از تاریخ فوت تا زمانی که وراث پول رو دریافت می کنن به اون سپرده تعلق گرفته، هم مشمول مالیات میشه. بانک ها خودشون این رو حساب می کنن.

* مواردی مثل شهادت، جانبازان و… (معافیت ها):
قانون در بعضی موارد خاص، معافیت هایی رو در نظر گرفته. مثلاً اگه متوفی از شهدا یا جانبازان انقلاب اسلامی باشه، ممکنه دارایی هایش یا بخشی از اون ها از مالیات بر ارث معاف بشن. البته احراز این موضوع منوط به تأیید نهادهای مربوطه مثل بنیاد شهید و امور ایثارگران هست. حتماً این موارد رو پیگیری کنید چون میتونه کمک بزرگی باشه.

* یعنی چی ارزش روز و چطور ارزیابی میشه؟
مفهوم ارزش روز به این معنیه که دارایی های متوفی با توجه به قیمت های بازار در زمان ارزیابی (که معمولاً نزدیک به زمان انتقال هست) محاسبه میشن. برای سپرده های بانکی، این یعنی همون مبلغی که توی حساب هست به علاوه سودش تا زمان پرداخت.

* چرا تاریخ فوت مهمه؟
این سوالیه که ممکنه پیش بیاد. با اینکه ارزش روز دارایی ملاکه، اما تاریخ فوت تعیین کننده اینه که شما باید از کدوم فرآیند برای پرداخت مالیات استفاده کنید؛ روش قدیمی (مراجعه به اداره مالیات) یا روش جدید (مراجعه مستقیم به بانک). این مورد رو در بخش بعدی به طور کامل توضیح میدم. این تغییرات تو قانون سال ۱۳۹۵ برای این بود که فرآیند مالیات بر ارث رو ساده تر و شفاف تر کنن، اما خب باید حواسمون به جزئیاتش باشه.

مراحل پرداخت مالیات بر ارث سپرده های بانکی: دو مسیر متفاوت

خب، حالا رسیدیم به بخش اصلی و مهم ترین نکته ای که باید بدونید. نحوه پرداخت مالیات بر ارث سپرده های بانکی، کاملاً بستگی به این داره که متوفی قبل از تاریخ 1395/01/01 فوت کرده یا بعد از اون تاریخ. قانون مالیات های مستقیم در سال ۱۳۹۵ اصلاح شد و بخشنامه جدیدی هم که از ابتدای سال ۱۴۰۳ (اول فروردین ۱۴۰۳) اجرا میشه، کارهای مربوط به متوفیان بعد از ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ رو خیلی راحت تر کرده. پس دو سناریوی اصلی پیش روی شماست:

اگه متوفی قبل از اول فروردین ۱۳۹۵ فوت کرده

داستان از چه قراره؟
اگه متوفی خدای ناکرده قبل از تاریخ 1395/01/01 فوت کرده باشه، شما باید فرآیند سنتی رو طی کنید. یعنی باید زحمت بکشید و به اداره امور مالیاتی مراجعه کنید. این روش کمی طولانی تره، چون شامل تکمیل اظهارنامه و ارزیابی توسط کارشناس مالیاتی میشه.

گام به گام: چطور مالیات رو بپردازیم؟
اینجا مراحل رو یکی یکی براتون میگم تا بدونید چکار باید بکنید:

1. گام اول: مدارک اولیه رو جمع و جور کنید.
   اول از همه باید یه سری مدارک مهم رو آماده کنید:
   • گواهی فوت متوفی: که از ثبت احوال صادر میشه.
   • گواهی حصر وراثت (قطعی): این گواهی نشون میده که وراث قانونی متوفی چه کسانی هستند و سهم هر کدوم چقدره. برای گرفتن این گواهی باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
   • شناسنامه و کارت ملی متوفی: برای اثبات هویت.
   • شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث: برای شناسایی وراث.
   • صورت حساب بانکی یا گواهی مانده حساب متوفی از بانک مربوطه: برای مشخص شدن مبلغ سپرده.
2. گام دوم: راهی اداره امور مالیاتی بشید.
   با مدارکی که جمع کردید، باید به اداره امور مالیاتی آخرین نشانی محل سکونت متوفی مراجعه کنید. این خیلی مهمه که همون اداره مالیاتی باشه که متوفی پرونده مالیاتی داشته یا آخرین بار اظهارنامه مالیاتی داده.
3. گام سوم: اظهارنامه مالیات بر ارث رو پر و تحویل بدید.
   در اداره مالیات، باید فرم اظهارنامه مالیات بر ارث رو پر کنید. توی این اظهارنامه، شما باید تمامی اموال و دارایی های متوفی، از جمله سپرده های بانکی، رو با جزئیات کامل و ارزش اون ها قید کنید. دقت تو پر کردن این اظهارنامه خیلی مهمه، چون مبنای محاسبه مالیات قرار می گیره.
4. گام چهارم: منتظر ارزیابی و تعیین مالیات بمونید.
   بعد از اینکه اظهارنامه رو تحویل دادید، یه کارشناس مالیاتی اموال رو بررسی و ارزیابی می کنه. اون ها با توجه به قوانین و نرخ های مربوطه، مالیات قابل پرداخت رو برای شما تعیین می کنن. این مرحله ممکنه کمی زمان بر باشه.
5. گام پنجم: مالیات رو پرداخت کنید.
   وقتی مبلغ مالیات مشخص شد، یه فیش مالیاتی بهتون میدن. شما باید این مبلغ رو از طریق سامانه های مربوطه یا به صورت حضوری تو بانک پرداخت کنید.
6. گام ششم: گواهی موضوع ماده ۲۶ رو بگیرید.
   بعد از پرداخت مالیات، اداره امور مالیاتی یک گواهی به نام گواهی موضوع ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم به شما میده. این گواهی نشون میده که مالیات مربوط به سپرده بانکی پرداخت شده.
7. گام هفتم: با گواهی ها برید بانک و پولتون رو دریافت کنید.
   حالا با در دست داشتن گواهی حصر وراثت و گواهی ماده ۲۶، میتونید به شعبه بانک مربوطه مراجعه کنید و درخواست پرداخت سپرده متوفی رو بدید. بانک بعد از بررسی مدارک، مابقی سپرده رو (بعد از کسر مالیات هایی که قبلاً پرداخت کردید) به وراث پرداخت می کنه.

اگه متوفی از اول فروردین ۱۳۹۵ به بعد فوت کرده (خبر خوب بخشنامه جدید!)

چی شده که کار راحت تر شده؟
اینجا خبر خوب داریم! اگه متوفی از تاریخ 1395/01/01 و پس از اون فوت کرده باشه، به لطف بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی که از ابتدای سال ۱۴۰۳ اجرایی شده، دیگه نیازی نیست برای پرداخت مالیات سپرده بانکی به اداره مالیات مراجعه کنید! فرآیندش خیلی ساده تر شده و میتونید مستقیماً با خود بانک کارها رو پیش ببرید. این بخشنامه در راستای تکریم ارباب رجوع و تسهیل کارها برای شما وراث عزیز صادر شده.

مراحل پرداخت مالیات با روش جدید
این روش جدید، دردسر شما رو خیلی کم می کنه:

1. گام اول: مدارک اولیه رو آماده کنید.
   مثل روش قبلی، باید یه سری مدارک اصلی رو آماده داشته باشید:
   • گواهی فوت متوفی.
   • گواهی حصر وراثت (قطعی).
   • شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث.

   دیگه نیازی به شناسنامه و کارت ملی متوفی یا صورت حساب بانکی نیست، چون بانک خودش این موارد رو استعلام می کنه.

2. گام دوم: مستقیم برید شعبه بانک.
   با مدارکی که آماده کردید، به همون شعبه بانکی مراجعه کنید که متوفی توش سپرده یا حساب داشته. اونجا درخواست کتبی خودتون رو برای دریافت سپرده و پرداخت مالیات ارائه بدید.
3. گام سوم: بانک خودش مالیات رو حساب و کم می کنه.
   وظیفه بانک اینه که بر اساس بخشنامه جدید و با توجه به نرخ های مالیاتی (همون جدولی که بالا توضیح دادیم)، مالیات مربوط به سپرده متوفی و سود متعلق به اون (تا تاریخ پرداخت به وراث) رو محاسبه کنه. بعدش، این مبلغ رو مستقیماً از سپرده کسر می کنه و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می کنه.
4. گام چهارم: مابقی پول به وراث پرداخت میشه.
   بعد از کسر و واریز مالیات، بانک مابقی مبلغ سپرده رو طبق گواهی حصر وراثت، به وراث قانونی پرداخت می کنه. به همین راحتی!

«در راستای تکریم ارباب رجوع و جهت تسهیل و تسریع بهره مندی مؤدیان مالیات بر ارث از سپرده های متوفیان نزد بانک ها و مؤسسات اعتباری، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۰۱ وراث متوفیان ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ و بعد از آن می توانند بدون مراجعه به ادارات امور مالیاتی ذیربط و صرفاً با مراجعه مستقیم به شعبه بانک ذیربط نسبت به پرداخت مالیات سپرده های متوفی و دریافت مابقی سپرده، اقدام کنند.»

چند تا استثنا و نکته مهم از بخشنامه جدید که باید حواستون باشه
با اینکه روش جدید خیلی ساده تره، اما هنوز هم یه سری موارد خاص وجود داره که باید بهشون دقت کنید:

* اگه هزینه کفن و دفن، واجبات یا بدهی دارید: بازم باید برید اداره مالیات!
این یه نکته خیلی مهمه. اگه شما به عنوان وراث، درخواست کسر هزینه هایی مثل کفن و دفن، واجبات مالی و عبادی (مثل نماز و روزه قضا) یا دیون محقق متوفی (بدهی هایی که متوفی داشته) رو از سپرده بانکی دارید، این کار دیگه با مراجعه مستقیم به بانک امکان پذیر نیست. برای این موارد، باید ظرف مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی، اظهارنامه مالیاتی رو از طریق درگاه خدمات مالیاتی به سازمان امور مالیاتی بفرستید. بعدش با مراجعه به اداره امور مالیاتی، «گواهی موضوع ماده ۲۶» رو بگیرید و با اون به بانک مراجعه کنید تا بانک بعد از کسر این هزینه ها، مابقی رو به شما پرداخت کنه. پس این استثنا رو حتماً یادتون باشه.

* اگه قبلاً گواهی ماده ۲۶ یا ۳۴ گرفتید: بانک دوباره مالیات کم نمیکنه.
ممکنه شما قبلاً برای همون سپرده بانکی مورد نظر، از اداره امور مالیاتی «گواهی موضوع مواد ۲۶ یا ۳۴» قانون مالیات های مستقیم رو گرفته باشید. تو این حالت، تا مبلغی که تو گواهی صادر شده، دیگه نیازی نیست بانک دوباره مالیات رو محاسبه و کسر کنه. این یعنی قبلاً کارش انجام شده و مالیاتش پرداخت شده.

* حساب سپرده ارزی متوفی: نرخ ارز روز ملاکه.
اگه متوفی حساب سپرده ارزی (مثلاً دلار یا یورو) داشته، شعبه بانک باید با توجه به نرخ ارز موجود و در دسترس در همون روزی که دارید کارها رو انجام میدید، مالیات رو محاسبه و کسر کنه و مابقی سپرده ارزی یا معادل ریالی اون رو (بسته به درخواست وراث و سیاست بانک) به شما پرداخت کنه.

* اگه وارث نیستید ولی ذی نفع وصیت نامه هستید: باز هم اداره مالیات.
گاهی اوقات، متوفی ممکنه از طریق وصیت نامه، قسمتی از اموالش رو به شخصی غیر از وراث طبقه اول، دوم یا سوم (مثلاً به یه دوست یا یه موسسه خیریه) منتقل کرده باشه. این اشخاص «ذی نفع وصیت» محسوب میشن. اگه شما جزو این دسته افراد هستید و به طرق قانونی مختلف (مثلاً از طریق وصیت) ذی نفع سپرده بانکی متوفی قرار گرفتید، برای دریافت اون سپرده، باید حتماً به اداره امور مالیاتی مربوطه مراجعه کنید و «گواهی مالیاتی» مخصوص به خودتون رو بگیرید و بعد با اون به بانک برید.

همونطور که دیدید، با اینکه بخشنامه جدید خیلی کارها رو آسون کرده، اما هنوز هم یه سری جزئیات هست که لازمه بهشون توجه کنید تا خدای ناکرده دچار مشکل یا تأخیر نشید.

مدارک لازم برای صاف کردن مالیات بر ارث حساب بانکی (یه لیست کامل)

جمع آوری مدارک لازم، اولین و یکی از مهم ترین قدم ها برای هر دو سناریوی پرداخت مالیات بر ارث حساب بانکیه. اگه مدارکتون کامل باشه، مراحل بعدی خیلی سریع تر و بدون مشکل پیش میره. اینجا یه لیست جامع از مدارکی که ممکنه نیاز داشته باشید رو براتون آماده کردم:

مدارکی که همیشه لازم دارید:

این مدارک پایه هستن و برای هر دو روش (مراجعه به اداره مالیات یا مستقیم به بانک) بهشون احتیاج پیدا می کنید:

* گواهی فوت متوفی: این مدرک رو باید از اداره ثبت احوال دریافت کنید.
* گواهی حصر وراثت (قطعی): این گواهی رو از شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی می گیرید. این گواهی تکلیف وراث و سهم الارثشون رو مشخص می کنه. مطمئن بشید که گواهی حصر وراثت «قطعی» باشه، نه موقت.
* شناسنامه و کارت ملی متوفی: (این مورد برای متوفیان قبل از ۱۳۹۵ ضروری و برای بعد از اون بهتره همراهتون باشه.)
* شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث: هر کسی که در گواهی حصر وراثت نامش به عنوان وارث ذکر شده، باید مدارک هویتی خودش رو ارائه بده.

مدارک خاص (بسته به سناریو و شرایطتون):

این مدارک بسته به اینکه متوفی چه زمانی فوت کرده و شما چه درخواستی دارید، ممکنه لازم بشن:

* صورت حساب بانکی یا گواهی مانده حساب متوفی از بانک مربوطه:
این مدرک برای متوفیان قبل از ۱۳۹۵ حتماً لازمه تا میزان سپرده مشخص بشه. برای متوفیان بعد از ۱۳۹۵، بانک خودش میتونه استعلام کنه، اما اگه شما خودتون داشته باشید، ممکنه کار رو تسریع کنه.
* اظهارنامه مالیات بر ارث:
فقط برای متوفیان قبل از ۱۳۹۵ و همچنین در مواردی که وراث متوفیان بعد از ۱۳۹۵ درخواست کسر هزینه های کفن و دفن، دیون یا واجبات رو دارن، باید تکمیل و به اداره مالیات تسلیم بشه.
* گواهی های موضوع مواد ۲۶ و ۳۴ قانون مالیات های مستقیم:
اگه قبلاً برای همون سپرده بانکی، این گواهی ها رو از اداره مالیات گرفتید، باید به بانک ارائه بدید. این گواهی ها نشون میدن که مالیات پرداخت شده یا معافیتی اعمال شده.
* اسناد مربوط به هزینه های کفن و دفن، دیون و واجبات مالی:
همونطور که گفتیم، اگه میخواید این هزینه ها از مبلغ سپرده کسر بشه، برای متوفیان بعد از ۱۳۹۵ باید به اداره مالیات مراجعه و مدارک مربوط به این هزینه ها (مثل فاکتور کفن و دفن، اسناد بدهی ها یا گواهی پرداخت واجبات) رو ارائه بدید تا گواهی ماده ۲۶ رو بگیرید.
* تصویر وصیت نامه رسمی (در صورت وجود):
اگه متوفی وصیت نامه رسمی داشته و قسمتی از سپرده به کسی غیر از وراث قانونی رسیده، باید وصیت نامه رو ارائه بدید تا وضعیت ذی نفعان مشخص بشه.

یه نکته مهم: همیشه قبل از مراجعه به هر نهادی، بهتره با اون مجموعه تماس بگیرید و لیست دقیق مدارک مورد نیاز رو جویا بشید. گاهی اوقات ممکنه بسته به شرایط خاص یا بخشنامه های داخلی، مدارک جزئی دیگه ای هم لازم باشه. با این کار، مطمئن میشید که دفعه اول کارتون راه میفته و نیاز به رفت و آمدهای اضافی ندارید.

توصیه های دوستانه و کاربردی برای وراث عزیز

مسیر مالیات بر ارث ممکنه پر از پیچ و خم باشه، اما با رعایت چند نکته ساده و کاربردی، میتونید این فرآیند رو خیلی هموارتر کنید. اینجا چند تا توصیه دوستانه براتون دارم که حتماً به کارتون میاد:

* وقت طلاست! مهلت قانونی یک ساله رو جدی بگیرید.
اگه متوفی شما قبل از ۱۳۹۵ فوت کرده و یا حتی بعد از اون فوت کرده ولی شما درخواست کسر هزینه های خاص مثل کفن و دفن یا دیون رو دارید، یادتون باشه که برای تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث (که توش همه اموال رو اعلام می کنید)، فقط یک سال از تاریخ فوت متوفی مهلت دارید. اگه این مهلت بگذره، ممکنه مشمول جریمه های مالیاتی بشید که اصلاً چیز خوشایندی نیست. پس هرچه سریع تر اقدام کنید.

* یه زنگ به بانک بزنید: قبل از رفتن به شعبه، باهاشون هماهنگ کنید.
شاید بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی از اول فروردین ۱۴۰۳ اجرایی شده باشه، اما متاسفانه گاهی اوقات به دلیل حجم زیاد بخشنامه ها یا نبود آموزش کافی، بعضی شعب بانک ها ممکنه از جزئیات این بخشنامه به طور کامل اطلاع نداشته باشن (درست مثل یکی از کاربران در بخش نظرات رقبا که این دغدغه رو مطرح کرده بود). برای اینکه خیالتون راحت باشه و وقتتون هدر نره، حتماً قبل از اینکه حضوری به شعبه بانک برید، یه تماس تلفنی بگیرید و ازشون بپرسید که آیا از بخشنامه جدید پرداخت مالیات بر ارث سپرده های بانکی مطلع هستند و آیا آمادگی انجام مراحل رو دارن یا نه. با این کار، هم از آمادگی بانک مطمئن میشید و هم اگر لازم باشه، میتونید ازشون بخواید که اطلاعات لازم رو کسب کنن.

* مدارک رو نگه دارید: از همه چی کپی بگیرید.
در طول این فرآیند، شما مدارک زیادی رو به نهادهای مختلف ارائه میدید و در مقابل، گواهی ها و فیش های مختلفی رو هم دریافت می کنید. حتماً و حتماً از تمامی اسناد و مدارکی که ارائه میدید و همچنین از هر مدرکی که دریافت می کنید، یک یا چند نسخه کپی برای خودتون نگه دارید. این کپی ها مثل یه پشتیبان عمل می کنن و اگه بعداً مشکلی پیش بیاد یا نیاز به مراجعه مجدد باشه، حسابی به کارتون میان.

* وقتی کار پیچیده میشه، مشورت بگیرید: وکیل یا مشاور مالیاتی.
موضوع مالیات بر ارث، خصوصاً وقتی پای اموال متعدد، بدهی های زیاد، وراث خارج از کشور یا وصیت نامه های پیچیده وسط باشه، میتونه واقعاً پیچیده بشه. اگه حس کردید که خودتون نمیتونید از پس همه جزئیات بربیاید و یا ابهاماتی براتون پیش اومده که با مطالعه این مقاله هم حل نشده، حتماً با یک وکیل دادگستری که در امور ارث تخصص داره یا یک مشاور مالیاتی کاربلد مشورت کنید. پرداخت هزینه مشاوره در این مواقع، میتونه شما رو از دردسرهای بزرگ تر و جریمه های سنگین تر نجات بده.

* حساب های مشترک چی میشن؟
این هم یک سوال رایج هست. اگه متوفی حساب مشترک با فرد دیگری داشته باشه، مالیات بر ارث فقط به سهم متوفی از اون حساب تعلق می گیره. یعنی اگه دو نفر در یک حساب مشترک ۵۰-۵۰ شریک بودن و یکی از اون ها فوت کنه، مالیات فقط برای ۵۰ درصد سپرده که متعلق به متوفی بوده، محاسبه و کسر میشه. البته این موضوع بستگی به قوانین داخلی بانک ها و نحوه ثبت حساب مشترک هم داره، اما به طور کلی اصل بر همین هست.

* فراتر از سپرده بانکی: مالیات بر ارث صندوق های سرمایه گذاری
خیلی ها ممکنه فقط به حساب های بانکی توجه کنن، اما اگه متوفی در صندوق های سرمایه گذاری یا سایر اوراق بهادار مشابه سپرده بانکی سرمایه گذاری کرده باشه، اون ها هم مشمول مالیات بر ارث میشن و نرخ های مشابهی با سپرده های بانکی برایشون اعمال میشه. پس حواستون به این نوع دارایی ها هم باشه و در اظهارنامه مالیاتی (اگر نیاز به اظهارنامه بود) قیدشون کنید.

یادتون باشه که آگاهی و اقدام به موقع، بهترین ابزار شما در این مسیر هستن. با رعایت این نکات، میتونید این فرآیند رو با آرامش بیشتری پشت سر بگذارید.

نتیجه گیری

خب دوستان، به انتهای راهنمای جامع مالیات بر ارث حساب بانکی رسیدیم. دیدیم که این فرآیند، با همه پیچیدگی های ظاهریش، با آگاهی از قوانین و بخشنامه ها، مخصوصاً بخشنامه جدید سال ۱۴۰۳، چقدر میتونه ساده تر بشه. مهم ترین چیزی که باید تو ذهنتون داشته باشید، تفاوت کلیدی بین تاریخ فوت متوفی (قبل یا بعد از اول فروردین ۱۳۹۵) هست که مسیر شما رو برای پرداخت مالیات و دریافت سپرده مشخص می کنه.

اگه عزیزتون قبل از این تاریخ فوت کرده، باید زحمت بکشید و به اداره امور مالیاتی مراجعه کنید و بعد از تکمیل اظهارنامه و اخذ گواهی های لازم، سراغ بانک برید. اما اگه فوت ایشون از اول فروردین ۱۳۹۵ به بعد اتفاق افتاده باشه، خوشبختانه کارتون با مراجعه مستقیم به بانک و بدون نیاز به سر و کله زدن با اداره مالیات (مگر در موارد خاص مثل کسر بدهی و هزینه ها) خیلی راحت تره. این تسهیلات جدید، واقعاً یک قدم مثبت برای وراث محسوب میشه.

یادتون باشه که دقت در جمع آوری مدارک، رعایت مهلت های قانونی و در صورت لزوم، مشاوره با متخصصین، میتونه شما رو از خیلی از دردسرها نجات بده. امیدواریم این مقاله تونسته باشه چراغ راهی برای شما عزیزان باشه تا این مراحل رو با آرامش خاطر و آگاهی کامل طی کنید.

برای دریافت مشاوره تخصصی در زمینه مالیات بر ارث و سایر امور حقوقی مرتبط، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.