نمونه دادخواست مطالبه وجه چک و تامین خواسته

آیا چکتون برگشت خورده و نگرانی از دست دادن پولتون مثل خوره به جونتون افتاده؟ نمونه دادخواست مطالبه وجه چک و تامین خواسته همون راهیه که می تونه اموال بدهکار رو توقیف کنه تا دستش برای جابجا کردن اموال بسته بشه و حق تون ضایع نشه. تو این راهنما، قدم به قدم یادتون می دیم چطوری خودتون این کارو انجام بدید یا حداقل با اطلاعات کامل سراغ وکیل برید و مطالباتتون رو وصول کنید.

وقتی صحبت از چک میشه، خیلی ها فکر می کنن یه برگه کاغذ معمولی بیشتر نیست، اما در دنیای حقوقی، چک یه سند خیلی مهمه که تعهدات سنگینی رو به دنبال داره. متاسفانه، تو کشور ما برگشت خوردن چک ها و نرسیدن پول به صاحبش، یه داستان تکراری و دردسرسازه. اگه شما هم یکی از قربانی های این قضیه هستید، نگران نباشید! راه های قانونی برای پس گرفتن پولتون وجود داره و ما اینجا هستیم تا این مسیر رو براتون روشن تر کنیم. یکی از قوی ترین این راه ها، درخواست تامین خواسته است که مثل یه سپر محافظ عمل می کنه و اجازه نمیده طرف مقابل اموالش رو جابجا کنه تا شما از حقتون بی نصیب بمونید.

چک برگشتی: کابوسی که با «تامین خواسته» تبدیل به فرصت میشه!

قبل از اینکه وارد جزئیات بشیم، بیاین یه مرور سریع داشته باشیم که اصلا چک چیه و چرا وقتی برگشت می خوره، انقدر داستان میشه. چک، یه سند تجاریه که صادرکننده به بانک دستور میده مبلغ مشخصی رو به دارنده چک یا به حواله کرد اون پرداخت کنه. خب، پس چرا گاهی اوقات این پرداخت انجام نمیشه و چک برگشت می خوره؟

دلایل رایج برگشت خوردن چک چیه؟

دلایل مختلفی برای برگشت خوردن چک وجود داره که مهم ترین هاش ایناست:

• کسری یا عدم موجودی: یعنی تو حساب صادرکننده پول کافی نیست یا اصلا پولی وجود نداره.
• دستور عدم پرداخت: گاهی خود صادرکننده به بانک دستور میده که چک پرداخت نشه، مثلا اگه چک گم شده یا به سرقت رفته. البته این مورد خودش شرایط خاصی داره.
• مسدود بودن حساب: حساب صادرکننده به دلایلی مثل حکم قضایی یا بدهی مالیاتی مسدود شده.
• ناهمخوانی امضا: امضای روی چک با نمونه امضای موجود در بانک فرق داره.

تامین خواسته به زبان ساده چیست؟

حالا رسیدیم به بخش مهم ماجرا: تامین خواسته. فرض کنید شما یه چکی دارید که برگشت خورده. می دونید طرف مقابل کلی ملک و اموال داره، اما می ترسید تا بخواید مراحل قانونی رو طی کنید و حکم دادگاه رو بگیرید، اون آقا یا خانم زرنگ باشه و اموالش رو به اسم یکی دیگه بزنه یا منتقل کنه. اینجا تامین خواسته وارد عمل میشه! تامین خواسته یعنی اینکه شما از دادگاه می خواید قبل از اینکه اصلا به اصل دعوای شما رسیدگی بشه و حکمی صادر بشه، یه دستور موقت بده و اموال طرف مقابل (خوانده) رو به اندازه طلب شما توقیف کنه. این توقیف تا زمانی که پرونده شما تموم بشه و حکم قطعی بیاد، ادامه پیدا می کنه. هدفش هم اینه که جلوی هرگونه نقل و انتقال یا مخفی کردن اموال گرفته بشه و شما خیالتون از بابت وصول طلبتون راحت باشه.

تفاوت تامین خواسته با دستور موقت

شاید بپرسید خب چه فرقی با دستور موقت داره؟ ببینید، هردوشون قبل از حکم اصلی اجرا میشن و موقتن، اما تفاوت های ظریفی دارن:

• تامین خواسته: مستقیماً برای توقیف اموال به اندازه مبلغ خواسته هست تا از فرار از دین جلوگیری بشه.
• دستور موقت: برای امور فوری هست که نیاز به تصمیم سریع دادگاه داره، مثلاً جلوگیری از تخریب یه ساختمان یا حفظ یه وضعیت موجود. معمولاً مبلغ مشخصی نداره و جنبه مالی مستقیمش کمتره، هرچند که ممکنه عواقب مالی داشته باشه.

چرا در مطالبه وجه چک، تامین خواسته حیاتی است؟

همونطور که گفتم، تامین خواسته تو پرونده های چک خیلی خیلی مهمه. چرا؟

1. جلوگیری از انتقال اموال: مهم ترین دلیل همینه. بدهکار نمی تونه اموالش رو بفروشه، هبه کنه، یا به هر طریقی از دسترس شما خارج کنه.
2. فشار روانی بر خوانده: وقتی اموال کسی توقیف میشه، تحت فشار قرار می گیره تا زودتر بدهیش رو صاف کنه. این خودش می تونه به سرعت بخشیدن به روند پرونده کمک کنه.
3. تضمین اجرای حکم: حتی اگه حکم دادگاه به نفع شما صادر بشه، اگه بدهکار مالی نداشته باشه یا اموالش رو منتقل کرده باشه، حکم مثل یه کاغذ بی ارزش میمونه. تامین خواسته تضمین می کنه که پول شما هست و قابل وصوله.

رازهای تامین خواسته بدون خسارت: از چک عادی تا صیادی!

یکی از مهم ترین نکاتی که خیلی ها ازش بی خبرن، بحث تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی هست. این یعنی چی؟ یعنی شما می تونید از دادگاه بخواید اموال بدهکار رو توقیف کنه، بدون اینکه خودتون اول یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی تو حساب دادگستری واریز کنید. این خودش یه امتیاز بزرگ و یه راه طلایی برای دارندگان چک هست که پرونده شون رو با سرعت و بدون دردسر مالی بیشتر پیش ببرن. اما این شرایط کی پیش میاد؟

تامین خواسته با تودیع خسارت احتمالی: کی لازمه؟

معمولاً برای اینکه دادگاه قرار تامین خواسته صادر کنه، شما باید یه درصدی از مبلغ خواسته (معمولاً ۱۰ تا ۲۰ درصد) رو به عنوان خسارت احتمالی به حساب دادگستری واریز کنید. این مبلغ برای اینه که اگه بعداً مشخص شد شما حق نداشتید و اشتباه کرده بودید، از این پول به خوانده خسارت پرداخت بشه. این حالت زمانی پیش میاد که چک شما امتیازات قانونی خاصی رو نداشته باشه، مثلاً مهلت های برگشت رو رعایت نکرده باشید.

تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی: فرصت طلایی شما!

حالا خبر خوب! قانون برای چک ها یه سری امتیازات گذاشته که شما رو از پرداخت اون خسارت احتمالی معاف می کنه. بیاین ببینیم این شرایط چی هستن:

۱. چک های عادی: استناد به تبصره ماده ۲ قانون صدور چک

برای چک های قدیمی تر (غیرصیادی) و حتی برخی چک های عادی صیادی، اگه شما چک رو تو یه مهلت مشخص برگشت زده باشید، می تونید بدون پرداخت خسارت احتمالی، تقاضای تامین خواسته کنید. این مهلت ها خیلی مهمن:

• ۱۵ روز: اگه چک تو همون شهری صادر و برگشت خورده که محل پرداختش (بانکش) هست، باید ظرف ۱۵ روز از تاریخ سررسید، برگشت بخوره.
• ۴۵ روز: اگه چک تو یه شهر صادر شده و محل پرداختش تو یه شهر دیگه است، باید ظرف ۴۵ روز از تاریخ سررسید، برگشت بخوره.
• ۴ ماه: اگه چک تو خارج از کشور صادر شده باشه، تا ۴ ماه از تاریخ صدور مهلت برگشت خوردن داره.

اگه تو این مهلت ها چک برگشت بخوره و گواهی عدم پرداخت گرفته بشه، دارنده چک می تونه بدون سپردن خسارت احتمالی، درخواست توقیف اموال بده.

۲. چک های صیادی جدید: استناد به ماده ۱۲ قانون صدور چک

با قانون جدید چک صیادی که از سال ۱۳۹۹ اجرایی شد، کار برای دارندگان چک خیلی راحت تر شده. برای چک های صیادی جدید که در سامانه صیاد ثبت و تایید شده باشن، دیگه نیازی نیست نگران مهلت های بالا باشید. فقط و فقط با ارائه گواهی عدم پرداخت از بانک (و مشخص بودن مطابقت مشخصات چک با سامانه صیاد)، می تونید بدون هیچ خسارت احتمالی، درخواست تامین خواسته بدید!

این بند از قانون، یکی از بزرگترین مزیت های چک های صیادی هست که واقعاً قدرت اجرایی این چک ها رو چند برابر کرده. دیگه نیازی نیست ماه ها و سال ها تو دادگاه منتظر بمونید تا طرف مقابل اموالش رو جابجا کنه.

اهمیت درخواست اجرای فوری قبل از ابلاغ: برگ برنده شما!

یه نکته طلایی دیگه که حتماً باید تو دادخواستتون بهش اشاره کنید، درخواست اجرای فوری قبل از ابلاغ هست. یعنی چی؟ یعنی وقتی دادگاه قرار تامین خواسته رو صادر می کنه، شما می خواید که این قرار بلافاصله اجرا بشه و اموال توقیف بشه، حتی قبل از اینکه این دستور به طرف مقابل (خوانده) ابلاغ بشه و اون از ماجرا باخبر بشه. اگه این درخواست رو ندید، ممکنه تا زمان ابلاغ قرار به خوانده، اون فرصت پیدا کنه و اموالش رو منتقل کنه. پس حواستون باشه که تو بخش شرح خواسته حتماً این عبارت رو قید کنید و به بند ج ماده ۱۰۸ و ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی استناد کنید.

یادتون باشه که درخواست اجرای فوری قبل از ابلاغ تو پرونده های مطالبه وجه چک با تامین خواسته، مثل یه شمشیر تیز عمل می کنه که جلوی فرار بدهکار رو می گیره و احتمال وصول پولتون رو به طرز چشمگیری بالا می بره.

راهنمای گام به گام مطالبه وجه چک با درخواست تامین خواسته

خب، حالا که با اهمیت تامین خواسته آشنا شدید، بیاین قدم به قدم ببینیم برای مطالبه وجه چکتون و توقیف اموال بدهکار باید چیکار کنید. این مراحل، یه نقشه راه کامل برای شماست:

گام ۱: چک رو برگشت بزن و گواهی عدم پرداخت بگیر

اولین و مهم ترین قدم اینه که شما چک برگشتی رو از بانک بگیرید. یعنی برید بانک صادرکننده چک و درخواست کنید که گواهی عدم پرداخت صادر کنه. حواستون به چند تا نکته باشه:

• تاریخ برگشت: حتماً مطمئن بشید که تاریخ برگشت چک روی گواهی عدم پرداخت دقیقاً همونی هست که تو مهلت های قانونی (۱۵، ۴۵ یا ۴ ماهه برای چک های عادی) قرار می گیره.
• مشخصات کامل: مطمئن بشید که مشخصات چک، صادرکننده و علت برگشت خوردن به طور کامل و دقیق تو گواهی قید شده.
• چک صیادی: برای چک های صیادی، بانک علاوه بر گواهی عدم پرداخت کاغذی، باید مشخصات چک و برگشت رو تو سامانه صیاد هم ثبت کنه.

گام ۲: مدارکت رو جمع و جور کن (چک لیست جامع)

بعد از برگشت زدن چک، وقت جمع آوری مدارکه. این مدارک رو حتماً آماده کنید:

• اصل و تصویر مصدق چک: اصل چک برای ارائه به دادگاه لازمه و تصویر مصدق (کپی برابر اصل شده) رو هم باید ضمیمه دادخواست کنید.
• اصل و تصویر مصدق گواهی عدم پرداخت: این هم مثل چک، اصلش رو نگه دارید و کپی برابر اصل شده رو ضمیمه کنید.
• کارت ملی خواهان: اگه خودتون اقدام می کنید، تصویر کارت ملیتون لازمه.
• وکالتنامه: اگه وکیل دارید، حتماً وکالتنامه رسمی رو آماده کنید.
• اظهارنامه (اختیاری): اگه قبلش اظهارنامه فرستادید (که توصیه میشه)، کپی برابر اصل شده اون رو هم ضمیمه کنید. هرچند که ضروری نیست، اما نشون میده که شما برای وصول پولتون تلاش کردید.
• سایر اسناد مثبته: اگه مدارک دیگه ای مثل قرارداد، فاکتور، یا هر سندی که منشأ بدهی رو نشون میده دارید، اون ها رو هم ضمیمه کنید. این کار به استحکام پرونده تون کمک می کنه.

گام ۳: دادخواستت رو تنظیم کن (با تمرکز روی تامین خواسته)

اینجا قلب ماجراست! تنظیم دادخواست مطالبه وجه چک و تامین خواسته باید خیلی دقیق و با رعایت اصول حقوقی باشه. دادخواست یه فرم مشخص داره که باید بخش های مختلفش رو پر کنید:

1. خواهان: مشخصات کامل خودتون (اسم، فامیل، کد ملی، آدرس).
2. خوانده: مشخصات کامل کسی که چک رو صادر کرده و به شما بدهکاره (اسم، فامیل، کد ملی، آدرس). اگه چند نفر مسئول هستن (مثل ظهرنویس یا ضامن)، مشخصات اون ها رو هم بنویسید.
3. وکیل: اگه وکیل دارید، مشخصات کامل وکیلتون رو بنویسید.
4. تعیین خواسته و بهای آن: این بخش رو با دقت پر کنید. خواسته شما معمولاً شامل این موارد میشه:
   • اصل وجه چک: مبلغ اصلی چک.
   • خسارت تاخیر تادیه: این خسارت از تاریخ برگشت چک تا روز پرداخت کامل مبلغ، به نرخ شاخص بانک مرکزی محاسبه میشه. حتماً این مورد رو هم بخواهید.
   • خسارات دادرسی: شامل هزینه های ثبت دادخواست، هزینه های کارشناسی (اگه نیاز بشه) و غیره.
   • حق الوکاله وکیل: اگه وکیل دارید، حق الوکاله اون رو هم می تونید مطالبه کنید.
   • بهای تامین خواسته: این رو هم قید کنید تا دادگاه برایش تصمیم بگیره.
5. دلایل و منضمات: اینجا لیستی از مدارکی که تو گام ۲ جمع آوری کردید رو بنویسید (مثلاً: تصویر مصدق چک، گواهی عدم پرداخت، وکالتنامه).
6. شرح خواسته (بخش اصلی و تخصصی): این قسمت مهم ترین بخش دادخواسته که باید خیلی دقیق نوشته بشه. باید جزئیات چک، تاریخ برگشت، عدم پرداخت توسط خوانده و خواسته شما (یعنی هم مطالبه وجه چک و هم تامین خواسته) رو به طور واضح بیان کنید. استناد به مواد قانونی مناسب، اینجا خیلی مهمه و نشون دهنده تخصص شما یا وکیلتون هست.

این بخش، مهم ترین قسمت دادخواست شماست که باید با دقت و استنادهای قانونی صحیح نوشته بشه. توصیه ای که براتون داریم، اینه که از متن پیشنهادی زیر تو دادخواستتون استفاده کنید. با این کار، مطمئن می شید که درخواست تامین خواسته و اجرای فوری اون رو به درستی مطرح کردید.

متن پیشنهادی برای بخش شرح خواسته در دادخواست:

«با سلام و احترام، به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] به موجب یک فقره چک به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ سررسید چک] به مبلغ [مبلغ چک] ریال عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه]، از خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] طلبکار می باشم. متاسفانه چک مذکور در تاریخ [تاریخ برگشت چک] به دلیل [مثلاً: کسر/عدم موجودی] برگشت خورده و گواهی عدم پرداخت به شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] از بانک مربوطه صادر گردیده است.

با توجه به عدم ایفای تعهد از سوی خوانده و لزوم حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از هرگونه تضییع حق، لذا مستنداً به مواد ۳۱۰ و ۳۱۳ قانون تجارت، مواد ۱۹۸، ۵۱۵، ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، همچنین تبصره ماده ۲ و ماده ۱۲ قانون صدور چک، صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ خواسته به میزان [مبلغ اصلی چک] ریال به انضمام کلیه خسارات قانونی شامل خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ برگشت چک] تا روز پرداخت کامل دین، هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل در حق اینجانب مورد استدعاست.

ضمناً در ابتدا، صدور قرار تامین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان وجه چک و کلیه خسارات قانونی و اجرای فوری آن قبل از ابلاغ (بدون تودیع خسارت احتمالی در صورت احراز شرایط قانونی) به استناد بند ج ماده ۱۰۸ و ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی و تبصره ماده ۲ و ماده ۱۲ قانون صدور چک، تقاضا می گردد.»

گام ۴: دادخواستت رو ثبت کن (دفاتر خدمات الکترونیک قضایی)

بعد از تنظیم دادخواست، باید اون رو تو یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی سراسر کشور ثبت کنید. تو این مرحله، باید هزینه های دادرسی رو پرداخت کنید که بسته به مبلغ خواسته شما متفاوت هست. حواستون باشه که اطلاعات رو دقیق وارد کنید و همه مدارک لازم رو به صورت اسکن شده همراه داشته باشید.

گام ۵: پرونده ات رو تو دادگاه پیگیری کن

بعد از ثبت دادخواست، پرونده شما به یکی از شعب دادگاه حقوقی ارجاع میشه. حالا وقت پیگیریه:

• رسیدگی به تامین خواسته: دادگاه در اولین فرصت به درخواست تامین خواسته شما رسیدگی می کنه و اگه شرایط لازم رو داشته باشه، قرار تامین خواسته رو صادر می کنه.
• اجرای قرار تامین خواسته: بعد از صدور قرار، شما می تونید از اجرای احکام دادگاه بخواید که اموال خوانده رو توقیف کنه.
• جلسات دادگاه: ممکنه لازم باشه تو جلسات دادگاه حاضر بشید. اگه وکیل دارید، اون این کار رو انجام میده.

گام ۶: حکم رو اجرا کن

اگه دادگاه حکم به نفع شما صادر کرد و این حکم قطعی شد، باید برای اجرای اون به واحد اجرای احکام دادگاه مراجعه کنید. با توجه به اینکه قبلاً اموال خوانده رو توقیف کردید، اجرای حکم خیلی راحت تر و سریع تر انجام میشه و می تونید پولتون رو وصول کنید.

نمونه دادخواست مطالبه وجه چک و تامین خواسته (کامل و قابل ویرایش)

در ادامه، یه نمونه کامل از دادخواست مطالبه وجه چک همراه با درخواست تامین خواسته رو براتون آوردیم. این نمونه رو می تونید کپی کنید و با اطلاعات پرونده خودتون پر کنید. قسمت هایی که با [ ] مشخص شده، جاهایی هستن که شما باید اطلاعاتتون رو جایگزین کنید:

بخش	اطلاعات	توضیحات
خواهان:	آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خواهان]	مشخصات کامل شما (شخص طلبکار)
	نام پدر: [نام پدر خواهان]
	کد ملی: [کد ملی خواهان]
	آدرس: [آدرس کامل خواهان]
خوانده:	آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]	مشخصات کامل بدهکار (صادرکننده چک)
	نام پدر: [نام پدر خوانده]
	کد ملی: [کد ملی خوانده]
	آدرس: [آدرس کامل خوانده]
وکیل (در صورت وجود):	آقای/خانم [نام و نام خانوادگی وکیل]	مشخصات وکیل شما
	به آدرس: [آدرس دفتر وکیل]
تعیین خواسته و بهای آن:	1. مطالبه وجه یک فقره چک به مبلغ [مبلغ عددی چک] ریال	مبلغ اصلی چک را به عدد بنویسید
	2. خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ برگشت چک
	3. کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و …)
	4. حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی
	5. صدور قرار تامین خواسته
دلایل و منضمات:	1. تصویر مصدق یک فقره چک به شماره [شماره چک]	کپی برابر اصل شده چک
	2. تصویر مصدق گواهی عدم پرداخت شماره [شماره گواهی] مورخ [تاریخ گواهی]	کپی برابر اصل شده گواهی برگشت چک
	3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان	کپی کارت ملی شما
	4. تصویر مصدق وکالتنامه شماره [شماره وکالتنامه] (در صورت داشتن وکیل)	در صورت وجود وکیل
	5. تصویر مصدق اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] (در صورت ارسال)	در صورت ارسال اظهارنامه

ریاست محترم دادگاه [نام دادگاه مربوطه، مثلاً: عمومی حقوقی شهرستان تهران]

با سلام و تقدیم احترام،

به استحضار عالی می رساند: اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان یا موکل اینجانب] به موجب یک فقره چک بانک [نام بانک] به شماره [شماره چک] و تاریخ سررسید [تاریخ سررسید چک] به مبلغ [مبلغ چک به حروف] ریال ([مبلغ چک به عدد] ریال) از خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] طلبکار می باشم.

متاسفانه چک مذکور در تاریخ [تاریخ برگشت چک] به دلیل [علت برگشت خوردن چک، مثلاً: کسر موجودی حساب / عدم موجودی حساب / دستور عدم پرداخت و…] برگشت خورده و گواهی عدم پرداخت به شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] از بانک مربوطه صادر گردیده است که تصویر مصدق آن به پیوست تقدیم می گردد.

با توجه به عدم ایفای تعهد از سوی خوانده و لزوم حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از هرگونه تضییع حق، لذا مستنداً به مواد ۳۱۰ و ۳۱۳ قانون تجارت، مواد ۱۹۸، ۵۱۵، ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، همچنین تبصره ماده ۲ و ماده ۱۲ قانون صدور چک، صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ خواسته به میزان [مبلغ اصلی چک به عدد] ریال به انضمام کلیه خسارات قانونی شامل خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ برگشت چک] تا روز پرداخت کامل دین، هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل در حق اینجانب مورد استدعاست.

ضمناً در ابتدا، صدور قرار تامین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان وجه چک و کلیه خسارات قانونی و اجرای فوری آن قبل از ابلاغ (بدون تودیع خسارت احتمالی در صورت احراز شرایط قانونی) به استناد بند ج ماده ۱۰۸ و ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی و تبصره ماده ۲ و ماده ۱۲ قانون صدور چک، تقاضا می گردد.

با تشکر و احترام فراوان

[نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل خواهان]

[امضا]

نکات حقوقی که باید بدونی (از سیر تا پیاز!)

توی این مسیر حقوقی، دونستن یه سری نکات ریز و درشت می تونه حسابی به کمکتون بیاد. بیاین با هم چند تا از مهم ترین این نکات رو مرور کنیم:

چک صیادی و چک های قدیمی: فرقاشون تو مطالبه و تامین خواسته چیه؟

همونطور که قبل تر گفتیم، چک های صیادی به خاطر سامانه یکپارچه و قوانین جدیدی که براشون وضع شده، دست بالا رو دارن. مهم ترین فرقشون تو تامین خواسته اینه که برای چک های صیادی، فقط با ارائه گواهی عدم پرداخت (بدون توجه به مهلت های ۱۵، ۴۵ یا ۴ ماهه) می تونید بدون پرداخت خسارت احتمالی، درخواست توقیف اموال بدید. اما برای چک های قدیمی (یا همون غیرصیادی)، اگه بخواید بدون خسارت احتمالی تامین خواسته بگیرید، باید حتماً مهلت های قانونی برگشت رو رعایت کرده باشید.

مسئولیت ظهرنویس و ضامن: کی میشه از اونا پول خواست؟

اگه چکی که برگشت خورده، پشت نویسی شده باشه (یعنی یکی دیگه هم پشتش رو امضا کرده باشه) یا کسی اون رو ضمانت کرده باشه، قضیه فرق می کنه. در حالت کلی، هم صادرکننده چک و هم ظهرنویس ها (کسایی که پشت چک رو امضا کردن) و ضامن ها به صورت تضامنی مسئول پرداخت وجه چک هستن. یعنی شما می تونید هم از صادرکننده، هم از ظهرنویس ها و هم از ضامن ها مطالبه پولتون رو بکنید. البته برای اینکه بتونید از ظهرنویس ها و ضامن ها هم مطالبه کنید، باید حتماً مهلت های قانونی برگشت چک (۱۵، ۴۵ یا ۴ ماهه) رو رعایت کرده باشید. اگه این مهلت ها بگذره، دیگه نمی تونید از ظهرنویس ها مطالبه کنید.

مهلت های ۱۵ روزه، ۴۵ روزه، ۴ ماهه: چرا این تاریخ ها مهمن؟

این مهلت ها که تو تبصره ماده ۲ قانون صدور چک اومده، برای چک های عادی یا همون غیرصیادی حیاتیه. اگه چک تو این مهلت ها برگشت بخوره، امتیازات خاصی رو به دارنده چک میده، مثل:

• امکان توقیف اموال بدون تودیع خسارت احتمالی.
• امکان مطالبه وجه چک از ظهرنویس ها و ضامن ها.
• امکان طرح دعوای کیفری (در شرایط خاص و قبل از اصلاح قانون چک که برای چک های جدید صیادی این امکان حذف شده).

پس، اگه چک شما صیادی نیست، حواستون به این مهلت ها باشه و هرچه سریع تر برای برگشت زدنش اقدام کنید.

معامله به قصد فرار از دین: یعنی چی و چطور باهاش مقابله کنیم؟

گاهی اوقات بدهکارها وقتی می فهمن قراره ازشون شکایت بشه، اموالشون رو به اسم بقیه می زنن یا می فروشن تا وقتی شما حکم دادگاه رو گرفتید، مالی نداشته باشن که توقیف بشه. این کار رو بهش میگن معامله به قصد فرار از دین. قانون برای این موضوع هم راهکار گذاشته. اگه بتونید ثابت کنید این معامله با قصد فرار از پرداخت بدهی انجام شده، می تونید از دادگاه بخواید که اون معامله رو باطل کنه و اموال دوباره به اسم بدهکار برگرده تا بتونید ازش پولتون رو وصول کنید. البته اثبات این قضیه کمی پیچیده ست و بهتره حتماً با یه وکیل مشورت کنید.

محاسبه خسارت تاخیر تادیه: چطور حساب میشه؟

خسارت تاخیر تادیه، همون سود پولی هست که به خاطر دیرکرد تو پرداخت به شما تعلق می گیره. این خسارت از تاریخ برگشت چک تا روزی که پول کامل پرداخت بشه، طبق نرخ شاخص بانک مرکزی محاسبه میشه. نگران نباشید، نیازی نیست خودتون ماشین حساب بردارید! دادگاه یا واحد اجرای احکام، این مبلغ رو براتون محاسبه و تو حکم قید می کنه.

آیا ارسال اظهارنامه ضروریه؟

ارسال اظهارنامه قبل از طرح دعوا، ضروری نیست اما به شدت توصیه میشه! ارسال اظهارنامه نشون میده که شما به طرف مقابل فرصت دادید تا بدهیش رو پرداخت کنه و این کار می تونه تو دادگاه به نفع شما باشه و صداقت شما رو نشون بده. اظهارنامه یه جور اخطار رسمی هست که قبل از شکایت رسمی، به طرف مقابل داده میشه.

چه اموالی قابل توقیف هستند؟ (مستثنیات دین)

وقتی درخواست تامین خواسته میدید، سوال پیش میاد که چه اموالی رو میشه توقیف کرد؟ تقریباً هر مالی که به اسم بدهکار باشه و جزء مستثنیات دین نباشه، قابل توقیفه. مستثنیات دین یعنی اموالی که قانون مشخص کرده که حتی برای پرداخت بدهی هم نمیشه اون ها رو توقیف کرد، مثل:

• منزل مسکونی که تنها سرپناه بدهکار و خانواده اش باشه (البته با رعایت شرایط خاص و عرف منطقه).
• اثاثیه ضروری زندگی.
• ابزار و لوازم کار که برای امرار معاش بدهکار ضروریه.
• مقدار معینی از حقوق و مزایای دریافتی (حقوق بگیران).

بقیه اموال مثل ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام و… قابل توقیف هستن.

آیا میشه بدون وکیل اقدام کرد؟

بله، هیچ الزامی برای داشتن وکیل نیست و هر کسی می تونه خودش برای مطالباتش اقدام کنه. اما راستش رو بخواهید، دعاوی حقوقی، مخصوصاً دعاوی مربوط به چک و تامین خواسته، پر از ظرافت های قانونی و پیچیدگیه. یه اشتباه کوچیک تو تنظیم دادخواست یا عدم آگاهی از مواد قانونی، می تونه کلی وقت و هزینه ازتون بگیره و حتی باعث بشه حقتون ضایع بشه. پس اگه وکیل متخصص بگیرید، خیالتون راحته که کارها درست و سریع پیش میره.

کلاً چقدر طول می کشه تا وجه چک وصول بشه؟

این سوالیه که جواب دقیقی نداره و به عوامل زیادی بستگی داره، مثل:

• حجم کار دادگاه ها.
• پیچیدگی پرونده شما.
• اقدامات وکلای طرفین.
• محل توقیف اموال و سرعت اجرای احکام.

اما با درخواست تامین خواسته و اجرای فوری قبل از ابلاغ، می تونید روند رو تا حد زیادی سرعت ببخشید و امیدوار باشید که زودتر به نتیجه برسید. در بهترین حالت، از چند ماه تا یک سال یا بیشتر ممکنه طول بکشه.

وکیل متخصص: عصای دستت تو این راه پر پیچ و خم

همونطور که تا اینجا گفتیم، مطالبه وجه چک و گرفتن تامین خواسته، هرچند که راه مشخصی داره، اما ریزه کاری های حقوقی خاص خودش رو هم داره. از انتخاب صحیح نوع دعوا گرفته تا تنظیم دقیق دادخواست، استناد به مواد قانونی صحیح و پیگیری مداوم پرونده تو دادگاه و اجرای احکام، همه و همه نیاز به تخصص و تجربه داره. حضور یه وکیل متخصص تو دعاوی چک می تونه:

• سرعت عمل رو بالا ببره: وکیل با آشنایی کامل به رویه ها، پرونده رو سریع تر پیش می بره.
• دقت رو تضمین کنه: اشتباهات رایج رو از بین می بره و از تضییع حق جلوگیری می کنه.
• بهترین راهکار رو ارائه بده: با توجه به شرایط خاص پرونده شما، بهترین مسیر حقوقی رو پیشنهاد میده.
• از اعصاب خوردی شما کم کنه: دیگه لازم نیست خودتون درگیر پیچیدگی های اداری و قضایی بشید.

خلاصه که وکیل متخصص، مثل یه راهنما تو این جاده پر پیچ و خم حقوقی کنار شماست و بهتون کمک می کنه تا با اطمینان خاطر بیشتری به حقتون برسید.

نتیجه گیری

اگه چکتون برگشت خورده، به هیچ عنوان ناامید نشید! قانون راه های خوبی برای حمایت از شما پیش بینی کرده و مهم ترینش همون نمونه دادخواست مطالبه وجه چک و تامین خواسته است. این راهنما بهتون کمک می کنه تا قدم به قدم با این فرآیند آشنا بشید و بدون نگرانی برای پس گرفتن پولتون اقدام کنید. یادتون باشه که زمان خیلی مهمه و هرچی زودتر برای تامین خواسته اقدام کنید، شانس موفقیتتون بیشتر میشه و جلوی فرار احتمالی بدهکار از دین رو می گیرید. اگه هرجای این مسیر حس کردید نیاز به کمک بیشتری دارید، شک نکنید که بهترین گزینه، مشورت و همراهی با یه وکیل متخصص تو این زمینه است. حقتون رو بشناسید و با قدرت پیگیریش کنید!