مهریه تا چند تا قابل پرداخت است

سقف قانونی پرداخت مهریه در ایران، محدودیت عددی برای خود مهریه ندارد و هر تعداد سکه ای که در عقدنامه مشخص شده باشد، معتبر است. اما از نظر ضمانت اجرایی و امکان حبس، این رقم تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی است. این یعنی بقیه مهریه هم قابل مطالبه است، اما روش های حقوقی متفاوتی برای وصول آن وجود دارد و دیگر امکان حبس مرد وجود ندارد.

مهریه، این سنت قدیمی و پشتوانه مالی مهم برای زن در جامعه ما، همیشه حرف و حدیث های زیادی به همراه داشته. از اینکه اصلا مهریه چیه و چطور تعیین میشه، تا اینکه چطور باید مطالبه اش کرد و اصلاً تا چند تا سکه رو میشه از طریق قانون گرفت؟ خیلی ها فکر می کنن مهریه های بالای ۱۱۰ سکه باطل میشه یا مرد دیگه مسئول پرداختش نیست، اما راستش این تفکر کاملاً اشتباهه و قانون یه چیز دیگه می گه. توی این مقاله می خوایم دور هم جمع بشیم و با زبانی ساده و خودمونی، همه این ابهامات رو برطرف کنیم و ببینیم دقیقاً اوضاع از چه قراره تا هم خانوما از حق و حقوقشون باخبر باشن، هم آقایون با چشم باز پا تو این راه بذارن.

اصلاً مهریه چیه؟ یه نگاهی به مفاهیم و انواعش بندازیم

اول از همه، بیاید با هم روشن کنیم که مهریه اصلاً یعنی چی؟ مهریه، تو قانون ما یه جور هدیه یا تعهد مالیه که مرد موقع ازدواج به زن خودش می پردازه یا به گردن می گیره که بعداً پرداخت کنه. این فقط یه عدد یا یه مال نیست، بیشتر از اون، نشونه صداقت و علاقه مرد و البته یه پشتوانه مالی برای زن به حساب میاد. البته، باید حواسمون باشه که این پشتوانه فقط سکه نیست، می تونه هر چیزی باشه که ارزش مالی داشته باشه و بشه مالکیتش رو به کسی منتقل کرد.

تعریف مهریه: همون «پشتوانه» زندگی

اگه بخوایم خیلی دقیق و حقوقی حرف بزنیم، مهریه تو زبان عربی به «صداق» یا «نحله» معروفه. تو فقه و قانون مدنی ما هم تعریف مشخصی داره. مهریه همون مالیه که مرد تو لحظه عقد به زن می ده یا قول می ده که بعداً بده. این مال می تونه سکه باشه، طلا، خونه، ماشین، یه قطعه زمین یا حتی یه آموزش خاص! مهم اینه که مالیت داشته باشه و بشه روش حساب کرد.

خیلی از حقوق دان ها و فقیه ها، دلیل وجود مهریه رو نشونه علاقه مرد به زندگی مشترک و صداقتش تو این راه می دونن. از اون طرف هم، یه جور پشتوانه مالی برای زن در نظر گرفته میشه تا اگه خدایی نکرده تو زندگی مشکلی پیش اومد، بی دفاع و بی چیز نمونه. پس مهریه فقط یه عدد تو سند ازدواج نیست، یه بار حقوقی و مالیه که از همون لحظه عقد به گردن مرد میاد.

انواع مهریه در قانون: هر کدوم یه داستانی دارن!

تو قانون مدنی ما، مهریه انواع مختلفی داره که بسته به شرایط عقد و توافقات زوجین، یکی از اون ها تعیین میشه. بیاید یه نگاهی به این سه نوع اصلی بندازیم:

1. مهرالمسمی: این همون مهریه ایه که بیشتر ما می شناسیم. یعنی چی؟ یعنی مهریه ای که هم زن و هم مرد، موقع عقد با همدیگه سرش توافق می کنن و مقدار و جنسش رو تو سند ازدواج مشخص می کنن. مثلاً می نویسن «۱۰۰ سکه تمام بهار آزادی» یا «یک واحد آپارتمان». اگه زن و مرد هر دو عاقل و بالغ باشن و خودشون این رو تعیین کنن، بهش میگن مهرالمسمی.
2. مهرالمثل: حالا اگه تو عقدنامه، مهریه ای مشخص نشده باشه یا اصلاً عقد باطل باشه، اما زن و مرد با هم زندگی مشترک (نزدیکی) داشته باشن، اون وقت مهریه زن رو چطور تعیین می کنن؟ اینجا پای مهرالمثل میاد وسط. دادگاه بر اساس موقعیت اجتماعی، تحصیلات، وضعیت خانوادگی و عرف شهر، یه مبلغی رو به عنوان مهریه برای زن تعیین می کنه. انگار که دنبال یه «مِثْل» یا هم شان زن تو جامعه می گردن.
3. مهرالمتعه: این نوع مهریه تو یه شرایط خاص پیش میاد. اگه مهریه ای تو عقدنامه تعیین نشده باشه و زن و مرد قبل از اینکه با هم زندگی مشترک داشته باشن (یعنی قبل از نزدیکی)، از هم جدا بشن، اون وقت مرد باید یه هدیه یا مبلغی رو به عنوان مهرالمتعه به زن بده. اینجا دیگه بر اساس وضعیت مالی مرد تصمیم گیری میشه که چقدر باید بده. این نوع مهریه بیشتر برای اینه که زن دست خالی نمونه و یه دلداری باشه.

پس می بینید که بسته به شرایط، مهریه می تونه شکل های مختلفی داشته باشه و هر کدوم هم قوانین خاص خودشون رو دارن. مهم اینه که از این تفاوت ها باخبر باشیم.

مهریه رو چطور باید پرداخت کرد؟ عندالمطالبه یا عندالاستطاعه؟

خب، یکی از مهم ترین بحث ها درباره مهریه، زمان و نحوه پرداخت اونه. کلمه «عندالمطالبه» و «عندالاستطاعه» رو حتماً شنیده اید. این دو تا قید، سرنوشت مطالبه مهریه رو حسابی عوض می کنن. بیاید ببینیم تفاوتشون چیه:

مهریه عندالمطالبه: هر وقت زن بخواد!

همونطور که از اسمش پیداست، مهریه «عندالمطالبه» یعنی مهریه ای که زن می تونه هر وقت اراده کرد، اون رو از همسرش بخواد. به محض اینکه عقدنامه امضا میشه، زن مالک تمام مهریه خودش میشه و هر لحظه که دلش خواست، می تونه برای دریافتش اقدام کنه. تو این حالت، مرد موظفه که مهریه رو بپردازه و اگه از پسش برنیاد، قانون روش های خاصی برای وادار کردنش به پرداخت داره. حق حبس هم تو همین نوع مهریه مطرح میشه؛ یعنی زن می تونه تا زمانی که مهریه رو کامل دریافت نکرده، از تمکین (انجام وظایف زناشویی) خودداری کنه. البته این حق حبس تو شرایطی مثل مهریه عندالاستطاعه یا اگه زن خودش داوطلبانه وظایف زناشویی رو شروع کرده باشه، از بین میره.

مهریه عندالاستطاعه: وقتی مرد بتونه!

حالا مهریه «عندالاستطاعه» یه داستان دیگه داره. تو این حالت، زن فقط وقتی می تونه مهریه اش رو بگیره که ثابت کنه مرد توانایی مالی برای پرداخت اون رو داره. اینجا دیگه بار اثبات توانایی مالی (ملائت) روی دوش زن میفته. اگه مرد از نظر مالی ضعیف باشه یا اموالی نداشته باشه، زن نمی تونه او رو تحت فشار بذاره یا درخواست جلب و حبس بده. این نوع مهریه بیشتر برای زوجینی مناسبه که نمی خوان مرد رو تحت فشار قرار بدن و می خوان پرداخت مهریه به توانایی های مالی اون بستگی داشته باشه. معمولاً هم تو سند ازدواج قید میشه که «مهریه عندالاستطاعه است» و اگه چنین چیزی ذکر نشه، اصل بر عندالمطالبه بودنه.

برای اینکه بهتر متوجه تفاوت های این دو نوع مهریه بشید، یه جدول کوچیک براتون آماده کردیم:

ویژگی	مهریه عندالمطالبه	مهریه عندالاستطاعه
زمان مطالبه	هر زمان که زن بخواهد	فقط زمانی که مرد توانایی مالی داشته باشد
بار اثبات	مرد باید عدم توانایی (اعسار) خود را ثابت کند	زن باید توانایی مالی (ملائت) مرد را ثابت کند
امکان حبس	تا سقف ۱۱۰ سکه، در صورت عدم پرداخت و اثبات نشدن اعسار، مرد ممکن است حبس شود	امکان حبس مرد وجود ندارد
حق حبس زوجه	وجود دارد (تا زمان دریافت کامل مهریه)	وجود ندارد

قانون مهریه تا چند تا سکه قابل پرداخت است؟ داستان ۱۱۰ سکه بهار آزادی

مهم ترین سوالی که همیشه تو ذهن مردم هست، همینه: «مهریه تا چند تا سکه قابل پرداخته؟» خیلی ها فکر می کنن اگه مهریه بالای ۱۱۰ سکه باشه، دیگه اون قسمت اضافی باطل میشه یا اصلاً قابل مطالبه نیست. این یه باور اشتباهه که باید همینجا اصلاحش کنیم. بیاید ببینیم قانون دقیقاً چی می گه.

قانون ۱۱۰ سکه: این عدد دقیقاً چی می گه؟

راستش را بخواهید، قانون هیچ محدودیتی برای اصل میزان مهریه تعیین نکرده. یعنی اگه شما تو عقدنامه ۴۰۰ سکه مهریه کرده باشید، اون ۴۰۰ سکه دین قانونی مرد به شماست و باید پرداخت بشه. اما بحث ۱۱۰ سکه از کجا اومده؟ این عدد برمی گرده به ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده که تو سال ۱۳۹۱ تصویب شد و بیشتر مربوط به ضمانت اجرای حبس برای مرد میشه. یعنی ۱۱۰ سکه سقف نیست، بلکه ملاکی برای امکان بازداشت مرد در صورت عدم پرداخت مهریه است.

پس یه چیزی رو فراموش نکنید: مهریه به هر میزانی که باشه، یه دینه و مرد باید اون رو پرداخت کنه. فرق فقط تو روش های وصول و ضمانت های اجراییه.

مهریه به هر میزانی که باشه، یه دینه و مرد باید اون رو پرداخت کنه. فرق فقط تو روش های وصول و ضمانت های اجراییه.

مهریه تا ۱۱۰ سکه: پای زندان هم وسطه؟

بله، دقیقاً! اگه مهریه شما تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل اون باشه و مرد از پرداختش سر باز بزنه، یا دادخواست اعسار (یعنی نتونستن از نظر مالی برای پرداخت یکجای مهریه) بده و دادگاه درخواستش رو رد کنه، اون وقت زن می تونه درخواست جلب و حبس مرد رو بده. تو این حالت، دادگاه فرض رو بر این می ذاره که مرد توانایی پرداخت این مقدار رو داره و اگه خودش اعسارش رو ثابت نکنه، ممکنه روانه زندان بشه.

یعنی برای این ۱۱۰ سکه اول، زن لازم نیست ثابت کنه مرد پولداره و توانایی مالی داره. این مرد هست که باید به دادگاه بگه «آقا، من ندارم و نمی تونم یکجا بپردازم»، و برای این ادعاش مدرک و دلیل بیاره. اگر نتونه ثابت کنه، احتمال حبسش وجود داره. تا زمانی که این ۱۱۰ سکه پرداخت نشده باشه یا مرد اعسارش رو ثابت نکرده باشه، خطر حبس برای مرد پابرجاست.

مهریه بالای ۱۱۰ سکه: آیا مهریه زیاد باطل میشه؟

همونطور که گفتیم، این یه باور غلطه! مهریه بالای ۱۱۰ سکه اصلاً باطل نیست و کل مهریه دین مرد به زن باقی می مونه. اما فرقش کجاست؟ فرقش تو ضمانت اجراییه. برای اون مقدار مهریه ای که از ۱۱۰ سکه بیشتر میشه، دیگه خبری از حبس نیست. یعنی اگه مرد مثلاً ۲۰۰ سکه مهریه داشته باشه، برای ۱۱۰ سکه اول ممکنه حبس بشه، اما برای ۹۰ سکه باقی مونده، حتی اگه نتونه پرداخت کنه، دیگه زندانی نمیشه.

تو این حالت، زن برای دریافت مازاد بر ۱۱۰ سکه، باید خودش دست به کار بشه و توانایی مالی (ملائت) مرد رو به دادگاه ثابت کنه. یعنی باید دارایی ها و اموال مرد رو شناسایی و معرفی کنه تا دادگاه بتونه از اون طریق، حکم به پرداخت مهریه مازاد بده. اگه زن نتونه مالی از مرد پیدا و معرفی کنه، یا مرد واقعاً هیچ مالی نداشته باشه، وصول این بخش از مهریه حسابی سخت میشه، ولی باطل نیست و هر وقت مرد مالی به دست آورد، زن می تونه دوباره اقدام کنه.

سقف مطالبه مهریه و نحوه وصول: هر سکه یه حساب کتابی داره!

پس، اگه بخوایم جمع بندی کنیم، سقف مهریه از نظر قانونی نامحدوده، اما سقف ضمانت اجرایی برای حبس مرد، ۱۱۰ سکه است. برای مهریه های تا ۱۱۰ سکه، زن می تونه با مراجعه به اجرای ثبت یا دادگاه، درخواست مطالبه بده و در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار از سوی مرد، امکان جلب و حبس وجود داره. برای مهریه بالای ۱۱۰ سکه، زن باید خودش تمکن مالی مرد رو ثابت کنه. این یعنی باید اموال مرد رو به دادگاه معرفی کنه تا دادگاه بتونه از اون اموال، مهریه رو وصول کنه.

خلاصه که هر سکه مهریه، معتبره و حق زن به حساب میاد، فقط روش های قانونی برای گرفتن هر بخش از اون فرق می کنه.

چگونگی مطالبه و فرآیند دریافت مهریه: گام به گام

حالا که فهمیدیم مهریه تا چند تا قابل پرداخته و ۱۱۰ سکه یعنی چی، بیاید ببینیم اگه یه خانومی بخواد مهریه اش رو مطالبه کنه، باید از کجا شروع کنه و چه مراحلی رو طی کنه. معمولاً دو تا راه اصلی برای مطالبه مهریه وجود داره: یکی از طریق اداره ثبت و یکی هم از طریق دادگاه خانواده. هر کدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن.

مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت: سریع تر ولی با جزئیات خاص!

یکی از راه هایی که میشه مهریه رو مطالبه کرد، از طریق اداره ثبت اسناده. این روش معمولاً سریع تر از دادگاهه و تو مراحل اولیه هزینه های کمتری داره.

مزایا و معایب مطالبه مهریه از طریق ثبت

• مزایا:
  • سرعت بالاتر در رسیدگی اولیه نسبت به دادگاه.
  • هزینه کمتر در مراحل اولیه و عدم نیاز به دوندگی های زیاد دادگاهی.
  • امکان توقیف سریع اموال مرد، اگه اموالی به نامش باشه و قابل شناسایی باشه.
  • تا سقف ۱۱۰ سکه، نیاز نیست زن توانایی مالی مرد رو ثابت کنه.
• معایب:
  • اگه مرد اموال رسمی و قابل توقیف به نامش نداشته باشه، اجرای ثبت نمی تونه کاری از پیش ببره و باید به دادگاه مراجعه کرد.
  • پیچیدگی های حقوقی خاص خودش رو داره که ممکنه نیاز به کمک وکیل باشه.
  • برای مهریه بالای ۱۱۰ سکه، اجرای ثبت نمی تونه حکم جلب صادر کنه.

مراحل و مدارک مورد نیاز

اگه تصمیم گرفتید از این راه اقدام کنید، این مراحل رو باید طی کنید:

1. اول از همه، باید به دفترخانه ازدواج محل عقدتون برید و یه «اجرائیه» برای مهریه تون بگیرید.
2. با این اجرائیه، می رید اداره اجرای اسناد رسمی (همون اداره ثبت).
3. درخواست اجرای مهریه رو پر می کنید و مدارک لازم (مثل سند ازدواج، کارت ملی و اجرائیه) رو ارائه می دید.
4. اگه اموالی از مرد سراغ دارید (مثل سند خونه، ماشین، حساب بانکی)، همونجا اعلام می کنید تا توقیف بشه.
5. اداره ثبت، یه ابلاغیه برای مرد می فرسته که مهریه رو پرداخت کنه. اگه پرداخت نکرد یا اموالی ازش پیدا شد، توقیف میشه.

به این نکته توجه داشته باشید که هزینه های دادرسی تو اجرای ثبت هم وجود داره که بخشیش اول کار باید پرداخت بشه.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده: وقتی کار گره می خوره!

اگه از طریق اداره ثبت نتیجه ای نگرفتید (مثلاً مرد اموالی به نامش نداشت)، یا اگه اصلاً می خواید از همون اول کار رو از طریق دادگاه پیش ببرید، باید به دادگاه خانواده مراجعه کنید.

چه زمانی به دادگاه مراجعه کنیم؟

• وقتی اجرای ثبت نتونه اموالی از مرد پیدا و توقیف کنه.
• وقتی مرد دادخواست اعسار (ناتوانی مالی) داده باشه و بخواید به اون اعتراض کنید یا دادگاه باید درباره قسط بندی تصمیم بگیره.
• برای مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه که نیاز به اثبات ملائت (توانایی مالی) مرد توسط شما داره.
• زمانی که حق حبس دارید و می خواید ازش استفاده کنید.

مراحل طرح دعوا و رسیدگی در دادگاه

1. باید یه «دادخواست مطالبه مهریه» به دادگاه خانواده تقدیم کنید. این کار از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام میشه.
2. مدارک لازم مثل سند ازدواج، کارت ملی و در صورت لزوم، فهرستی از اموال مرد رو ارائه می دید.
3. دادگاه پرونده رو بررسی می کنه و جلسه رسیدگی تشکیل میشه. تو این جلسه، هم شما و هم مرد می تونید دفاعیاتتون رو مطرح کنید.
4. اگه مرد دادخواست اعسار بده، دادگاه باید به این دادخواست هم رسیدگی کنه و وضعیت مالی مرد رو بررسی کنه.
5. در نهایت، دادگاه حکم به پرداخت مهریه و در صورت لزوم، تقسیط اون میده. اگه مرد از پرداخت اقساط هم سر باز بزنه، میشه برای حبسش اقدام کرد.

خلاصه که مسیر دادگاه طولانی تر و پیچیده تره، اما برای موارد خاص و وقتی کار گره می خوره، تنها راه چاره است. معمولاً کمک گرفتن از یه وکیل متخصص تو این مرحله خیلی می تونه بهتون کمک کنه.

ضمانت اجرای مهریه: آیا حبس برای مهریه وجود دارد؟

خب، رسیدیم به یه بخش مهم و داغ که همیشه بحث برانگیزه: «آیا برای مهریه زندان هست؟» جواب کلی اینه که بله، اما شرایط و نکات خاص خودش رو داره. اینطور نیست که هر مردی مهریه نده، سریع بره زندان.

شرایط حبس برای مهریه: تا سقف ۱۱۰ سکه، با یه عالمه اما و اگر!

همونطور که قبل تر گفتیم، طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، ضمانت اجرایی حبس فقط برای مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی (یا معادلش) وجود داره. اما این زندانی شدن هم شرایطی داره:

1. مهریه باید تا ۱۱۰ سکه باشه: اگه مهریه بیشتر از این مقدار باشه، فقط برای همون ۱۱۰ سکه اول امکان حبس وجود داره، نه برای مازادش.
2. مرد باید از پرداخت خودداری کنه: یعنی باید بهش اخطار داده بشه و اون عمداً یا به دلیل عدم توانایی (اما بدون اثبات اعسار) مهریه رو پرداخت نکنه.
3. مرد نباید اعسارش رو ثابت کرده باشه: اگه مرد دادخواست اعسار بده و دادگاه اون رو بپذیره و مهریه رو قسط بندی کنه، تا زمانی که اقساط رو مرتب پرداخت می کنه، دیگه خبری از حبس نیست.
4. زن باید درخواست حبس بده: یعنی اینطور نیست که دادگاه خودش خودبه خود مرد رو زندانی کنه؛ زن باید این درخواست رو به دادگاه بده.

پس می بینید که حبس برای مهریه یه مسئله ساده نیست و کلی شرط و شروط داره. هدف قانون هم بیشتر وادار کردن مرد به پرداخت دینه، نه فقط زندانی کردنش.

مفهوم اعسار از پرداخت مهریه و دادخواست آن: وقتی مرد توان مالی نداره

«اعسار» یعنی چی؟ اعسار به زبان ساده یعنی «ناتوانی مالی». وقتی مرد نمی تونه مهریه رو یکجا پرداخت کنه، می تونه درخواست اعسار به دادگاه بده. اگه دادگاه اعسار رو بپذیره، مهریه رو براش قسط بندی می کنه و مرد دیگه زندانی نمیشه، مگر اینکه قسط ها رو نده.

چه کسی باید اعسار را اثبات کند؟

برای مهریه تا ۱۱۰ سکه، بار اثبات اعسار بر عهده مرد هست. یعنی این مرد باید ثابت کنه که توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره. مدارکی مثل پرینت حساب بانکی، لیست حقوق و درآمد، و گواهی شاهدها می تونه تو این راه بهش کمک کنه.

مراحل ارائه دادخواست اعسار

1. مرد باید یه «دادخواست اعسار از پرداخت مهریه» رو از طریق دفاتر خدمات قضایی به دادگاه تقدیم کنه.
2. تو دادخواست باید دلایل ناتوانی مالیش رو توضیح بده و مدارک لازم رو پیوست کنه.
3. دادگاه به این دادخواست رسیدگی می کنه و اگه لازم باشه، تحقیقات محلی انجام میده یا از شهود مرد سوال می کنه.
4. اگه اعسار مرد اثبات بشه، دادگاه مهریه رو براش قسط بندی می کنه (مثلاً ماهی یک سکه یا هر چند ماه یک سکه، بسته به درآمد مرد).

تاثیر پذیرش یا رد اعسار بر وضعیت حبس و تقسیط

• اگه اعسار پذیرفته بشه: مرد از خطر حبس نجات پیدا می کنه و مهریه رو به صورت اقساطی پرداخت می کنه.
• اگه اعسار رد بشه: یعنی دادگاه تشخیص بده که مرد توانایی پرداخت مهریه رو داره ولی عمداً از پرداختش سر باز می زنه. تو این حالت، زن می تونه درخواست جلب و حبس مرد رو بده (برای همان ۱۱۰ سکه اول).

حکم جلب و زندان برای اقساط معوقه مهریه: وقتی قسط ها عقب میفته

حالا فرض کنید دادگاه اعسار مرد رو پذیرفته و مهریه رو براش قسط بندی کرده. اگه مرد، اقساط مهریه رو نپردازه و سه قسط متوالی رو عقب بندازه، باز هم زن می تونه درخواست جلب و حبس او رو بده. یعنی حتی اگه مهریه قسط بندی هم بشه، مرد باید به تعهداتش عمل کنه و قسط ها رو به موقع بپردازه تا از خطر زندان دور بمونه.

مدت زمان حبس هم معمولاً تا زمانیه که اون اقساط عقب افتاده پرداخت بشه یا مرد با زن توافق جدیدی کنه. دادگاه ها معمولاً سعی می کنن اقساط رو جوری تعیین کنن که مرد توانایی پرداختش رو داشته باشه تا هم حق زن پایمال نشه، هم مرد بی جهت به زندان نیفته.

مهریه بالای ۱۱۰ سکه: چطوری حق مون رو بگیریم؟

همونطور که قبل تر هم گفتیم، مهریه بالای ۱۱۰ سکه باطل نیست، اما مطالبه اش یه ذره قلق های خاص خودش رو داره. اینجا دیگه پای زندان در میون نیست، ولی زن باید فعال تر باشه و خودش دست به کار بشه تا حقش رو بگیره.

فرق اصلی در مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه چیه؟

تفاوت اصلی اینجا تو بار اثباته. برای مهریه تا ۱۱۰ سکه، مرد باید ثابت کنه که توان مالی نداره (اعسار). اما برای مهریه بالای ۱۱۰ سکه، زن باید ثابت کنه که مرد توانایی مالی برای پرداخت اون مقدار اضافی رو داره (ملائت). این یعنی دیگه دادگاه فرض رو بر ناتوانی مالی مرد نمی ذاره و زن باید با سند و مدرک، دارایی های مرد رو نشون بده.

چطوری توانایی مالی (ملائت) مرد رو ثابت کنیم؟

اینجا زن باید کارآگاه بازی دربیاره! البته نه به اون معنای واقعی، بلکه باید تمام تلاشش رو بکنه تا اموال و دارایی های مرد رو شناسایی و به دادگاه معرفی کنه. این کار می تونه شامل موارد زیر باشه:

1. معرفی اموال و دارایی های زوج:
   • اموال غیرمنقول: سند ملک (خانه، زمین، باغ) به نام مرد.
   • اموال منقول: سند ماشین، حساب های بانکی، سهام بورس، امتیاز وام، حقوق بازنشستگی یا هر درآمد ثابت دیگه.
   • کسب وکار و شغل: اگه مرد شغل پردرآمدی داره، میشه مدارک مربوط به درآمدش (مثل اظهارنامه مالیاتی، فیش حقوقی، جواز کسب) رو جمع آوری کرد.
2. استفاده از شواهد و مدارک مالی:
   • پرینت حساب های بانکی (با اجازه دادگاه).
   • سند نقل و انتقالات مالی بزرگ.
   • شهادت کسانی که از وضعیت مالی مرد اطلاع دارن.
   • هر مدرک دیگه ای که نشون بده مرد وضع مالی خوبی داره.

اگه زن بتونه این دارایی ها رو به دادگاه معرفی کنه، دادگاه دستور توقیف اون ها رو میده و از محل فروش یا درآمد اون ها، مهریه مازاد رو به زن پرداخت می کنه.

اموال قابل توقیف و مستثنیات دین: بعضی چیزا خط قرمزن!

یه نکته خیلی مهم اینه که همه اموال مرد قابل توقیف نیستن. قانون یه سری از اموال رو به عنوان «مستثنیات دین» مشخص کرده که نمیشه به خاطر بدهی (مثل مهریه) اون ها رو توقیف کرد. این مستثنیات دین برای اینه که مرد از حداقل های زندگی محروم نشه و بتونه به زندگیش ادامه بده. معمولاً این موارد شامل:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار و خانواده اوست.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی (وسایل خونه).
• آذوقه موجود به قدر احتیاج بدهکار و افراد تحت تکفل او (غذا و مایحتاج زندگی).
• وسایل و ابزار کار (مثلاً اگه مرد کشاورز باشه، تراکتورش قابل توقیف نیست).
• تلفن و موبایل شخصی.
• حقوق بازنشستگی و وظیفه (البته ممکنه بخشی از اون ها برای پرداخت قسط مهریه کم بشه).
• و در کل، هر چیزی که برای ادامه حیات حداقلی فرد و خانواده اش ضروری باشه.

پس حتی اگه مرد کلی دارایی داشته باشه، اون بخشی که جزو مستثنیات دینه، قابل توقیف نیست. این ها رو باید حتماً در نظر بگیرید.

قانون جدید مهریه ۱۴ سکه و آخرین وضعیت قانونی (سال ۱۴۰۳)

حتماً تو اخبار و رسانه ها شنیدید که صحبت از «قانون ۱۴ سکه» یا «طرح جدید مهریه» شده. این موضوع خیلی از زوجین و کسایی که تو آستانه ازدواجن رو نگران یا امیدوار کرده. بیاید ببینیم آخرین وضعیت این طرح چیه و چه جزئیاتی داره.

جزئیات طرح اصلاح قانون مهریه (طرح ۱۴ سکه)

این طرح که تو کمیسیون قضایی مجلس مطرح شده، هدفش اینه که سقف ضمانت اجرایی برای مهریه رو از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه کاهش بده. یعنی چی؟ یعنی اگه این طرح به قانون تبدیل بشه، برای مهریه تا سقف ۱۴ سکه امکان حبس مرد وجود داره، اما برای مازاد بر اون، حتی اگه مرد توانایی پرداخت نداشته باشه، دیگه زندانی نمیشه.

یکی دیگه از مواردی که تو این طرح مطرح شده، بحث «مالیات مهریه» هست. البته این بخش هنوز خیلی مبهم و محل بحثه و جزئیات دقیقش مشخص نیست. هدف اصلی این طرح، کم کردن آمار زندانیان مهریه و همچنین تشویق به تعیین مهریه های متعادل تر و معقول تره.

آیا قانون ۱۴ سکه تصویب شده است؟

یه خبر مهم و حیاتی: تا این لحظه (سال ۱۴۰۳)، قانون ۱۴ سکه هنوز به تصویب نهایی نرسیده و تبدیل به قانون نشده است! این فقط یه طرح پیشنهادی بوده که تو مراحل بررسی کمیسیون های مجلسه. پس هر خبری که شنیدید مبنی بر تصویب نهایی این قانون، اشتباهه. قانون فعلی مهریه، همچنان همون قانون ۱۱۰ سکه ایه که قبلاً توضیح دادیم.

معمولاً طرح های قانونی مراحل طولانی ای رو طی می کنن تا تبدیل به قانون بشن. از تصویب تو کمیسیون ها، تا رأی گیری تو صحن علنی مجلس، تأیید شورای نگهبان و ابلاغ برای اجرا. طرح ۱۴ سکه هنوز این مراحل رو کامل نکرده. پس نگران نباشید و به شایعات توجه نکنید.

تاثیر احتمالی این طرح بر مهریه های موجود و ازدواج های آینده

اگه این طرح (که هنوز قانون نشده) روزی به تصویب نهایی برسه، نکته مهم اینه که قوانین معمولاً عطف به ماسبق نمی شن. یعنی چی؟ یعنی قوانین جدید روی پرونده ها و قراردادهای قدیمی (مثل عقدنامه هایی که قبلاً امضا شدن) تاثیر نمی ذارن. اگه این قانون تصویب بشه، احتمالاً فقط روی ازدواج هایی که بعد از تاریخ تصویب این قانون انجام میشن، تاثیرگذار خواهد بود.

پس اگه شما قبلاً ازدواج کردید و مهریه تون رو ۱۱۰ سکه یا بیشتر تعیین کردید، نگران نباشید. قانون فعلی برای شما اعتبار داره. این طرح بیشتر برای آگاهی بخشی به زوجین آینده و کاهش مشکلات قضایی مربوط به مهریه در نظر گرفته شده.

تا این لحظه (سال ۱۴۰۳)، قانون ۱۴ سکه هنوز به تصویب نهایی نرسیده و تبدیل به قانون نشده است! قانون فعلی مهریه، همچنان همون قانون ۱۱۰ سکه ایه.

نتیجه گیری: مهریه، پشتوانه ای که باید شناخت

خب، رسیدیم به پایان این بحث مفصل درباره مهریه و اینکه اصلاً تا چند تا قابل پرداخته. اگه بخوایم یه جمع بندی کلی داشته باشیم، باید بگیم که مهریه به هر میزانی که تو عقدنامه توافق شده باشه، یه دین شرعی و قانونی به گردن مرد هست و زن مالک تمام اونه. پس گول حرف و حدیث های اشتباه رو نخورید که مهریه بالای ۱۱۰ سکه باطله؛ چنین چیزی تو قانون ما وجود نداره.

اما نکته مهم اینجاست که برای ضمانت اجرای مهریه و امکان حبس مرد، قانون ۱۱۰ سکه رو ملاک قرار داده. یعنی برای اون ۱۱۰ سکه اول، اگه مرد از پرداخت سر باز بزنه و نتونه اعسار خودش رو ثابت کنه، ممکنه زندانی بشه. برای مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، دیگه خبری از حبس نیست و زن باید خودش دست به کار بشه و با معرفی اموال مرد، توانایی مالی اون رو به دادگاه ثابت کنه.

همچنین دیدیم که طرح ۱۴ سکه، تا این لحظه (۱۴۰۳) هنوز به قانون تبدیل نشده و در مراحل بررسیه. پس نگران تغییرات ناگهانی نباشید.

واقعیت اینه که مسائل حقوقی مربوط به خانواده و مهریه، خیلی پیچیده تر از اونیه که به نظر میرسه. با توجه به جزئیات قانونی و شرایط مختلف هر پرونده، بهترین کار اینه که قبل از هر اقدامی، حتماً با یه وکیل متخصص خانواده مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه راهنمایی های دقیق و کاربردی بهتون بده تا بهترین تصمیم رو بگیرید و از حقوقتون باخبر باشید.