نحوه آبیاری گیاهان از کف چگونه است؟

خب اول از همه بریم سراغ اصل مطلب : آبیاری از کف یعنی چی؟ تصور کن داری یه لیوان چای رو پر می کنی ولی به جای اینکه از بالا آب بریزی لیوان رو توی یه ظرف آب میذاری تا از پایین پر بشه. آبیاری از کف هم دقیقا همینه! به جای اینکه آب رو مستقیما روی خاک و برگ های گیاه بریزی گلدان رو توی یه ظرف آب قرار میدی تا آب از طریق سوراخ های زیر گلدون به آرومی جذب خاک بشه و به ریشه های گیاه برسه.

حالا چه فرقی با روش های دیگه داره؟ روش های سنتی آبیاری معمولا شامل آب دادن از بالا میشه. این روش با اینکه خیلی رایجه اما یه سری معایب هم داره. وقتی از بالا آب میدی :

• آب ممکنه به طور یکنواخت توی کل خاک پخش نشه و بعضی قسمت ها خشک بمونن.
• برگ ها خیس میشن و این می تونه باعث بیماری های قارچی بشه مخصوصا اگه تهویه هوا خوب نباشه.
• خاک فشرده میشه و منافذ هوا از بین میرن در نتیجه ریشه ها خفه میشن و نمیتونن نفس بکشن.
• آب ممکنه سریع از زیر گلدون خارج بشه و گیاه فرصت کافی برای جذب آب رو نداشته باشه (به خصوص اگه خاک زهکشی خوبی نداشته باشه).

در مقابل آبیاری از کف این مشکلات رو به حداقل میرسونه و یه عالمه مزیت دیگه هم داره که تو قسمت بعدی مفصل بهشون می پردازیم. فقط اینو بدون که آبیاری از کف یه جور روش هوشمندانه برای آب دادن به گیاهانه که به نیازهای طبیعی شون نزدیک تره و باعث میشه گیاهاتون سالم تر و شاداب تر بمونن.

مزایای جادویی آبیاری از کف برای گیاهان شما

خب حالا که فهمیدیم آبیاری از کف چیه بریم سراغ قسمت جذاب ماجرا : مزایاش! باور کن وقتی اینا رو بخونی دیگه دلت نمیاد به روش سنتی گیاهات رو آب بدی!

1. ریشه های قوی تر و سالم تر : مهم ترین مزیت آبیاری از کف تقویت ریشه هاست. وقتی از بالا آب میدی ریشه ها تنبل میشن و فقط به سطح خاک اکتفا می کنن چون آب همیشه دم دستشونه. اما وقتی از کف آب میدی ریشه ها مجبور میشن به سمت پایین و عمق خاک حرکت کنن تا آب رو پیدا کنن. این جستجو برای آب باعث میشه ریشه ها قوی تر عمیق تر و گسترده تر بشن. ریشه های قوی تر یعنی گیاه سالم تر مقاوم تر و شاداب تر!
2. جلوگیری از بیماری های قارچی : یکی دیگه از مشکلات رایج آبیاری از بالا خیس شدن برگ هاست. برگ های خیس مخصوصا توی محیط های مرطوب و کم تهویه مستعد ابتلا به بیماری های قارچی میشن. آبیاری از کف این مشکل رو به طور کامل حل می کنه چون آب فقط به خاک میرسه و برگ ها خشک میمونن. گیاهاتون دیگه از شر لکه های قهوه ای و سفید روی برگ ها خلاص میشن!
3. آبیاری یکنواخت و کامل خاک : با آبیاری از کف آب به طور یکنواخت توی کل خاک پخش میشه از بالا تا پایین. دیگه خبری از خشکی موضعی و رطوبت نامتوازن نیست. همه جای خاک به اندازه کافی مرطوب میشه و ریشه ها به طور کامل سیراب میشن. این یعنی رشد بهتر و گلدهی بیشتر برای گیاهاتون.
4. کاهش آفات : خاک مرطوب سطحی محیط مناسبی برای تخم گذاری و رشد بعضی از آفات مثل پشه های ریز (پشه های قارچی) هست. آبیاری از کف سطح خاک رو خشک نگه میداره و این محیط رو برای آفات نامناسب می کنه. گیاهاتون کمتر در معرض حمله آفات قرار می گیرن و نیاز کمتری به سمپاشی پیدا می کنید.
5. صرفه جویی در مصرف آب : وقتی از بالا آب میدی بخشی از آب ممکنه از سطح خاک تبخیر بشه یا سریع از زیر گلدون خارج بشه و هدر بره. آبیاری از کف این هدر رفت آب رو به حداقل میرسونه چون آب مستقیما جذب خاک میشه و گیاه فرصت کافی برای استفاده از اون رو داره. هم به محیط زیست کمک می کنید و هم هزینه آب رو کاهش میدید!
6. کاهش استرس برای گیاه : آبیاری از بالا مخصوصا اگه با فشار زیاد آب انجام بشه می تونه به ریشه های گیاه آسیب بزنه و به گیاه استرس وارد کنه. آبیاری از کف یه روش ملایم و آرام برای آب دادن به گیاهه که هیچ استرسی بهش وارد نمیکنه. گیاهاتون از این روش آبیاری لذت می برن و بهتون پاسخ مثبت میدن!
7. کاهش نیاز به کوددهی : آبیاری از بالا ممکنه باعث شسته شدن مواد مغذی خاک بشه و نیاز گیاه به کوددهی رو افزایش بده. آبیاری از کف این مشکل رو کمتر می کنه چون آب به آرومی جذب خاک میشه و مواد مغذی کمتر شسته میشن. گیاهاتون مواد مغذی بیشتری رو از خاک دریافت می کنن و نیاز کمتری به کود پیدا می کنید.

خب دیگه چی میخوای؟ با این همه مزیت هنوزم میخوای به روش سنتی آب بدی؟ به نظر من که نه! بریم سراغ قسمت بعدی و ببینیم چطور می تونیم این روش جادویی رو برای گیاهامون پیاده کنیم.

چه گیاهانی عاشق آبیاری از کف هستند؟

حالا که فهمیدیم آبیاری از کف چه مزایایی داره یه سوال مهم پیش میاد : آیا این روش برای همه گیاهان مناسبه؟ خب راستش رو بخوای جوابش یه “نه” قاطع نیست ولی میشه گفت که اکثر گیاهان آپارتمانی از آبیاری از کف استقبال می کنن. بعضی گیاهان حتی بیشتر از بقیه به این روش نیاز دارن و عاشقش میشن!

گیاهانی که عاشق آبیاری از کف هستند :

• گیاهان با برگ های حساس به رطوبت : گیاهانی مثل بنفشه آفریقایی بگونیا کالادیوم و سرخس ها که برگ های ظریف و حساسی دارن خیلی از آبیاری از کف خوششون میاد. چون دیگه لازم نیست نگران خیس شدن برگ ها و بیماری های قارچی باشیم.
• گیاهان آپارتمانی متداول : خیلی از گیاهان آپارتمانی محبوب مثل پتوس سانسوریا آگلونما زامیفولیا دیفنباخیا و فیلودندرون ها هم به خوبی به آبیاری از کف جواب میدن. این روش باعث میشه خاکشون به طور یکنواخت مرطوب بشه و ریشه هاشون قوی تر بشن.
• گیاهان جوان و قلمه : گیاهان جوان و قلمه ها ریشه های ضعیف تری دارن و آبیاری از بالا ممکنه بهشون آسیب بزنه. آبیاری از کف یه روش ملایم و بی خطر برای آب دادن به این گیاهان حساسه و به رشد بهترشون کمک می کنه.
• گیاهان نیازمند رطوبت بالا : بعضی از گیاهان مثل ارکیده ها و گیاهان گوشتخوار به رطوبت بالایی در محیط ریشه شون نیاز دارن. آبیاری از کف می تونه به حفظ رطوبت مناسب خاک برای این گیاهان کمک کنه.

گیاهانی که ممکنه آبیاری از کف براشون مناسب نباشه (یا نیاز به احتیاط داشته باشه) :

• گیاهان گوشتی (ساکولنت ها و کاکتوس ها) : این گیاهان به آبیاری کم و خاک خشک بین دو آبیاری نیاز دارن. آبیاری از کف ممکنه باعث بشه خاکشون بیش از حد مرطوب بمونه و ریشه هاشون بپوسن. اگه میخوای ساکولنت ها و کاکتوس هات رو از کف آب بدی باید خیلی احتیاط کنی و فقط زمانی این کار رو انجام بدی که خاکشون کاملا خشک شده باشه و مدت زمان آبیاری رو خیلی کوتاه در نظر بگیری.
• گیاهانی که خاک خیلی سنگین و متراکم دارن : اگه خاک گلدون گیاهت خیلی سنگین و متراکم باشه ممکنه آب به خوبی از کف جذب نشه و خاک سطحی خشک بمونه. در این صورت بهتره قبل از آبیاری از کف خاک گلدون رو سبک تر و زهکش تر کنی.
• گیاهانی که به آبیاری از بالا عادت کردن : بعضی از گیاهان ممکنه به آبیاری از بالا عادت کرده باشن و تغییر ناگهانی روش آبیاری براشون استرس زا باشه. در این صورت بهتره به تدریج گیاه رو به آبیاری از کف عادت بدی.

نکته مهم : همیشه نیازهای آبیاری خاص هر گیاه رو در نظر بگیر. بعضی گیاهان به آبیاری زیاد نیاز دارن بعضی کمتر. آبیاری از کف رو با توجه به نیازهای گیاهت تنظیم کن و همیشه قبل از آبیاری خشکی سطح خاک رو چک کن. هیچ وقت نذار گیاهت توی آب غرق بشه!

چطور گیاهانتون رو به روش آبیاری از کف عادت بدید؟

خب حالا فرض کنیم تصمیم گرفتی گیاهانت رو به آبیاری از کف عادت بدی. آفرین به تو! این یه تصمیم هوشمندانه برای سلامتی و شادابی گیاهاتونه. اما یهو نباید بری سراغ آبیاری از کف و آبیاری از بالا رو کلا قطع کنی. بهتره این کار رو به تدریج انجام بدی تا گیاهات شوکه نشن.

مراحل عادت دادن گیاهان به آبیاری از کف :

1. شروع تدریجی : هفته های اول فقط یکی در میون از روش آبیاری از کف استفاده کن. یعنی یه بار از بالا آب بده دفعه بعد از کف. اینطوری گیاه فرصت پیدا می کنه به روش جدید عادت کنه و ریشه هاش کم کم به سمت پایین حرکت کنن.
2. افزایش تدریجی دفعات آبیاری از کف : هفته های بعد تعداد دفعات آبیاری از کف رو بیشتر کن. مثلا دو بار از کف یک بار از بالا. بعد کم کم میتونی به جایی برسی که تقریبا همیشه از کف آب بدی و فقط هر از گاهی (مثلا ماهی یک بار) برای شستشوی املاح اضافی خاک از بالا آب بدی.
3. توجه به واکنش گیاه : در طول این مدت دقت کن به واکنش گیاهت. اگه دیدی گیاهت شادابه و برگ هاش سرحالن یعنی همه چیز داره خوب پیش میره. اما اگه دیدی گیاهت پژمرده شده برگ هاش زرد شدن یا علائم دیگه ای از استرس نشون میده ممکنه آبیاری از کف براش مناسب نباشه یا نیاز به تنظیم داشته باشه. در این صورت دوباره به روش آبیاری از بالا برگرد و بعد با احتیاط بیشتر دوباره امتحان کن.
4. بررسی خاک : همیشه قبل از آبیاری خشکی سطح خاک رو چک کن. اگه سطح خاک هنوز مرطوبه صبر کن تا خشک بشه و بعد آب بده. مهم نیست روش آبیاریت چی باشه مهم اینه که به گیاهت به موقع و به اندازه آب بدی.
5. صبر و حوصله : عادت دادن گیاه به یه روش جدید آبیاری یه کم زمان میبره. صبر و حوصله داشته باش و به گیاهت فرصت بده تا خودش رو با شرایط جدید وفق بده. مطمئن باش نتیجه اش ارزش این صبر رو داره!

یه نکته خیلی مهم : اگه گیاهت بیمار شده یا آفت زده بهتره تا زمان بهبودی کامل به روش آبیاری از بالا ادامه بدی. آبیاری از کف برای گیاهان سالم و سرحال مناسب تره. وقتی گیاهت حالش خوب شد میتونی دوباره به آبیاری از کف برگردی.

قدم به قدم : آموزش تصویری آبیاری از کف (البته بدون تصویر!)

خب حالا که همه مقدمات رو گفتیم بریم سراغ آموزش عملی آبیاری از کف. نگران نباش خیلی آسونه! حتی اگه تا حالا انجامش ندادی با این آموزش قدم به قدم مثل آب خوردن میشه برات! متاسفانه اینجا نمیتونم عکس بذارم ولی سعی می کنم با کلمات یه تصویر واضح توی ذهنت ایجاد کنم.

وسایل مورد نیاز :

• گلدان گیاه : گلدانی که سوراخ زهکشی داشته باشه (خیلی مهمه!).
• ظرف آب : یه ظرف بزرگتر از گلدون گیاه مثل سینی زیرگلدونی بزرگ لگن یا حتی سینک ظرفشویی.
• آب : آب بدون کلر و هم دمای محیط (بهتره آب لوله کشی رو بذاری یه شب بمونه تا کلرش بره).

مراحل آبیاری از کف :

1. ظرف آب رو آماده کن : ظرف آب رو بردار و به اندازه کافی توش آب بریز. مقدار آب بستگی به اندازه گلدون گیاهت داره. یه قانون کلی اینه که آب باید تا حدود ۲.۵ تا ۵ سانتی متر ارتفاع داشته باشه. زیاد آب نریز که گلدون غرق بشه!
2. گلدون رو توی ظرف آب بذار : گلدون گیاه رو به آرومی توی ظرف آب قرار بده. مطمئن شو که گلدون مستقیم توی آب قرار گرفته و کج و کوله نیست. سوراخ های زهکشی گلدون باید کاملا با آب در تماس باشن.
3. صبر کن تا آب جذب بشه : حالا باید صبر کنی تا خاک آب رو از پایین جذب کنه. مدت زمان جذب آب بستگی به نوع خاک اندازه گلدون و میزان خشکی خاک داره. معمولا بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول میکشه. میتونی با دست به سطح خاک بزنی تا ببینی مرطوب شده یا نه. وقتی سطح خاک مرطوب شد یعنی کافیه.
4. گلدون رو از ظرف آب خارج کن : بعد از اینکه خاک به اندازه کافی آب جذب کرد گلدون رو به آرومی از ظرف آب خارج کن. اجازه بده آب اضافی از زیر گلدون خارج بشه. این کار خیلی مهمه چون نمیخوای ریشه ها توی آب بمونن و خفه بشن.
5. گلدون رو سر جاش بذار : حالا گلدون رو دوباره سر جای قبلیش بذار. زیرگلدونی رو چک کن که آب اضافی توش جمع نشده باشه. اگه آب جمع شده بود خالیش کن.

نکات مهم :

• نوع آب : همیشه از آب بدون کلر و هم دمای محیط برای آبیاری استفاده کن. آب سرد یا خیلی گرم میتونه به ریشه های گیاه شوک وارد کنه.
• مدت زمان آبیاری : مدت زمان آبیاری از کف رو بیش از حد طولانی نکن. نهایتا ۳۰ دقیقه کافیه. آبیاری بیش از حد میتونه باعث پوسیدگی ریشه ها بشه.
• دفعات آبیاری : دفعات آبیاری از کف بستگی به نوع گیاه فصل و شرایط محیطی داره. همیشه قبل از آبیاری خشکی سطح خاک رو چک کن. وقتی سطح خاک خشک شد یعنی وقت آبیاریه.
• شستشوی خاک (هر از گاهی) : هر چند وقت یه بار (مثلا ماهی یک بار) گیاهت رو از بالا آب بده تا املاح اضافی خاک شسته بشن. این کار به جلوگیری از تجمع نمک ها در خاک کمک میکنه.
• ظرف آب تمیز : همیشه از یه ظرف آب تمیز برای آبیاری از کف استفاده کن. ظرف کثیف میتونه باعث انتقال بیماری ها به گیاه بشه.

همین! به همین سادگی گیاهت رو از کف آب دادی! با چند بار تمرین دیگه چشم بسته هم میتونی این کار رو انجام بدی. برو گیاهات رو خوشحال کن!

اشتباهات رایج در آبیاری از کف و چطور ازشون جلوگیری کنیم؟

خب آبیاری از کف با اینکه خیلی مفیده اما اگه حواست نباشه ممکنه یه سری اشتباهات هم مرتکب بشی که نتیجه اش برعکس بشه و به جای اینکه به گیاهت کمک کنی بهش آسیب بزنی. بیا با هم این اشتباهات رایج رو بررسی کنیم و ببینیم چطور میشه ازشون جلوگیری کرد.

برای اطلاعات بیشتر از نحوه نگهداری از گیاهان آپارتمانی چگونه است؟ حتما به این مقاله سر بزنید.

1. آبیاری بیش از حد : شاید فکر کنی چون از کف آب میدی دیگه نمیشه گیاه رو غرق آب کرد. اما اشتباه نکن! آبیاری بیش از حد چه از بالا چه از کف برای گیاه ضرر داره. آبیاری بیش از حد باعث میشه خاک همیشه خیس بمونه اکسیژن به ریشه ها نرسه و ریشه ها بپوسن. راه حل : همیشه قبل از آبیاری خشکی سطح خاک رو چک کن. وقتی سطح خاک خشک شد یعنی وقت آبیاریه. مدت زمان آبیاری از کف رو هم بیش از ۳۰ دقیقه طولانی نکن.
2. استفاده از آب نامناسب : آب لوله کشی به خاطر داشتن کلر و فلوراید برای گیاهان مناسب نیست. آب سرد یا خیلی گرم هم میتونه به ریشه ها شوک وارد کنه. راه حل : از آب بدون کلر و هم دمای محیط برای آبیاری استفاده کن. بهترین آب آب باران یا آب مقطر هست. اگه از آب لوله کشی استفاده می کنی بذار یه شب بمونه تا کلرش بره.
3. عدم توجه به زهکشی گلدان : آبیاری از کف فقط با گلدون هایی که سوراخ زهکشی دارن کار میکنه. اگه گلدونت سوراخ نداشته باشه آب توی گلدون جمع میشه و باعث پوسیدگی ریشه ها میشه. راه حل : همیشه از گلدون هایی استفاده کن که سوراخ زهکشی داشته باشن. قبل از کاشت گیاه مطمئن شو که سوراخ های زهکشی باز هستن و مسدود نشدن.
4. استفاده از خاک نامناسب : خاک سنگین و متراکم ممکنه آب رو به خوبی از کف جذب نکنه. در این صورت خاک سطحی خشک میمونه و گیاه تشنه میمونه. راه حل : از خاک سبک و زهکش برای گیاهان آپارتمانی استفاده کن. میتونی به خاکت پرلیت یا ورمیکولیت اضافه کنی تا زهکشیش بهتر بشه.
5. فراموش کردن شستشوی خاک : با آبیاری از کف املاح و نمک های موجود در آب و کود به مرور زمان توی خاک جمع میشن. تجمع این نمک ها میتونه برای گیاه مضر باشه. راه حل : هر چند وقت یه بار (مثلا ماهی یک بار) گیاهت رو از بالا آب بده تا این نمک های اضافی شسته بشن. این کار رو به اصطلاح “شستشوی خاک” میگن.
6. عدم توجه به نیازهای خاص گیاه : همه گیاهان نیازهای آبیاری یکسانی ندارن. بعضی گیاهان به آبیاری زیاد نیاز دارن بعضی کمتر. بعضی گیاهان عاشق رطوبت هستن بعضی از خاک خشک خوششون میاد. راه حل : نیازهای آبیاری خاص هر گیاه رو بشناس و آبیاری از کف رو با توجه به این نیازها تنظیم کن. همیشه به علائم گیاهت توجه کن و ببین چی بهت میگه.

با اجتناب از این اشتباهات رایج میتونی از مزایای آبیاری از کف به طور کامل بهره مند بشی و گیاهانت رو سالم تر و شاداب تر نگه داری. یادت باشه باغبانی یه هنر و یه علمه. همیشه باید یاد بگیری تجربه کنی و از اشتباهاتت درس بگیری.

نکات و ترفندهای طلایی برای حرفه ای شدن در آبیاری از کف

خب تا اینجا کلی اطلاعات مفید در مورد آبیاری از کف یاد گرفتیم. اما هنوز تموم نشده! میخوام یه سری نکات و ترفندهای طلایی بهت بگم که با دونستنشون دیگه تو آبیاری از کف حرفه ای میشی و گیاهات حسابی از دستت راضی میشن!

1. استفاده از زیرگلدونی های مخصوص آبیاری از کف : تو بازار زیرگلدونی های مخصوصی هستن که برای آبیاری از کف طراحی شدن. این زیرگلدونی ها یه مخزن آب دارن و یه سطح مشبک که گلدون روش قرار میگیره. خیلی کار رو راحت تر میکنن و دیگه لازم نیست دنبال ظرف آب بگردی.
2. اضافه کردن کود مایع به آب آبیاری از کف : میتونی کود مایع رو به آب آبیاری از کف اضافه کنی تا همزمان هم گیاهت رو آب بدی و هم کوددهی کنی. فقط دقت کن که مقدار کود رو طبق دستورالعمل روی بسته بندی کود تنظیم کنی. کوددهی بیش از حد هم برای گیاه ضرر داره.
3. استفاده از سنگریزه یا لیکا در زیر گلدون : برای زهکشی بهتر میتونی یه لایه سنگریزه یا لیکا (دانه های رس منبسط شده) ته گلدون بریزی. این کار باعث میشه آب اضافی به راحتی از گلدون خارج بشه و ریشه ها خفه نشن.
4. چرخاندن گلدان در حین آبیاری از کف : وقتی گلدون رو توی ظرف آب میذاری هر چند دقیقه یه بار گلدون رو یه کم بچرخون. این کار باعث میشه آب به طور یکنواخت تر توی کل خاک پخش بشه.
5. آبیاری گروهی گیاهان : اگه چند تا گیاه داری که نیازهای آبیاری مشابهی دارن میتونی همه شون رو با هم توی یه ظرف آب بزرگتر آبیاری کنی. این کار هم زمانت رو صرفه جویی میکنه و هم کار آبیاری رو راحت تر میکنه.
6. توجه به فصل و شرایط آب و هوایی : در فصل های گرم و خشک گیاهان به آبیاری بیشتری نیاز دارن. در فصل های سرد و مرطوب نیاز آبیاریشون کمتر میشه. همیشه شرایط آب و هوایی و فصل رو در نظر بگیر و دفعات آبیاری رو بر اساس اون تنظیم کن.
7. مشاهده و بررسی منظم گیاهان : بهترین ترفند برای آبیاری موفقیت آمیز مشاهده و بررسی منظم گیاهانه. به برگ ها ساقه ها و خاک گیاهت دقت کن. اگه دیدی برگ ها پژمرده شدن خاک خشکه یا علائم دیگه ای از کم آبی یا پرآبی نشون میده سریع اقدام کن و آبیاری رو تنظیم کن. گیاهات باهات حرف میزنن فقط باید گوش بدی!

با به کارگیری این نکات و ترفندها میتونی آبیاری از کف رو به یه هنر تبدیل کنی و گیاهانت رو به اوج شادابی و سلامتی برسونی. باور کن گیاهات ازت ممنون میشن!

آیا آبیاری از کف برای همه گیاهان مناسبه؟ (باز هم تاکید!)

قبلا هم یه اشاره ای به این موضوع کردیم ولی چون خیلی مهمه میخوام دوباره روش تاکید کنم : آیا آبیاری از کف برای همه گیاهان مناسبه؟ جواب کوتاه نه. همونطور که گفتیم اکثر گیاهان آپارتمانی از آبیاری از کف استقبال می کنن ولی بعضی گیاهان هستن که ممکنه این روش براشون مناسب نباشه یا نیاز به احتیاط داشته باشه.

گیاهانی که آبیاری از کف براشون مناسب نیست (یا نیاز به احتیاط داره) :

• گیاهان گوشتی (ساکولنت ها و کاکتوس ها) : این گیاهان به آبیاری کم و خاک خشک بین دو آبیاری نیاز دارن. آبیاری از کف ممکنه باعث بشه خاکشون بیش از حد مرطوب بمونه و ریشه هاشون بپوسن. اگه میخوای ساکولنت ها و کاکتوس هات رو از کف آب بدی باید خیلی احتیاط کنی و فقط زمانی این کار رو انجام بدی که خاکشون کاملا خشک شده باشه و مدت زمان آبیاری رو خیلی کوتاه در نظر بگیری. بهتره برای این گیاهان از روش های دیگه ای مثل آبیاری قطره ای یا آبیاری از بالا با فاصله زمانی زیاد استفاده کنی.
• گیاهانی که به خاک خشک نیاز دارن : بعضی از گیاهان مثل لاوندر (اسطوخودوس) و رزماری به خاک خشک و زهکش خیلی خوب نیاز دارن. آبیاری از کف ممکنه باعث بشه خاکشون بیش از حد مرطوب بمونه و ریشه هاشون بپوسن. برای این گیاهان آبیاری از بالا با فاصله زمانی زیاد و اجازه دادن به خاک برای خشک شدن بین دو آبیاری مناسب تره.
• گیاهانی که خاک خیلی سنگین و متراکم دارن : اگه خاک گلدون گیاهت خیلی سنگین و متراکم باشه ممکنه آب به خوبی از کف جذب نشه و خاک سطحی خشک بمونه. در این صورت آبیاری از کف ممکنه موثر نباشه. بهتره قبل از آبیاری از کف خاک گلدون رو سبک تر و زهکش تر کنی یا از روش آبیاری از بالا استفاده کنی.

نکته مهم : همیشه نیازهای آبیاری خاص هر گیاه رو در نظر بگیر. قبل از اینکه روش آبیاری گیاهت رو تغییر بدی تحقیق کن و ببین که آبیاری از کف برای اون گیاه مناسبه یا نه. بهترین راه مشاهده و بررسی گیاهته. به علائم گیاهت توجه کن و ببین چی بهت میگه. اگه گیاهت شادابه و سرحاله یعنی روش آبیاریت درسته. اگه گیاهت پژمرده شده یا علائم دیگه ای از استرس نشون میده باید روش آبیاریت رو تغییر بدی و با روش های دیگه امتحان کنی. باغبانی یه فرآیند یادگیری مداومه. همیشه باید تجربه کنی اشتباه کنی و از اشتباهاتت درس بگیری.

ابزارها و وسایل مورد نیاز برای آبیاری از کف (ساده تر از اونی که فکر می کنی!)

شاید فکر کنی برای آبیاری از کف نیاز به کلی ابزار و وسایل پیچیده داری. اما اصلا اینطور نیست! خوشبختانه وسایل مورد نیاز برای آبیاری از کف خیلی ساده و در دسترس هستن و احتمالا خیلی هاشون رو همین الان هم تو خونه داری!

وسایل اصلی مورد نیاز :

• گلدان گیاه : گلدانی که سوراخ زهکشی داشته باشه (اجباری!). جنس گلدون مهم نیست میتونه سفالی پلاستیکی یا سرامیکی باشه. فقط مطمئن شو که سوراخ زهکشی داره.
• ظرف آب : یه ظرف که بتونی گلدون رو توش بذاری و آب بریزی. میتونه هر چیزی باشه! سینی زیرگلدونی بزرگ لگن تشت سینک ظرفشویی حتی یه کاسه بزرگ! مهم اینه که اندازه ظرف بزرگتر از گلدون باشه و بتونی آب رو به راحتی توش بریزی و خالی کنی.

وسایل اختیاری (ولی مفید) :

• زیرگلدونی های مخصوص آبیاری از کف : همونطور که گفتم این زیرگلدونی ها کار رو خیلی راحت تر میکنن. اگه میخوای کار آبیاری از کف رو به طور منظم انجام بدی خرید یه دونه از این زیرگلدونی ها سرمایه گذاری خوبیه.
• سنگریزه یا لیکا : برای زهکشی بهتر میتونی یه لایه سنگریزه یا لیکا ته گلدون بریزی. این وسایل رو میتونی از گل فروشی ها یا فروشگاه های لوازم باغبانی تهیه کنی.
• آبپاش : برای آب دادن از بالا (برای شستشوی خاک) یه آبپاش کوچیک و دستی میتونه خیلی کاربردی باشه.
• کود مایع : اگه میخوای کود مایع رو به آب آبیاری از کف اضافه کنی به یه بطری کود مایع نیاز داری. کود رو از گل فروشی ها یا فروشگاه های کشاورزی میتونی بخری.

نکته : لازم نیست بری کلی پول خرج کنی و وسایل گرون قیمت بخری. با وسایل ساده و دم دستی هم میتونی آبیاری از کف رو به خوبی انجام بدی. مهم تر از وسایل دانش و تجربه توئه! با تمرین و تجربه کم کم حرفه ای میشی و دیگه نیازی به وسایل خاصی نداری.

برنامه آبیاری از کف : چقدر و چند وقت یک بار؟ (رازهای زمان بندی!)

یکی از سوالات رایجی که در مورد آبیاری از کف پرسیده میشه اینه که چقدر و چند وقت یک بار باید گیاهان رو از کف آب بدیم؟ خب متاسفانه یه جواب دقیق و یکسان برای همه گیاهان وجود نداره. دفعات و میزان آبیاری از کف بستگی به عوامل مختلفی داره مثل :

• نوع گیاه : گیاهان مختلف نیازهای آبیاری متفاوتی دارن. گیاهان گوشتی به آبیاری کم نیاز دارن گیاهان برگ پهن به آبیاری بیشتر.
• فصل : در فصل های گرم و خشک گیاهان به آبیاری بیشتری نیاز دارن. در فصل های سرد و مرطوب نیاز آبیاریشون کمتر میشه.
• شرایط محیطی : دما رطوبت هوا نور و تهویه هوا همگی روی نیاز آبیاری گیاه تاثیر میذارن. در محیط های گرم و خشک گیاهان زودتر آب از دست میدن و به آبیاری بیشتری نیاز دارن.
• نوع خاک : خاک های سبک و زهکش دار آب رو سریع تر از دست میدن و نیاز به آبیاری بیشتری دارن. خاک های سنگین و رسی آب رو بیشتر نگه میدارن و نیاز به آبیاری کمتری دارن.
• اندازه گلدان : گلدان های بزرگتر خاک بیشتری دارن و آب رو بیشتر نگه میدارن. گلدان های کوچکتر خاک کمتری دارن و زودتر خشک میشن.
• مرحله رشد گیاه : گیاهان جوان و در حال رشد به آبیاری بیشتری نیاز دارن. گیاهان بالغ و در حال استراحت نیاز آبیاریشون کمتر میشه.

با این همه عامل چطور باید برنامه آبیاری از کف رو تنظیم کنیم؟ نگران نباش! با اینکه یه فرمول جادویی وجود نداره ولی یه سری راهنماهای کلی هست که میتونه کمکت کنه :

• قانون انگشت : بهترین روش برای تعیین زمان آبیاری چک کردن خاک با انگشته. انگشتت رو حدود ۲.۵ تا ۵ سانتی متر توی خاک فرو کن. اگه خاک خشک بود یعنی وقت آبیاریه. اگه خاک هنوز مرطوب بود صبر کن تا خشک بشه و بعد آب بده. این روش قابل اعتمادترین روش برای تعیین زمان آبیاریه.
• مشاهده گیاه : به علائم گیاهت توجه کن. اگه دیدی برگ ها پژمرده شدن خاک خشکه یا گیاه علائم کم آبی نشون میده یعنی وقت آبیاریه. اگه دیدی برگ ها زرد شدن خاک همیشه خیسه یا گیاه علائم پرآبی نشون میده یعنی آبیاریت زیاده و باید کمترش کنی.
• برنامه هفتگی (به عنوان نقطه شروع) : میتونی یه برنامه هفتگی برای آبیاری از کف در نظر بگیری و بعد با توجه به شرایط گیاهت اون رو تنظیم کنی. به عنوان یه نقطه شروع میتونی گیاهانت رو هفته ای یک بار از کف آب بدی. برای گیاهان نیازمند رطوبت بیشتر میتونی هفته ای دو بار آب بدی. برای گیاهان کم آب میتونی هر دو هفته یک بار آب بدی. این فقط یه نقطه شروع هست نه یه قانون مطلق!
• توجه به فصل : در فصل های گرم و خشک (بهار و تابستان) ممکنه نیاز باشه گیاهانت رو هفته ای دو بار یا بیشتر آب بدی. در فصل های سرد و مرطوب (پاییز و زمستان) ممکنه نیاز باشه آبیاری رو به هر دو هفته یک بار یا کمتر کاهش بدی.
• میزان آب : مقدار آبی که باید برای آبیاری از کف استفاده کنی بستگی به اندازه گلدون داره. به طور کلی باید به اندازه ای آب بریزی که سطح خاک مرطوب بشه. مدت زمان آبیاری از کف معمولا بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول میکشه. بعد از آبیاری اجازه بده آب اضافی از زیر گلدون خارج بشه. هیچ وقت نذار گیاهت توی آب غرق بشه!

نکته مهم : هیچ وقت یه برنامه آبیاری ثابت و قطعی برای همه گیاهان در نظر نگیر. بهترین برنامه آبیاری برنامه ایه که با توجه به نیازهای خاص هر گیاه فصل شرایط محیطی و علائم گیاهت تنظیم بشه. باغبانی یه هنر و یه علمه. همیشه باید یاد بگیری تجربه کنی و از اشتباهاتت درس بگیری.

تجربه شخصی من از آبیاری از کف : داستان های موفقیت و درس هایی که گرفتم (یه کم خودمانی تر!)

خب تا اینجا کلی حرف های علمی و تخصصی زدیم راجع به آبیاری از کف. ولی بذارید یه کم خودمونی تر بشیم و از تجربه های شخصی خودم براتون بگم. آخه هیچ چیزی مثل تجربه شخصی آدم رو قانع نمی کنه نه؟

منم مثل خیلی های دیگه اولش گیاهام رو به روش سنتی یعنی از بالا آب میدادم. فکر میکردم همین کافیه و دیگه نیازی به روش های خاص نیست. ولی کم کم دیدم گیاهام اون شادابی و سرزندگی که باید رو ندارن. برگ هاشون زرد میشد رشدشون کند بود و گاهی هم بیماری قارچی میگرفتن. خیلی دلم میسوخت آخه خیلی به گیاهام علاقه دارم و میخوام همیشه سالم و سرحال باشن.

یه روز اتفاقی یه مقاله راجع به آبیاری از کف خوندم. اولش یه کم برام عجیب بود آخه تا حالا همچین چیزی نشنیده بودم. ولی وقتی مزایاش رو خوندم خیلی کنجکاو شدم که امتحانش کنم. گفتم چی میشه مگه؟ یه امتحانی میکنم اگه خوب بود که چه بهتر اگه هم نه دوباره برمیگردم به روش قبلی.

اولین گیاهی که تصمیم گرفتم از کف آب بدم بنفشه آفریقایی م بود. بنفشه آفریقایی کلا گیاه حساسیه و برگ هاش نباید خیس بشن. همیشه با آب دادن بهش مشکل داشتم. یه ظرف آب آماده کردم گلدون بنفشه رو گذاشتم توش و منتظر موندم. بعد از حدود ۲۰ دقیقه دیدم سطح خاک مرطوب شده. گلدون رو درآوردم و گذاشتم سر جاش.

باورم نمیشد! بعد از چند هفته بنفشه آفریقایی م جون دوباره گرفت! برگ هاش سبزتر و شاداب تر شدن گل هاش بیشتر شدن و کلا حالش خیلی بهتر شد. انگار یه معجزه شده بود! از اون موقع به بعد دیگه عاشق آبیاری از کف شدم و تقریبا همه گیاهان آپارتمانی م رو به این روش آب میدم.

داستان های موفقیت دیگه ای هم دارم :

• پتوس هام خیلی قوی تر و پرپشت تر شدن. رشدشون خیلی سریع تر شده و برگ هاشون بزرگتر و براق تر شدن.
• سانسوریا هام که قبلا همیشه برگ هاشون یه کم چروکیده بود حالا کاملا سرحال و شاداب شدن و برگ هاشون سفت و محکم شدن.
• سرخس هام که خیلی به رطوبت حساس بودن دیگه از بیماری های قارچی خبری نیست و برگ هاشون همیشه سبز و شادابن.

البته درس هایی هم گرفتم :

• اوایل یه کم توی زمان بندی آبیاری مشکل داشتم. گاهی اوقات بیش از حد آب میدادم و خاک گیاهام خیلی خیس میشد. ولی کم کم یاد گرفتم که باید به علائم گیاهام توجه کنم و خشکی سطح خاک رو چک کنم.
• یه بار هم یادم رفت خاک یکی از گیاهام رو شستشو بدم. بعد از چند ماه دیدم برگ های گیاهم یه کم زرد شدن و رشدش کند شده. فهمیدم که باید هر از گاهی خاک رو از بالا آب بدم تا املاح اضافی شسته بشن.

امیدوارم از این اینکه این مقاله رو خوندید لذت برده باشید اگر قصد خرید گل های آپارتمانی رو دارید حتما به باغ گل رضوان یه سر بزنید.