شرایط جسمانی لازم برای پزشکی

آیا شرایط جسمانی خاصی برای قبولی در رشته پزشکی لازمه؟ بله، برای تحصیل و فعالیت در رشته پزشکی، مثل هر حرفه حساس دیگه ای، لازم هست که داوطلبان از نظر جسمی و روانی یه سری حداقل ها رو داشته باشن تا بتونن وظایف سنگین این شغل رو به بهترین شکل انجام بدن و به سلامت مردم کمک کنن. پس این قضیه رو جدی بگیرید.

شاید شما هم از اون دست داوطلبانی باشید که با کلی امید و آرزو برای ورود به رشته پزشکی تلاش می کنید، ولی یک نگرانی بزرگ گوشه ذهنتون رو قلقلک میده: نکنه به خاطر یه مشکل جسمانی کوچیک، تمام زحماتم به هدر بره؟ یا شاید خدای نکرده، نقص عضو یا یه بیماری مزمن دارید و این سوال براتون پیش اومده که آیا اصلاً میشه با این شرایط وارد دنیای پزشکی شد یا نه؟ واقعیت اینه که این دغدغه کاملاً بجاست و خیلی ها مثل شما دنبال جواب دقیق و موثق هستند.

رشته پزشکی، یه مسیر پر از چالش و در عین حال پر از افتخاره. مسیری که توش هر روز با سلامت و زندگی آدم ها سروکار داریم. به همین خاطر، دانشگاه ها و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، یه سری استانداردها رو برای پذیرش دانشجوهای این رشته تعریف کردن که مطمئن بشن، پزشک آینده از هر نظر آمادگی لازم رو برای این حرفه حساس داره. اینجا می خوایم همه چیز رو شفاف کنیم، از قوانین و آیین نامه های رسمی بگیم تا جزئی ترین شرایط جسمانی، تا خیالتون راحت بشه و بتونید با چشم باز برای آینده تون تصمیم بگیرید.

اصلا چرا باید شرایط جسمانی خاصی داشته باشیم؟ (مبانی قانونی و آیین نامه ها)

شاید بپرسید خب چرا اینقدر گیر میدن به این شرایط جسمانی؟ چرا مثلاً یه نفر که توی درس و هوش عالیه، نباید بتونه پزشک بشه؟ جواب ساده ست: چون پای جون آدم ها وسطه! یه پزشک باید بتونه در لحظات حساس، با تمرکز کامل، بدون هیچ محدودیتی، تصمیم بگیره و اقدامات لازم رو انجام بده. این محدودیت ها، بیشتر از اینکه جنبه تبعیض داشته باشن، برای تضمین کیفیت خدمات درمانی و حفظ سلامت بیماران هستن.

دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش، حرف اول و آخر رو میزنه!

همونطور که می دونید، هرسال سازمان سنجش آموزش کشور یه دفترچه خیلی مهم برای انتخاب رشته منتشر می کنه. این دفترچه مثل یه کتاب قانون می مونه که تمام جزئیات و شرایط عمومی و اختصاصی هر رشته رو توش نوشته. اگه داوطلب رشته پزشکی هستید، این دفترچه برای شما مقدس ترین مرجع محسوب میشه! باید بشینید و با دقت تمام، خط به خطش رو بخونید، مخصوصاً قسمت هایی که مربوط به شرایط جسمانی و سلامته.

این دفترچه نه تنها شرایط عمومی ورود به دانشگاه ها رو مشخص می کنه، بلکه برای هر رشته به صورت خاص، یه سری تبصره و شرط هم داره. پس گول حرف های فلانی و بهمانی رو نخورید و حتماً هر سال خودتون آخرین نسخه این دفترچه رو بررسی کنید. چون ممکنه قوانین و شرایط هر سال یه مقدار جزئی تغییر کنن و اگه اطلاعاتتون قدیمی باشه، حسابی غافلگیر می شید.

پای وزارت بهداشت هم در میونه!

بجز سازمان سنجش، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم نقش خیلی مهمی توی تعیین این استانداردها داره. این وزارتخونه مسئول سلامت مردم کشوره و طبعاً خیلی مهمه که دانشجوهایی که وارد رشته های علوم پزشکی میشن، از نظر جسمی و روانی اونقدر توانمند باشن که بتونن در آینده خدمات درمانی باکیفیت ارائه بدن. مثلاً فرض کنید یه پزشک جراح، لرزش دست داشته باشه یا یه چشمش خیلی ضعیف باشه. خب طبیعیه که نمی تونه عمل جراحی رو با دقت لازم انجام بده و این ممکنه جون بیمار رو به خطر بندازه. پس این آیین نامه ها، بیشتر از اینکه سخت گیری باشن، یه جور تضمین برای سلامت جامعه هستن.

کمیسیون پزشکی: یه مرحله مهم بعد از قبولی!

خب، شما درس خوندید، کنکور دادید، رتبه خوب آوردید و بالاخره تو یه دانشگاه قبول شدید. تبریک میگم! ولی کار اینجا تموم نمیشه. بعد از قبولی اولیه، یه مرحله دیگه هم هست که شاید از کنکور هم براتون استرس زاتر باشه: کمیسیون پزشکی. تو این مرحله، از شما معاینات پزشکی جامعی به عمل میاد تا وضعیت سلامت جسمانی و روانی تون ارزیابی بشه. اینجاست که دیگه خبری از شوخی نیست و همه چیز با دقت بررسی میشه.

ممکنه فکر کنید این مرحله فقط یه تشریفاته، ولی اصلاً اینطور نیست. بعضی داوطلبا، حتی با رتبه های عالی، به خاطر عدم احراز شرایط جسمانی یا روانی، ممکنه از تحصیل محروم بشن. البته اگه خدای نکرده با همچین مشکلی مواجه شدید، حق اعتراض و بررسی مجدد دارید. این فرآیند فرصتیه برای اثبات توانایی ها و بررسی دقیق تر شرایط شما.

رشته پزشکی، همونطور که پر از شوق و امید برای خدمت رسانی هست، مسئولیت های بزرگی هم داره. به همین دلیل، شرایط جسمانی و روانی لازم، نه برای سخت گیری، بلکه برای تضمین کیفیت خدمات درمانی و حفظ سلامت تک تک ما تعیین شده اند.

چی لازم داریم؟ (شرایط عمومی سلامت جسمانی و روانی برای رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی)

حالا بریم سراغ جزئیات! دقیقاً چه چیزهایی لازمه تا بتونیم بگیم از نظر سلامت عمومی برای رشته پزشکی مناسبیم؟ این شرایط معمولاً برای رشته های اصلی مثل پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی تقریباً شبیه به هم هستند و سخت گیری بیشتری روی اونها وجود داره.

سلامت عمومی بدن، از سر تا پا!

وقتی از سلامت عمومی بدن حرف می زنیم، منظورمون اینه که هیچ بیماری مزمن و شدیدی نداشته باشید که روی توانایی تون برای انجام وظایف پزشکی تاثیر بذاره. بیاین دونه دونه بررسی کنیم:

• سیستم قلبی و عروقی: باید قلبتون سالم باشه و مشکلات جدی مثل نارسایی شدید قلبی یا بیماری های عروقی پیشرفته نداشته باشید که باعث محدودیت فعالیتتون بشه. یه پزشک ممکنه ساعت ها سرپا باشه، یا زیر فشار استرس شدید قرار بگیره، پس قلب سالم یه پیش نیازه.
• سیستم تنفسی: مشکلات تنفسی مزمن و شدید مثل آسم کنترل نشده یا بیماری های ریوی پیشرفته، می تونن مانع بشن. اگه یه پزشک نتونه در شرایط اضطراری نفس بکشه، چطور می تونه به بیمارش کمک کنه؟
• سیستم گوارشی و ادراری: عملکرد طبیعی این سیستم ها هم مهمه. بیماری های مزمن و ناتوان کننده در این زمینه هم می تونن ایجاد مشکل کنن.
• سلامت عمومی پوست: بیماری های عفونی و واگیردار فعال پوست که امکان انتقال به بیماران رو دارن، می تونن مانع بشن. چون پزشک هر روز با بیماران مختلف در تماس هست.
• سلامت اسکلتی-عضلانی: توانایی انجام فعالیت های فیزیکی لازم برای معاینه بیماران، انجام پروسیجرهای مختلف، و جابجایی در محیط های بیمارستانی حیاتیه. مشکلات شدید مفصلی یا ستون فقرات که باعث محدودیت شدید حرکتی بشن، ممکنه مشکل ساز باشن.
• عدم اعتیاد: این یکی که دیگه نیازی به توضیح نداره! یه پزشک باید کاملاً هوشیار و مسئولیت پذیر باشه. هرگونه اعتیاد به مواد مخدر یا روان گردان، خط قرمز بزرگی محسوب میشه.

سلامت روان، به اندازه جسم مهمه!

فکر نکنید فقط جسم سالمه که مهمه. سلامت روان شاید حتی از جسم هم مهم تر باشه! شغل پزشکی پر از استرس، فشار و صحنه هاییه که نیاز به روحیه قوی و پایدار داره. پس:

• عدم ابتلا به اختلالات روانی شدید: منظور از اختلالات روانی شدید، اونهایی هستن که توانایی تصمیم گیری، تعامل اجتماعی، مدیریت استرس و عملکرد حرفه ای فرد رو مختل می کنن. مثلاً سایکوزهای فعال، اختلالات خلقی شدید و کنترل نشده، یا اختلالات شخصیت حاد.
• اهمیت پایداری روانی و توانایی مدیریت استرس: یه پزشک باید بتونه در شرایط بحرانی خونسردی خودش رو حفظ کنه، تصمیمات منطقی بگیره و با بیماران و همراهانشون به خوبی تعامل کنه. پایداری روانی و تاب آوری در برابر استرس، از ویژگی های کلیدی یه پزشک موفقه.

جزئیات مهم: نقص های جسمانی خاص و تاثیرشون روی رشته پزشکی

حالا بریم سراغ اون بخش هایی که برای خیلی ها سوال برانگیزه: نقص عضوهای خاص. آیا اگه یه مشکل خاص داشته باشیم، کلاً درها به روی ما بسته میشه؟ جواب این سوال پیچیده ست و بستگی به نوع نقص و شدت اون داره و البته اینکه برای کدوم رشته اقدام می کنید.

چشم ها: پنجره ای به دنیای پزشکی؟

بینایی توی پزشکی فوق العاده مهمه. از تشخیص رنگ ها توی آزمایش ها گرفته تا دقت توی جراحی ها، همه به دید خوب احتیاج دارن.

• حدت بینایی مورد نیاز: معمولاً برای هر دو چشم، با و بدون عینک یا لنز، یه حداقل حدت بینایی مشخص میشه. این عدد ممکنه برای رشته های مختلف کمی فرق کنه، اما برای پزشکی عمومی معمولاً انتظار دید نرمال یا نزدیک به نرمال (با اصلاح) وجود داره.
• یک چشم ناقص یا نابینایی یک چشم: اینجاست که قضیه کمی پیچیده میشه و برای خیلی ها سواله. بر اساس کلیات قوانین، برای رشته پزشکی عمومی، داشتن هر دو چشم با کارایی لازم ضروریه. ولی در بعضی آیین نامه های قدیمی تر یا برای برخی رشته های پیراپزشکی، ممکنه نقص یک چشم غیرموثر تلقی بشه. اما برای رشته پزشکی و دندانپزشکی، که نیاز به درک عمق و دید سه بعدی دقیق در جراحی و معاینات حساس داره، معمولاً هر دو چشم باید سالم و کارآمد باشن. این مورد باید حتماً از طریق دفترچه انتخاب رشته سال مربوطه بررسی بشه، چون قوانین ممکنه تغییر کنن و تفسیرها هم متفاوته.
• بیماری های خاص چشمی: بیماری هایی مثل گلوکوم (آب سیاه) شدید، رتینوپاتی های پیشرفته (مشکلات شبکیه)، یا ضعف شدید بینایی که با عینک هم اصلاح نشه، می تونن مانع پذیرش باشن.
• تفکیک برای تخصص ها: خب، معلومه که برای تخصص چشم پزشکی یا جراحی هایی که نیاز به دقت فوق العاده دارن، شرایط بینایی حتی از پزشکی عمومی هم سخت گیرانه تره.

گوش ها: چقدر باید شنوا باشیم؟

شنوایی هم برای ارتباط با بیمار و شنیدن صداهای داخلی بدن (مثل صدای قلب و ریه با گوشی پزشکی) خیلی حیاتیه.

• آستانه شنوایی: باید یه حداقل آستانه شنوایی در هر دو گوش (با یا بدون سمعک) داشته باشید که بتونید مکالمات عادی و صداهای محیطی رو به خوبی درک کنید.
• یک گوش ناشنوا یا کاهش شنوایی شدید: اینجا هم مثل چشم ها، برای پزشکی عمومی معمولاً هر دو گوش باید کارایی لازم رو داشته باشن. اما برای بعضی رشته های پیراپزشکی، ممکنه شرایط کمی فرق کنه و نقص یک گوش غیرموثر تلقی بشه. مهم توانایی برقراری ارتباط کلامی مؤثر و استفاده از ابزارهایی مثل گوشی پزشکیه.

دست و پا: قدرت حرکت و کارایی!

توانایی حرکتی هم برای یه پزشک خیلی مهمه. از معاینه بیمار گرفته تا ایستادن های طولانی در اتاق عمل.

• اندام های فوقانی (دست ها و انگشتان): این بخش فوق العاده حساسه. دست ها و انگشتان باید کارایی کامل داشته باشن تا بتونید معاینات رو انجام بدید، ابزار جراحی رو نگه دارید، بخیه بزنید، سرم وصل کنید و کارهای ظریف پزشکی رو انجام بدید. نقص عضو جدی در دست ها یا انگشتان (مثلاً قطع عضو یا محدودیت شدید حرکتی) معمولاً برای رشته های پزشکی و جراحی مانع بزرگیه.
• اندام های تحتانی (پاها): توانایی راه رفتن و جابجایی مستقل، همچنین ایستادن های طولانی مدت، برای پزشک لازمه. نقص عضوهای شدید در پاها (مثلاً فلج کامل) می تونن مشکل ساز باشن، هرچند برای برخی رشته ها ممکنه با وسایل کمکی جبران بشه. اما باز هم برای پزشکی عمومی و تخصص های بالینی، معمولاً محدودیت های جدی در نظر گرفته میشه.
• نقص عضوهای غیرموثر: این اصطلاح بیشتر برای رشته های پیراپزشکی به کار میره. یعنی نقص عضوی که اونقدر جدی نیست که کارایی فرد رو برای اون شغل خاص به طور کامل از بین ببره. مثلاً ممکنه نبودن یه انگشت کوچک در بعضی رشته های پیراپزشکی قابل قبول باشه، اما برای یه جراح اصلاً قابل قبول نیست.

بیماری های مزمن: میشه باهاشون پزشک شد؟

اینجا دیگه بحث سیاه و سفید نیست و بیشتر خاکستریه! خیلی از بیماری های مزمن قابل کنترل هستند و وجودشون لزوماً به معنای خداحافظی با پزشکی نیست.

• دیابت، صرع، بیماری های خودایمنی: اگه این بیماری ها کنترل شده باشن، تأثیر جدی روی عملکرد فرد نداشته باشن و عوارض جانبی شدید یا حملات ناگهانی و غیرقابل پیش بینی نداشته باشن، ممکنه مشکلی برای تحصیل ایجاد نکنن.
• نیاز به بررسی موردی: نکته کلیدی اینجاست که هر موردی باید جداگانه توسط کمیسیون پزشکی بررسی بشه. پزشک های متخصص وضعیت بیماری، میزان کنترلش با دارو، پیشرفت احتمالی و تأثیرش روی توانایی های شما رو ارزیابی می کنن. پس ناامید نشید و حتماً با مدارک کامل و نظر پزشک معالجتون به این کمیسیون مراجعه کنید.

پزشکی یا پیراپزشکی؟ تفاوت ها رو بشناسیم!

یه نکته خیلی مهم که باید بهش دقت کنید، تفاوت بین رشته های پزشکی (پزشکی عمومی، دندانپزشکی، داروسازی) و رشته های پیراپزشکی (مثل پرستاری، فیزیوتراپی، رادیولوژی و…) از نظر سخت گیری روی شرایط جسمانیه. معمولاً برای رشته های اصلی پزشکی، شرایط سخت گیرانه تره. اما در پیراپزشکی ممکنه انعطاف بیشتری وجود داشته باشه.

برای اینکه بهتر متوجه بشید، یه جدول مقایسه ای براتون آماده کردیم:

نام رشته	شرایط بینایی	شرایط شنوایی	شرایط حرکتی/نقص عضو	سایر شرایط مهم
پزشکی عمومی	هر دو چشم سالم و دارای کارایی لازم (با یا بدون عینک/لنز) برای دید دقیق و درک عمق.	هر دو گوش سالم و دارای کارایی لازم (با یا بدون سمعک) برای درک مکالمات و صداهای بالینی.	دست ها و انگشتان کاملاً کارا برای معاینه و پروسیجرها. توانایی حرکت و جابجایی مستقل.	سلامت کامل قلبی، تنفسی، گوارشی، ادراری و روانی. عدم اعتیاد.
دندانپزشکی	مشابه پزشکی عمومی. دقت بینایی بالا برای کارهای ظریف دهان و دندان.	مشابه پزشکی عمومی.	دست ها و انگشتان با نهایت کارایی برای استفاده از ابزار دقیق دندانپزشکی. توانایی ایستادن طولانی.	سلامت عمومی خوب، پایداری روانی.
داروسازی	دید رنگی طبیعی و حدت بینایی کافی برای تشخیص داروها و برچسب ها.	شنوایی کافی برای ارتباط کلامی.	کارایی مناسب دست ها برای کار با داروها و ترکیبات.	سلامت عمومی و روانی مطلوب.
پرستاری	حدت بینایی خوب (با اصلاح) برای خواندن پرونده و مشاهده علائم بیمار.	شنوایی کافی برای ارتباط مؤثر با بیمار و همکاران.	توانایی جابجایی بیمار، ایستادن طولانی، راه رفتن و کار با تجهیزات. کارایی مناسب دست ها.	قدرت بدنی مناسب، پایداری روانی بالا، توانایی مدیریت استرس.
فیزیوتراپی	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی.	توانایی انجام حرکات فیزیکی، کمک به بیمار در انجام تمرینات، کارایی دست ها. (یک چشم یا یک گوش سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.
رادیولوژی و رادیوتراپی (تکنولوژی پرتوشناسی و پرتودرمانی)	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی.	توانایی جابجایی و کار با دستگاه ها. (یک چشم یا یک گوش سالم و انگشت کوچک سالم در یک دست یا هر دو دست مجاز است)	عدم بیماری های زمینه ای که با پرتو درمانی تشدید شود.
هوشبری	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی.	کارایی دست ها و توانایی ایستادن طولانی. (یک چشم یا یک گوش سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.
بینایی سنجی	حدت بینایی نسبتاً خوب برای کار با ابزار اپتومتری.	حدت شنوایی کافی.	کارایی دست ها و توانایی جابجایی. (یک گوش و یک پا سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.
شنوایی سنجی	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی طبیعی.	کارایی دست ها و توانایی جابجایی. (یک چشم و یک دست سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.
کاردرمانی	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی.	توانایی کمک به بیماران در انجام حرکات و تمرینات. (یک چشم یا یک گوش سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.
علوم تغذیه	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی.	کارایی مناسب دست ها. (داشتن حداقل یک دست و یک چشم سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.
علوم آزمایشگاهی	دید رنگی طبیعی و حدت بینایی کافی برای کار با میکروسکوپ و نمونه ها.	حدت شنوایی کافی.	کارایی مناسب دست ها. (یک چشم و یک گوش سالم مجاز است)	عدم بیماری های خونی خاص.
اتاق عمل	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی. (یک گوش سالم مجاز است)	کارایی مناسب دست ها و توانایی ایستادن طولانی.	سلامت عمومی مطلوب.
مهندسی بهداشت محیط، حرفه ای و ایمنی کار	حدت بینایی کافی.	حدت شنوایی کافی.	توانایی جابجایی در محیط های صنعتی و کارگاهی. (یک چشم و یک گوش سالم مجاز است)	سلامت عمومی مطلوب.

همونطور که می بینید، برای خیلی از رشته های پیراپزشکی، داشتن نقص عضوهای غیرموثر (یعنی اونهایی که به طور جدی روی کارایی فرد تو اون رشته تاثیر نمی ذارن) قابل قبوله. مثلاً ممکنه با یک چشم یا یک گوش هم بشه فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر شد. اما این انعطاف معمولاً برای رشته های اصلی مثل پزشکی عمومی، دندانپزشکی یا پرستاری به اون شدت وجود نداره و انتظار سلامت کامل جسمی و روانی بیشتری می ره. پس حتماً قبل از انتخاب رشته، دقیقاً شرایط رشته مورد نظرتون رو توی دفترچه انتخاب رشته چک کنید.

بعد از قبولی، چی منتظرمونه؟ (فرآیند ارزیابی سلامت جسمانی و روانی در مراحل پذیرش نهایی)

فرض کنید همه مراحل رو با موفقیت طی کردید و اسم شما تو لیست قبول شدگان نهایی اومده. مبارکتون باشه! اما یه مرحله دیگه مونده که از نظر قانونی و حرفه ای خیلی مهمه: ارزیابی سلامت نهایی.

این مرحله شامل معاینات پزشکی دقیق و گاهی اوقات مصاحبه های تخصصی (بخصوص برای رشته هایی با شرایط ویژه) میشه. هدف اینه که مطمئن بشن شما واقعاً از اون شرایط سلامت جسمانی و روانی که تو دفترچه انتخاب رشته اعلام شده، برخوردارید.

کمیسیون پزشکی: این کمیسیون متشکل از پزشکان متخصص هست که وظیفه دارن پرونده سلامت شما رو بررسی کنن و معاینات لازم رو انجام بدن. اگه مشکلی وجود داشته باشه، نظر نهایی رو همین کمیسیون اعلام می کنه. نگران نباشید، این فرایند کاملاً قانونی و بر اساس آیین نامه ها انجام میشه.

حق اعتراض: اگه خدای نکرده کمیسیون پزشکی تشخیص بده که شما شرایط لازم رو ندارید و این موضوع باعث محرومیتتون از تحصیل بشه، شما حق اعتراض دارید. می تونید درخواست بررسی مجدد پرونده تون رو بدید و مدارک پزشکی جدید یا نظرات پزشکان دیگه رو ارائه کنید. گاهی اوقات این اعتراض ها به نتیجه می رسن، پس هیچ وقت ناامید نشید و از حقوق خودتون باخبر باشید.

توصیه می کنم که قبل از این مراحل، اگه بیماری مزمن یا نقص عضو دارید، حتماً با پزشک معالج خودتون صحبت کنید و ازش بخواهید مدارک لازم و گواهی های پزشکی رو برای ارائه به کمیسیون پزشکی آماده کنه. هرچقدر مدارکتون کامل تر و مستندتر باشه، فرآیند ارزیابی راحت تر پیش میره.

نتیجه گیری

خب، تا اینجا با هم شرایط جسمانی لازم برای پزشکی رو موشکافی کردیم. همونطور که دیدیم، ورود به این رشته حساس، علاوه بر سواد و توانایی علمی، به سلامت کامل جسمی و روانی هم احتیاج داره. این موضوع نه برای سخت گیری، بلکه برای تضمین ارائه خدمات درمانی باکیفیت و حفظ سلامت تک تک ما، یعنی مردم جامعه، حیاتیه.

یادتون باشه که مرجع اصلی و موثق، همیشه دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش هست که هر سال منتشر میشه. پس حتماً نسخه های به روز رو مطالعه کنید و به اطلاعات شنیده ها بسنده نکنید.

اگه با وجود تمام توضیحات، هنوز سوال یا ابهامی دارید یا خدای نکرده با مشکل جسمانی خاصی مواجه هستید، هرگز ناامید نشید! همین که تا اینجا اومدید و دارید تلاش می کنید، خودش کلی ارزشمنده. حتماً با مشاوران تحصیلی باتجربه، پزشکان متخصص و حتی اگه لازم شد، وکلای حقوقی مشورت کنید. اون ها می تونن شرایط شما رو به صورت موردی بررسی کنن و بهترین راهنمایی رو بهتون ارائه بدن.

شاید مسیر مستقیم پزشکی برای بعضی ها با محدودیت همراه باشه، اما دنیای سلامت خیلی وسیعه و راه های دیگه زیادی برای خدمت رسانی و موفقیت وجود داره؛ از رشته های پیراپزشکی متنوع گرفته تا حوزه های تحقیقاتی، مدیریتی سلامت، بیوتکنولوژی، مهندسی پزشکی و… . مهم اینه که اشتیاق و علاقه به حوزه سلامت رو تو خودتون زنده نگه دارید و دنبال مسیر مناسبتون بگردید. به خودتون و توانایی هاتون باور داشته باشید، چون تلاش و پشتکار هرگز بی پاسخ نمی مونه.