شرکت محکوم علیه در مزایده

آیا محکوم علیه می تواند در مزایده مال خود شرکت کند؟ بله، از نظر قانونی، محکوم علیه حق داره در مزایده مال خودش شرکت کنه و اون رو بخره. اما این موضوع، با یه سری شرایط و ریزه کاری های حقوقی همراهه که دونستنشون حسابی کارگشاست. وقتی اسم مزایده قضایی میاد، خیلی ها ناخودآگاه یاد بدهی و از دست دادن مال می افتن، اما این همه ماجرا نیست. راستش رو بخواین، برای کسی که به عنوان محکوم علیه مالش قراره به مزایده گذاشته بشه، این فرآیند می تونه پر از ابهام، نگرانی و استرس باشه. شاید فکر کنید چاره ای جز تسلیم شدن نیست، اما خبر خوب اینه که قانون برای محکوم علیه هم حقوق و اختیاراتی در نظر گرفته که اگه به موقع و درست ازشون استفاده کنه، می تونه کلی از ضررهای احتمالی جلوگیری کنه و حتی مالش رو نجات بده یا منافع خودش رو حفظ کنه.

این مقاله دقیقاً برای شمایی نوشته شده که می خواید با تمام زیر و بم حقوقی فرآیند مزایده آشنا بشید، از لحظه توقیف مال تا بعد از فروش. قراره با هم قدم به قدم، به زبانی ساده و کاربردی، این مسیر رو بررسی کنیم و ببینیم محکوم علیه در هر مرحله چه حقوقی داره، چه تکالیفی متوجهشه و از همه مهم تر، چه فرصت هایی پیش رو داره که شاید کمتر کسی بهش اشاره کرده باشه. پس آماده باشید تا با آگاهی کامل، نه فقط یک تماشاگر، بلکه یک بازیگر آگاه و فعال در سرنوشت مال خودتون باشید.

مزایده قضایی چیه و جایگاه محکوم علیه توش کجاست؟

اول از همه، بذارید یه توضیح کوچولو در مورد مزایده قضایی بدیم تا تصویر واضح تری داشته باشیم. مزایده قضایی، همونطور که از اسمش پیداست، یه روش قانونیه که دادگاه یا اجرای احکام برای فروش اموال توقیف شده (منقول یا غیرمنقول) به کار می بره. هدف اصلیش هم اینه که از محل فروش این اموال، بدهی کسی که حکم علیهش صادر شده (یعنی محکوم علیه) به کسی که حکم به نفعش بوده (محکوم له) پرداخت بشه. فرض کنید شما به کسی بدهکارید و دادگاه حکم به پرداخت این بدهی داده. اگه شما بدهی رو پرداخت نکنید، ممکنه اجرای احکام، از بین اموالتون، مالی رو توقیف و برای فروش به مزایده بذاره.

حالا اینجا جایگاه محکوم علیه خیلی مهمه. اغلب اوقات، محکوم علیه خودش رو تو یه موقعیت منفعل می بینه که فقط باید منتظر نتایج باشه. اما این دیدگاه کاملاً اشتباهه! قانونگذار برای اینکه عدالت رعایت بشه و حقوق همه طرفین حفظ بشه، برای محکوم علیه هم اختیاراتی رو در نظر گرفته. این اختیارات، از حق اطلاع از جزئیات پرونده و ارزیابی مال، تا حق اعتراض به قیمت کارشناسی و حتی امکان شرکت در مزایده برای خرید مال خودش رو شامل میشه. دونستن این حقوق و عمل کردن به موقع بهشون، می تونه تفاوت بزرگی ایجاد کنه. پس بیاید با هم ببینیم این فرآیند از کجا شروع میشه و شما چه نقشی می تونید توش داشته باشید.

از توقیف تا آگهی: فرآیند مزایده رو گام به گام بشناسیم

قبل از اینکه به حقوق ریزبینانه تر محکوم علیه بپردازیم، بهتره یه نگاه کلی به مسیر مزایده بندازیم. این مسیر مثل یه جاده چند مرحله ای می مونه که هر پیچ و خمش، اطلاعات مهمی برای شما داره.

چطور مال رو پیدا و توقیف می کنن؟ (منقول و غیرمنقول)

همه چیز از اینجا شروع میشه که محکوم له (طلبکار) از اجرای احکام درخواست می کنه حکم رو اجرا کنه. اجرای احکام هم برای پیدا کردن اموال محکوم علیه، یه سری استعلامات انجام میده. این استعلامات از جاهای مختلفی مثل بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، اداره ثبت اسناد و املاک (برای املاک و مستغلات) و پلیس راهنمایی و رانندگی (برای خودرو) انجام میشه. وقتی مالی پیدا شد، مثلاً یه خونه یا یه ماشین یا حتی یه حساب بانکی، اجرای احکام اون رو توقیف می کنه. توقیف یعنی اون مال دیگه نمی تونه خرید و فروش بشه یا نقل و انتقال پیدا کنه. اینجاست که شما به عنوان محکوم علیه باید حواستون جمع باشه و از جزئیات توقیف مال خودتون باخبر بشید.

کارشناسی و قیمت گذاری: حق اعتراض شما به قیمت چیه؟

بعد از توقیف مال، نوبت به قیمت گذاری میرسه. اجرای احکام، یه کارشناس رسمی دادگستری رو معرفی می کنه تا بیاد و مال توقیف شده رو ارزیابی کنه و یه قیمت پایه برای مزایده تعیین کنه. این قیمت پایه خیلی مهمه، چون شروع مزایده از اونجا خواهد بود. نکته مهم برای شما اینجاست که بعد از اینکه کارشناس قیمت رو تعیین کرد و این نظریه به شما ابلاغ شد، شما حق دارید به اون نظریه کارشناسی اعتراض کنید. این حق اعتراض، یه فرصت طلایی برای شماست. اگه فکر می کنید قیمت تعیین شده پایین تر از ارزش واقعی مالتونه و به ضررتونه، می تونید تو مهلت قانونی (معمولاً یک هفته) اعتراض کنید. اگه اعتراضتون به جا باشه، ممکنه کارشناس دیگه ای برای ارزیابی معرفی بشه و قیمت عادلانه تری تعیین بشه. پس حواستون باشه که این مهلت رو از دست ندید و اگه لازم بود، با یه وکیل مشورت کنید تا اعتراضتون موثر واقع بشه.

آگهی مزایده: از جزئیات آگهی تا تاریخ و مکان

وقتی قیمت پایه مشخص شد و اگه اعتراضی به قیمت نبود یا بهش رسیدگی شد، اجرای احکام اقدام به آگهی مزایده می کنه. این آگهی معمولاً در روزنامه کثیرالانتشار، سایت های مرتبط یا حتی تابلو اعلانات دادگستری منتشر میشه و جزئیاتی مثل مشخصات مال، قیمت پایه، زمان و مکان برگزاری مزایده رو شامل میشه. شما به عنوان محکوم علیه، باید حتماً از جزئیات این آگهی و زمان و مکان برگزاری مزایده مطلع باشید. اطلاع شما از این آگهی خیلی مهمه، چون مبنای خیلی از مهلت ها و حقوق بعدی شماست. اگه اطلاعات دقیقی از آگهی ندارید یا براتون مبهمه، حتماً با اجرای احکام پیگیری کنید.

قبل از مزایده: فرصت های طلایی محکوم علیه برای حفظ مالش

حالا که با فرآیند کلی آشنا شدیم، می رسیم به قسمت جذاب تر ماجرا: کارهایی که شما به عنوان محکوم علیه، قبل از برگزاری مزایده می تونید انجام بدید تا شاید حتی بتونید مال خودتون رو از چنگ مزایده در بیارید یا حداقل جلوی ضررهای بیشتر رو بگیرید. این بخش رو میشه فرصت های طلایی شما نامید.

آخرین تیر در ترکش: پرداخت بدهی و توقف مزایده

شاید بدیهی به نظر برسه، اما مهم ترین و قطعی ترین راه برای جلوگیری از مزایده، پرداخت کامل بدهی (محکوم به) و خسارات اجرای احکامه. تا قبل از اینکه مزایده برگزار بشه، شما این حق رو دارید که با پرداخت کل مبلغ بدهی، جلوی فروش مالتون رو بگیرید و اون رو از توقیف آزاد کنید. حتی اگه روز قبل از مزایده هم باشه، شما می تونید این کار رو انجام بدید و مزایده لغو میشه. این یک حق مسلم و بدون قید و شرط برای شماست.

• مهلت و شرایط پرداخت: تا لحظه برگزاری مزایده، این امکان برای شما وجود داره. فقط کافیه کل مبلغ بدهی به همراه هزینه های اجرایی رو به حساب سپرده دادگستری واریز کنید.
• اثرات پرداخت: با پرداخت بدهی، مال شما بلافاصله از توقیف آزاد میشه و پرونده اجرایی مختومه میشه.

ممکنه براتون سوال پیش بیاد که آیا میشه بدهی رو قسطی پرداخت کرد؟ بله، اگه با محکوم له به توافق برسید، میشه بدهی رو قسطی پرداخت کرد. در این صورت، با توافق کتبی و تایید اجرای احکام، مزایده متوقف میشه و شما طبق اقساط توافق شده، بدهی رو پرداخت می کنید. پس اگه واقعاً قصد پرداخت دارید و فقط پولتون جور نیست، با محکوم له صحبت کنید.

اعتراض به نظریه کارشناسی: آیا قیمتی که گفتن واقعیه؟

قبلاً هم اشاره کردم، این حق خیلی مهمه. فرض کنید ماشین شما رو ۱۰۰ میلیون تومان قیمت گذاشتن، در حالی که شما می دونید قیمتش در بازار ۱۵۰ میلیونه. اگه این قیمت پایین تر از ارزش واقعی باشه، هم به ضرر شماست (چون مال شما با قیمت کمتری فروخته میشه) و هم ممکنه خریداران واقعی رو از مزایده دور کنه. پس اگه به قیمت کارشناسی اعتراض دارید، حتماً:

1. در مهلت قانونی (که معمولاً یک هفته از تاریخ ابلاغ نظریه کارشناسیه) اعتراضتون رو کتباً به اجرای احکام ارائه بدید.
2. دلایل اعتراضتون رو به صورت مستند و منطقی بیان کنید (مثلاً فاکتورهای مشابه، قیمت های روز بازار و…).

اگه اعتراض شما موجه باشه، اجرای احکام ممکنه دستور ارزیابی مجدد رو صادر کنه. این کار می تونه به نفع شما تموم بشه و قیمت پایه مزایده رو به واقعیت نزدیک تر کنه.

معرفی خریدار: آیا می تونم خودم یه نفر رو برای خرید بیارم؟

اینجا یه نکته جالب وجود داره. شما به عنوان محکوم علیه، این حق رو دارید که قبل از برگزاری مزایده، خودتون یه خریدار برای مال معرفی کنید. البته این خریدار باید آمادگی داشته باشه که مبلغی حداقل معادل قیمت پایه کارشناسی شده (یا حتی بیشتر) رو بپردازه. اگه خریدار شما این شرایط رو داشت و حاضر به خرید بود، اجرای احکام مال رو به اون شخص می فروشه و مبلغ بدهی شما از محل فروش پرداخت میشه.

• شرایط: خریدار باید معتبر باشه و توان پرداخت مبلغ رو داشته باشه.
• محدودیت ها: این فرصت تا قبل از شروع مزایده رسمیه. اگه مزایده شروع بشه، دیگه نمی تونید این کار رو بکنید و باید منتظر خریداران مزایده باشید.

این گزینه می تونه برای شما مفید باشه اگه کسی رو می شناسید که حاضر به خرید مال شما با قیمت منصفانه هست و دوست ندارید مالتون تو مزایده با قیمت کمتری فروخته بشه.

سازش و صلح با محکوم له: یه راه حل مسالمت آمیز

گاهی اوقات، بهترین راه حل، صحبت و توافقه. حتی بعد از توقیف مال و قبل از مزایده هم شما می تونید با محکوم له صحبت کنید و سعی کنید به یه توافق خارج از دادگاه برسید. ممکنه محکوم له حاضر بشه بخشی از بدهی رو ببخشه یا به شما مهلت بیشتری بده یا حتی با پرداخت اقساطی توافق کنه. این کار می تونه برای هر دو طرف مفید باشه، چون فرآیند مزایده زمان بر و پرهزینه است و ممکنه به نفع هیچ کدوم نباشه.

یک نکته مهم رو همیشه یادتون باشه: در تمام این مراحل، زمان بندی حرف اول رو می زنه. اگه مهلت قانونی رو از دست بدید، ممکنه دیگه نتونید از حقوق خودتون استفاده کنید. پس به موقع اقدام کنید و اگه لازم شد، حتماً از یه وکیل متخصص کمک بگیرید.

در حین مزایده: حضور و حق شرکت شما در خرید مال خودتون

فرض کنید تمام تلاش های شما قبل از مزایده به نتیجه نرسیده و حالا وقتشه که مزایده برگزار بشه. حتی تو این مرحله هم شما به عنوان محکوم علیه، بیکار نیستید و حقوق و اختیاراتی دارید که باید ازشون آگاه باشید.

چرا باید تو جلسه مزایده باشیم؟ (نظارت بر تشریفات)

حضور شما در جلسه مزایده، یک حق مسلمه. البته اجباری نیست، اما به شدت توصیه میشه که حتماً در جلسه حاضر بشید. چرا؟ چون با حضورتون، می تونید از نزدیک شاهد رعایت تشریفات قانونی مزایده باشید. مزایده هم مثل هر فرآیند حقوقی دیگه ای، مراحل و قواعد خاص خودش رو داره. مثلاً باید آگهی به درستی منتشر شده باشه، قیمت پایه به درستی اعلام بشه، پیشنهادهای خریداران به درستی ثبت بشه و… . اگه خدای نکرده تخلفی در این فرآیند صورت بگیره، حضور شما به عنوان شاهد و صاحب مال، می تونه بعدها به شما کمک کنه تا برای ابطال مزایده اقدام کنید.

پس، اگه امکانش رو دارید، حتماً در جلسه مزایده مالتون حضور پیدا کنید. این حضور به شما کمک می کنه که:

• از رعایت شدن تمام تشریفات قانونی مطمئن بشید.
• اطلاعات دقیق در مورد پیشنهادهای ارائه شده و قیمت نهایی فروش رو کسب کنید.
• احیاناً در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا ایراد، مستنداتی برای اعتراض احتمالی جمع آوری کنید.

محکوم علیه می تونه مال خودش رو بخره؟

این یکی از سوالات پر تکرار و مهمیه که ذهن خیلی ها رو درگیر می کنه. آیا محکوم علیه می تونه خودش تو مزایده مال خودش شرکت کنه و اون رو بخره؟ جوابش اینه: بله، از نظر قانونی هیچ منعی برای شرکت محکوم علیه در مزایده مال خودش وجود نداره. شما به عنوان محکوم علیه، مثل هر خریدار دیگه ای، می تونید تو مزایده شرکت کنید، بالاترین پیشنهاد رو بدید و مالتون رو دوباره بخرید.

اما این کار، جنبه های قانونی، اخلاقی و عملی خاص خودش رو داره:

• قانونی: شما به عنوان یک شخص مستقل و نه به عنوان محکوم علیه، بلکه به عنوان یک خریدار، حق شرکت در مزایده رو دارید. هیچ ماده قانونی شما رو از این حق محروم نمی کنه.
• عملی: برای شرکت در مزایده، شما باید مبلغی رو به عنوان ودیعه (درصد مشخصی از قیمت پایه) پرداخت کنید و در صورت برنده شدن، باقی مبلغ رو هم در مهلت مقرر واریز کنید. این دقیقاً مثل هر خریدار دیگه ایه.
• تفاوت با پرداخت بدهی: حواستون باشه که این کار با پرداخت بدهی برای توقف مزایده فرق داره. وقتی شما بدهی رو پرداخت می کنید، مزایده کلاً کنسل میشه. اما وقتی تو مزایده شرکت می کنید و مالتون رو می خرید، یعنی مزایده برگزار شده و شما مثل بقیه، اون رو خریدید و باید پولش رو بدید.

این گزینه می تونه برای شما مناسب باشه اگه فکر می کنید مالتون با قیمت خیلی کمی به مزایده گذاشته شده و با خرید اون، می تونید از ضرر بزرگ تری جلوگیری کنید. مثلاً اگه قیمت پایه ۵۰ میلیونه ولی شما می دونید ارزشش ۱۰۰ میلیونه، ممکنه ترجیح بدید خودتون با ۷۰ میلیون بخرید تا اینکه با ۵۵ میلیون به کس دیگه ای فروخته بشه.

تفاوت مزایده اموال منقول و غیرمنقول برای محکوم علیه

بین اموال منقول (مثل ماشین، کالا، لوازم منزل) و اموال غیرمنقول (مثل زمین، خانه، مغازه) تو مزایده، از نظر حقوقی تفاوت های مهمی برای محکوم علیه وجود داره. این تفاوت ها مخصوصاً بعد از مزایده خودشون رو نشون میدن:

• اموال منقول: اگه مال منقولی تو مزایده فروخته بشه، معامله قطعیه. یعنی بعد از اینکه مزایده انجام شد و خریدار برنده پول رو پرداخت کرد، دیگه شما نمی تونید کاری برای برگردوندن مال انجام بدید.
• اموال غیرمنقول: اینجا وضعیت کمی فرق می کنه و قانون یه امتیاز ویژه برای محکوم علیه در نظر گرفته که در بخش بعدی به طور مفصل بهش می پردازیم (ماده ۱۴۴ قانون اجرای احکام مدنی). این امتیاز به شما فرصت میده که حتی بعد از مزایده هم، تحت شرایط خاصی، جلوی انتقال قطعی مال رو بگیرید.

پس، خیلی مهمه که بدونید مالتون از چه نوعیه تا بتونید از حقوق مربوط به اون به درستی استفاده کنید.

بعد از مزایده: حقوق محکوم علیه برای محافظت از منافع

حالا مزایده برگزار شده و مالتون به فروش رفته. آیا دیگه کار تمومه؟ نه! حتی تو این مرحله هم شما حقوقی دارید که می تونه منافعتون رو حفظ کنه. مخصوصاً برای اموال غیرمنقول، یه فرصت طلایی وجود داره.

ماده ۱۴۴ قانون اجرای احکام مدنی: دو ماه فرصت نجات (امتیاز ویژه در مزایده اموال غیرمنقول)

این ماده قانونی، یه سپر حمایتی برای محکوم علیه در مورد اموال غیرمنقوله و می تونه آخرین شانس شما برای نجات مالتون باشه. ماده ۱۴۴ می گه:

«در مواردی که ملک خریدار نداشته و محکوم له آن را در مقابل طلب خود قبول نماید مالک ظرف دو ماه از تاریخ انجام مزایده می تواند کلیه بدهی و خسارات و هزینه های اجرایی را پرداخته و مانع انتقال ملک به محکوم له شود. دادگاه بعد از انقضای مهلت مزبور دستور انتقال تمام یا قسمتی از ملک را که معادل طلب محکوم له باشد خواهد داد.»

خب، این ماده یعنی چی؟ بذارید ساده توضیح بدم:

1. شرایط اعمال این حق: این حق فقط برای اموال غیرمنقول (مثل زمین یا خونه) و فقط در شرایطی اعمال میشه که در مزایده (چه اول و چه دوم)، خریداری پیدا نشه و خود محکوم له (طلبکار) حاضر بشه ملک رو به قیمت پایه مزایده، در قبال طلبش برداره. اگه شخص دیگه ای ملک رو تو مزایده بخره یا محکوم له به جز قیمت پایه، مبلغ بیشتری بده، این حق برای شما ایجاد نمیشه.
2. مهلت دو ماهه برای شما: اگه شرایط بالا پیش اومد، شما به عنوان مالک (محکوم علیه یا حتی اگه شخص ثالثی مالش رو به جای شما معرفی کرده باشه)، دو ماه فرصت دارید. این دو ماه از تاریخ انجام مزایده شروع میشه.
3. چی کار باید بکنید؟ تو این دو ماه، شما باید همه بدهی (محکوم به اصلی)، همه خسارات قانونی (تأخیر تأدیه و…) و همه هزینه های اجرایی رو به طور کامل پرداخت کنید. حواستون باشه که فقط قیمت پایه ملک نیست، بلکه کل بدهی شماست که باید پرداخت بشه.
4. نتیجه: اگه شما تو این دو ماه همه این مبلغ رو پرداخت کنید، جلوی انتقال ملک به محکوم له گرفته میشه و مالتون رو نجات می دید. اگه پرداخت نکنید، بعد از این دو ماه، ملک به اسم محکوم له منتقل میشه.

نحوه محاسبه مهلت و اهمیت اطلاع رسانی: این مهلت دو ماهه خیلی دقیقه. اگه محکوم له در جلسه مزایده حاضر بوده و همانجا اعلام کرده که ملک را قبول می کند، شروع مهلت از همان تاریخ مزایده است. اما اگر محکوم له در جلسه حاضر نبوده یا تصمیمش رو بعداً به اجرای احکام اعلام کرده باشه، اجرای احکام موظفه که این تصمیم رو طی اخطاریه ای به شما ابلاغ کنه و مهلت دو ماهه از تاریخ ابلاغ این اخطاریه برای شما شروع میشه. این نکته خیلی مهمه، چون اگه از تاریخ دقیق شروع مهلت خبر نداشته باشید، ممکنه فرصت رو از دست بدید. ضمناً، این مهلت به هیچ وجه قابل تمدید نیست!

محکوم علیه باید بداند که در ماده ۱۴۴ قانون اجرای احکام مدنی، برای جلوگیری از انتقال ملک، باید «کلیه بدهی و خسارات و هزینه های اجرایی» را پرداخت کند، نه صرفاً قیمت پایه مزایده را. این تفاوت بین مبلغ بدهی و قیمت کارشناسی شده ملک بسیار حیاتی است.

حق دریافت مازاد وجوه حاصل از فروش

فرض کنید مال شما تو مزایده با قیمت بالاتری نسبت به مبلغ بدهی تون فروخته شده. مثلاً شما ۱ میلیارد تومان بدهکارید، اما ملک شما ۱.۵ میلیارد تومان فروخته شده. این ۵۰۰ میلیون تومان اضافه چی میشه؟ این مازاد، حق شماست و بعد از کسر هزینه های اجرایی و پرداخت طلب محکوم له، به شما پرداخت میشه. پس اگه مالتون بیش از بدهی تون فروخته شد، حتماً پیگیر دریافت مازاد مبلغ باشید.

حق اعتراض به فرآیند مزایده و درخواست ابطال آن

همونطور که قبلاً گفتم، مزایده هم مثل بقیه فرآیندهای قانونی، باید طبق تشریفات خاص خودش انجام بشه. اگه در هر مرحله از مزایده، تخلفی از قانون صورت گرفته باشه (مثلاً آگهی مزایده ناقص بوده، قیمت گذاری اشتباه بوده، خریدار برنده واجد شرایط نبوده و…)، شما به عنوان محکوم علیه، حق دارید به این فرآیند اعتراض کنید و درخواست ابطال مزایده رو بدید. موارد قانونی برای ابطال مزایده زیاده و باید با دقت بررسی بشن. مهلت اعتراض معمولاً از تاریخ انجام مزایده یا از تاریخ اطلاع شما از تخلف شروع میشه. این اعتراض باید به دادگاه صالح ارائه بشه. اگه اعتراض شما وارد باشه و تخلف قانونی ثابت بشه، مزایده باطل میشه و باید از نو برگزار بشه.

تکالیف و مسئولیت های محکوم علیه در فرآیند مزایده

تا اینجا بیشتر در مورد حقوق شما صحبت کردیم، اما شما به عنوان محکوم علیه، تکالیفی هم دارید که باید بهشون عمل کنید. عمل نکردن به این تکالیف می تونه عواقب قانونی برای شما داشته باشه.

• تکلیف همکاری با اجرای احکام و ارائه اطلاعات صحیح: شما موظفید با اجرای احکام همکاری کنید و در حدود قانون، اطلاعات صحیح در مورد مال توقیف شده (مثل جزئیات سند، مشخصات فنی و…) رو ارائه بدید. البته این به این معنی نیست که اطلاعاتی که به ضرر شماست رو حتماً باید بگید، بلکه منظور اطلاعات ضروری برای انجام مزایده است.
• عواقب عدم همکاری یا ایجاد اخلال: اگه شما با اجرای احکام همکاری نکنید، اطلاعات غلط بدید یا سعی کنید در فرآیند مزایده اخلال ایجاد کنید (مثلاً با مخفی کردن مال یا ندادن دسترسی به کارشناس)، ممکنه با مجازات های قانونی روبرو بشید. این مجازات ها می تونه شامل جریمه نقدی یا حتی زندان باشه. پس همیشه سعی کنید در چارچوب قانون عمل کنید.

اگه مزایده اول و دوم مشتری نداشت، تکلیف مال چی میشه؟

گاهی اوقات پیش میاد که یک مال توقیف شده، در مزایده اول و حتی مزایده دوم، خریداری پیدا نمی کنه. تو این شرایط، تکلیف اون مال چی میشه؟ این سوال یکی از دغدغه های اصلی محکوم علیه و حتی محکوم له هست.

وقتی مال در مزایده اول به فروش نره، اجرای احکام مجدداً یک نوبت دیگه مزایده برگزار می کنه. معمولاً در این نوبت دوم، قیمت پایه مزایده، یه درصدی (مثلاً ۲۰ یا ۲۵ درصد) از قیمت اولیه کمتر میشه تا شانس فروش بیشتر بشه. اما اگه باز هم در مزایده دوم، خریداری پیدا نشد، اینجا دو حالت کلی پیش میاد:

1. قبول مال توسط محکوم له: محکوم له (طلبکار) می تونه مال رو به قیمت پایه مزایده (که در نوبت دوم تعیین شده) در مقابل طلب خودش قبول کنه. در این صورت، ملک یا مال به محکوم له منتقل میشه.
2. رفع توقیف مال: اگه محکوم له هم حاضر به قبول مال نشه، مال از توقیف آزاد میشه. یعنی اجرای احکام دیگه نمی تونه اون مال رو برای پرداخت بدهی به مزایده بذاره. این به معنی این نیست که بدهی شما از بین رفته، بلکه فقط اون مال خاص از توقیف خارج شده و محکوم له باید به دنبال شناسایی و توقیف مال دیگه ای از شما باشه.

پس، اگه مالتون تو مزایده اول و دوم مشتری نداشت و محکوم له هم اون رو قبول نکرد، می تونه یه فرصت برای شما باشه که مالتون رو از توقیف خارج کنید. اما حواستون باشه که این به معنی صفر شدن بدهی نیست و محکوم له حق داره سراغ بقیه اموالتون بره.

مرحله	وضعیت مال توقیفی	حقوق محکوم علیه
قبل از مزایده	توقیف و کارشناسی	حق اعتراض به نظریه کارشناسی، حق پرداخت بدهی و توقف مزایده، حق معرفی خریدار، حق سازش
در حین مزایده	برگزاری جلسه مزایده	حق حضور و نظارت، حق شرکت در مزایده برای خرید مال خود
پس از مزایده (مال غیرمنقول)	فروش یا قبول توسط محکوم له	حق استفاده از ماده ۱۴۴ (مهلت دو ماهه)، حق دریافت مازاد فروش، حق اعتراض به ابطال مزایده
پس از مزایده (مال منقول)	فروش قطعی	حق دریافت مازاد فروش، حق اعتراض به ابطال مزایده
عدم فروش در مزایده ۱ و ۲	کاهش قیمت یا قبول توسط محکوم له	رفع توقیف مال در صورت عدم قبول محکوم له

نتیجه گیری: هوشیار باشیم، از حقمون دفاع کنیم

همونطور که دیدیم، فرآیند مزایده قضایی، هرچند ممکنه ترسناک به نظر برسه، اما برای محکوم علیه هم خالی از فرصت و حق نیست. از لحظه توقیف مال تا حتی بعد از برگزاری مزایده، قانونگذار سعی کرده تا حد امکان حقوق شما رو حفظ کنه و راهکارهایی برای دفاع از منافعتون در اختیارتون بذاره. از حق اعتراض به قیمت کارشناسی و مهلت پرداخت بدهی قبل از مزایده گرفته تا امکان شرکت در مزایده برای خرید مال خودتون و استفاده از امتیاز ویژه ماده ۱۴۴ قانون اجرای احکام مدنی برای اموال غیرمنقول، همگی ابزارهایی هستند که می تونید ازشون استفاده کنید.

مهم ترین نکته ای که باید همیشه تو ذهنتون باشه، آگاهی و اقدام به موقع است. نادیده گرفتن مهلت های قانونی یا بی توجهی به ابلاغیه ها، می تونه شما رو از حقوقی که دارید محروم کنه. در نهایت، پیچیدگی های حقوقی این فرآیند، به خصوص در زمان اعتراض به کارشناسی یا درخواست ابطال مزایده، می تونه طاقت فرسا باشه. به همین دلیله که همیشه توصیه میشه برای طی کردن این مسیر، حتماً از مشاوره و راهنمایی یک وکیل متخصص در امور اجرایی و مزایده کمک بگیرید. یک وکیل کاربلد، می تونه بهترین راهکارها رو به شما نشون بده و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع کنه. پس، هوشیار باشید، از حقوق خودتون باخبر باشید و در مواقع لزوم، حتماً از کمک تخصصی بهره مند بشید تا مالتون رو حفظ کنید و از ضررهای احتمالی جلوگیری کنید.

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه شرکت در مزایده و حفظ حقوق محکوم علیه، می توانید با وکلای مجرب ما تماس بگیرید.